پرورش کرم ابریشم و مراحل مختلف آن
پرورش کرم ابریشم
مراحل مختلف پرورش کرم ابریشم
به گزارش پایگاه خبری گلونی: پرورش کرم ابریشم یکی از کسب و کارهای مهم در لاهیجان محسوب می‌شود:
مرحله اول تخم نوغان
پرورش کرم ابریشم معمولا در دهه‌ی اول اردیبهشت انجام می گیرد. پرورش دهندگان کرم ابریشم در تدارک خرید تخم نوغان دربازار بودند.
معمولا در آن زمان یعنی در گذشته، تجار و بازرگانان از کشورهای ژاپن، کره، یونان، تخم نوغان را تجارت می‌کردند و به کشورهای دیگر از جمله ایران انتقال می‌دادند.
البته تخم نوغان ایرانی نیز وجود داشته، تخم نوغان بومی نیز با نام تخم نوغان کاغذی معروف بوده .
پرورش دهندگان در جفت‌گیری پروانه‌های خارج شده از پیله‌های کرم ابریشم پس از زمان کوتاهی که باروری انجام گردید، آن را روی کاغذ جمع‌آوری می‌کردند.
آن تخم‌های چسپیده به‌کاغذ را در جای خنکی نگهداری می‌کردند تا سال بعد در زمان جوانه زدن برگ توت برای آماده‌کردن آن اقدام می‌کردند.
بعضی‌ها هم بعد از بهار چنانچه برگ توت کافی داشتند از همان تخم‌کاغذی برای پرورش مجدد در همان سال اقدام می‌کردند.
ناگفته نماند این روند بستگی به دقت تولید آن از نظر تخم‌گیری داشته که مرغوبیت بهتری را به دنبال داشت.
میزان تخم نوغان برای پرورش دهنده به اندازه‌ی تلمبار و اندازه برگ توت مورد استفاده قرار می‌گرفت. این میزان از یک جعبه شروع می‌شد تا بیشتر از آن، وزن تخم هر جعبه معمولا ۱۵ ـ ۱۰گرم بوده گاهی هم به ۲۰ گرم هم می‌رسید.
آماده کردن تخم نوغان
مرحله دیگر در پرورش کرم ابریشم آماده کردن تخم نوغان است.
اصولا تخم نوغان آماده را روی تکه پارچه‌‌ی سفید و تمیز در سطح صاف که در مورچه‌ها و حشرات دیگر بدور باشد در هوای گرم اطاق با پَرِ دُم‌ِ خروس یا وسیله‌ی ظریف دیگر پهن می‌کردند.
برای این که به تخم نوغان فشار و صدمه‌ایی وارد نشود و بعد از زمانی کرم‌های خیلی ریز از تخم‌ها بیرون‌می‌آمدند و با گذاشتن قطعاتی از برگ توت روی آنها، خودشان را به برگها می‌چسباندند.
این‌کرم‌های خیلی ریز به رنگ سیاه که شبیه مورچه‌های کوچک بوده با این برگها داخل شئی بنام‌کالیبی که جنس آن از پَهن‌ِ گاو و کُلوش درست شده، به زبان محلی در شهرستان لاهیجان خاس معروف بوده، قرار می‌دادند، و روی آنها برگ توت خُرد شده ریزریز می‌ریختند تا چند روز تغذیه و خوراک کرم‌ها بوده است.
همینطور ادامه داده تا این کرم‌ها، کمی بزرگتر گردند.
مرحله‌‌ی دوّم پرورش کرم ابریشم
خواب اول
این مرحله در پرورش کرم ابریشم به خواب کرم ها مربوط می شود.
خواب اوّل کرم شروع می‌گردد. با نام محلی سکلیف ، به همان ترتیبی که عمر کرم‌ها میگذرد در مراحل خواب‌های چهارگانه تغییر شکل می‌دهند و بزرگتر می‌شوند.
معمولا در شرایط خواب برگ نمی‌خورند و زیر برگها می‌خوابند، اما بعد از خواب با ولع بیشتری برگ می‌خورند.
خواب دوم
با نام محلی دُوبی، این مرحله خواب هم مثل خواب اوّل در کالیبی و در خانه انجام می‌گیرد.
این کرم‌ها پس از ریختن پوسته‌ی ظریفی، باز شروع به برگ خوردن کرده و بعد از این باید فضای بزرگ‌تری را برایشان آماده کرد.
نام این فضا تلمبار است. برای حمل کرم‌ها به تلمبار آن را به همراه کالیبی‌ها و گذاشتن چند تای آن در زنبیل‌های بزرگ که به آن‌وَروره‌َ می‌گویند.
با وسیله‌ایی با نام چانچو انجام می دهند، و با تدارک قبلی با احتیاط و خیلی ظریف لایه‌هایی از برگ‌های داخل کالیبی را در کف صاف تلمبار پهن‌می‌کنند.
کرم‌ها در روزهای اوّل با شاخه‌های ریز ته برگ توت‌ها که جیرتاش نام داشت‌تغذیه می‌کردند.
خواب سوم
با نام محلی سه تاب در این مرحله نیز کرم‌های ابریشم به زیر برگ‌هابخواب سوم می‌رفت، بعد از این مرحله باز دور برگ دهی با شاخه‌های ریز و متوسط ادامه می‌یافت.
خواب چهارم
با نام محلی تاب مثل خواب‌های مراحل قبل کرم‌ها و لحظه رشد کرده بزرگتر شده تا جایی که بندبند کرم‌ها واضح‌تر و خوش‌رنگ‌تر شده است.
در روز چند بار خوراک یعنی‌برگ توت برای آنها لازم است و برگ‌های توت را با شاخه‌های بزرگتر با احتیاط روی کرم‌ها می گذارند.
کرم‌های وقتی که مشغول خوردن برگ‌های شدند صدای خِشن خِش‌ْ آنها در سکوت به‌خوبی شنیده می‌شده،
فضله‌های کرم‌ها نیز از لای برگها به زمین ریخته شده، در این شرایط‌لایه‌های زیرین شاخه‌های برگ را زود به زود باید عوض نمود، تا هوای کافی به کرم‌ها برسد.
دربرخی مواقع که فضای تلمبار کوچک بوده و فشرده برای کرم‌ها، نوغاندار فضاهای کمکی به نام بالاخانمی درست می‌کرد. تا پیله‌های بیشتری درست نمایند.
اولین کرم‌هایی که شروع به تنیدن می‌کردند و از خوردن برگها دست می‌کشیدند.
پرورش‌دهنده‌ی کرم‌ها متوجه این اتفاق شده و شاخه‌هایی از گیاه کَرف‌ْ برای تنیدن و تبدیل پیله‌ها در کنار و یا روی چوب در نزدیکی کرم‌ها آویزان کرده و می‌گذاشت.
این جریان تا هفت، هشت روز ادامه می‌یافت. تا اینکه نوغاندار محصول چهل روزه‌ی خود را برداشت نماید.
در یک روز مناسب نوغاندار با همکاری خانواده و به قولی یاور به جمع‌آوری پیله‌ها می‌پرداختند.
نهار مناسبی نیز بانی خانه تهیه می‌دید و دور هم زیر تَلمبار که به نام محلی کَج چینی معروف است می نشستند.
این نام را بخاطر این استفاده کرده، که پیله کرم ابریشم هم به کج پیله می‌نامیدند.
در انتها این محصول را یا مستقیما برای فروش عرضه می‌کردند و اگر هم‌توانائی داشتند و امکانات لازم برایشان مهیّا بود، با دستگاه ابریشم‌کشی پیله‌ها را تبدیل به نخ‌می‌کردند.
نخ را سر فرصت و در زمان مناسب به بازار عرضه می‌کردند.
پایان پیام
کد خبر : 102722 ساعت خبر : 2:48 ب.ظ