شرایط ضروری برای مدیریت اثربخش آب زیرزمینی

شرایط ضروری برای مدیریت اثربخش آب زیرزمینی

به گزارش پایگاه خبری گلونی، نوشتار حاضر ترجمه‌ای است از:

OECD (2015), Drying Wells, Rising Stakes: Towards Sustainable Agricultural Groundwater Use. Chapter 3. What policy instruments help to manage agricultural groundwater use sustainably

این ترجمه را اندیشکده تدبیر آب ایران انجام داده است که آن را در چند بخش می‌توانید بخوانید.

۴-۴- سایر شرایط ضروری برای مدیریت اثربخش آب زیرزمینی: نظارت، و هماهنگی سیاست‌ها

افزون بر انتخاب سیاست و ابزار مناسب، دغدغه‌های دیگری نیز وجود دارد که لازم است در طراحی و پیاده‌سازی تدابیر به آنها پرداخته شود.

برخی از این موارد، مانند ضرورت پایش و نظارت بر رعایت محدودیت‌ها، در تمام مقررات آب و به طور کلی در مقررات زیست‌محیطی مشترک هستند.

سایر دغدغه‌ها مانند ضرورت شناخت شرایط هیدروژئولوژیکی در مقیاس محلی و منطقه‌ای، و نحوه‌ای که بر جریان آب زیرزمینی تأثیر می‌گذارند، تغذیه، و بر هم‌کنش آب سطحی- زیرزمینی، مختص مدیریت آب زیرزمینی هستند.

همواره باید توجه داشت که سیاست‌های دیگری، مانند سیاست‌های کشاورزی یا انرژی هم وجود دارند که قصد اصلی آنها ممکن است مدیریت مصرف آب نباشد، ولی به راه‌های پیش‌بینی‌نشده بر تصمیم‌گیری فردی یا گروهی درباره مصرف آب تأثیر می‌گذارند.

ظرفیت پایش و نظام‌ اطلاعات، یک ملاحظه اساسی در پی‌ریزی تدابیر به شمار می‌آید و بر پیاده‌سازی هر نوع سیاست تقدم دارد.

آب زیرزمینی یک منبع پنهان از دیده است، و بنابراین می‌تواند بیرون از دایره هر گونه اقدام، حتی تدابیر توجیه‌پذیر و ضروری در قلمرو عمومی قرار گیرد.

پایش براساس ابزارهای مستقیم و غیر مستقیم، و مصارف می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد.

برای نمونه می‌تواند شامل ذخیره، جریان‌، کیفیت و برهم‌کنش با پیکره‌های آب سطحی باشد و فردی یا به دست نهادهای ذیربط انجام گیرد.

باید توجه داشت که تمام سیاست‌های مدیریت آب زیرزمینی تنها زمانی اثربخش خواهند بود که با پایش معتبر و پیگرد موارد نقض همراه باشند.

در حال حاضر، نه پایش اثربخش مصرف آب زیرزمینی صورت می‌گیرد و نه هیچ راهی برای نظارت قابل اعتماد بر رعایت محدودیت‌های مصرف آب زیرزمینی وجود دارد.

در نتیجه، هیچ راه آسانی برای پیاده‌سازی سیاست‌هایی که رفتار فردی یا گروهی را تغییر خواهد داد وجود ندارد.

شرایط ضروری برای مدیریت اثربخش آب زیرزمینی

پایش مصرف آب زیرزمینی تنها وقتی برای مدیریت منبع معنادار است که بر رعایت مقررات، نظارت انجام شود و نقض آنها مورد پیگرد قرار گیرد.

اگر گزارش قرائت کنتور، داوطلبانه و بدون مجازات باشد، مشوق چندانی برای انجام قرائت‌های به موقع یا دقیق نخواهد بود.

به عکس، این کار می‌تواند به دست کارمندان حقوق‌بگیر انجام گیرد، به همراه جریمه کنتورهای شکسته، و مجازات‌های شدید برای نقض‌کنندگان مقررات.

باید یادآوری شود که حتی اگر چاه‌ها کنتورگذاری نشده باشند و پیاده‌سازی آن از نظر سیاسی پذیرفتنی نباشد، می‌توان پایش را به شیوه‌ای دیگر انجام داد.

برای نمونه، ممکن است وضع مقررات برای شاخصی از حجم آب مصرفی در کشاورزی، مانند سطح اراضی آبی امکان‌پذیر باشد.

اگر میزان مصرف به ازای واحد سطح آبیاری تغییر زیادی نداشته باشد (اگر تکنولوژی‌ آبیاری و راه و رسم‌های کشت در محدوده مورد نظر یکسان باشد)، بنابراین عدم قطعیت ناشی از فقدان کنتور ممکن است کوچک باشد.

قرائت کنتور برق ممکن است به عنوان نماینده پمپاژ آب زیرزمینی استفاده شود، یا اراضی آبی پرسابقه را می‌توان تنها اراضی به شمار آورد که می‌تواند با استفاده از آب زیرزمینی آبیاری شود. البته در این حالت هم نیاز به نظارت بر رعایت محدودیت‌ها وجود دارد (یا دیگر شاخص‌های استفاده‌شده) تا بتوان به موفقیت این نظام امیدوار بود.

پایان پیام