گون گیاهی که تمام فازهای مربوط به فعالیت سیستم ایمنی را تحریک می‌کند

به گزارش پایگاه خبری گلونی؛ گون از علف‌های هرز مناطق کویری، زمین‌های بایر، مزارع چغندر قند، نیشکر، سبزی و صیفی است.

نام: گون

نام علمی: Astragalus

نام محلی: گون

خانواده: لگومینوس

گونه: آستراگالوس

پراکنش: روستای ننه باغو

روش تکثیر: کشت بذر

گیاه شناسی گون

گون گیاهی است چند ساله که ارتفاع ان تا ۷۵ سانتیمتر می‌رسد. از خانواده Leguminoseae  که تولید مثل آن از طریق بذر صورت می‌گیرد. ساقه‌های رشدیافته آن به رنگ بنفش آن تیره است.

 برگ: برگ‌های آن مرکب از برگچه‌هایی است که،به صورت متقابل به تعداد۱۱ تا ۳۰ جفت در محور هر برگ قرار گرفته‌اند.

گل: گل‌های آن معمولا به رنگ ارغوانی،گاهی آبی یا سفید بوده، نزدیک به انتهای شاخه‌های گل‌دهنده قرار دارند.

این گیاه در برابر خشکی مقاوم و در خاک‌های شور به خوبی رشد می‌کند و دارای بوی تند سلنیوم است.

 بسیاری از گون‌ها سمی هستند و باعث مسمومیت گاوها، گوسفندان و اسب‌ها می‌شوند.در طول فصل رویش گون، ماده سمی گلوکوزید تولید می‌شود که باعث ایجاد اختلالات تنفسی و فلج حیوانات می‌شود.

گون از علف‌های هرز مناطق کویری، زمین‌های بایر، مزارع چغندر قند، نیشکر، سبزی و صیفی است.

 قسمت های دارویی

ریشه، میوه(کتیرا)

مصارف دارویی

ریشه گیاه «گون» در درمان عوارض جانبی شیمی‌درمانی مؤثر است. و همچنین خاصیت فعال‌کننده عمیق ایمنی، مدرترینک، هیپوتانسیر و ضداسترس دارد. همچنین به عنوان کمک هضم مطرح بوده و شامل پلی سی کاریدها، فلاونوئیدها، گلیکوزیدهای تری ترپن است که بوسیله این ترکیبات فعالیت سیستم ایمنی  را افزایش می‌دهد.

در طب سنتی این گیاه به عنوان تونیک عمقی ایمنی تلقی می‌شود که مغز استخوان انسان را تقویت می‌کند، ذخایر مغز استخوان افزایش و بدن انسان را از پاتوژن‌ها و عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که گون تقریبا تمام فازهای مربوط به فعالیت سیستم ایمنی را تحریک می‌کند و تعداد سلول‌های stemcell را در مغز استخوان و بافت لنفناوی افزایش می‌دهد و توسعه و رشد آنها را در جهت تبدیل به سلول‌های فعال ایمنی تحریک می‌کنند تا در داخل بدن پخش شوند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که گون می‌تواند سلول‌های ایمنی را از حالت استراحت به اوج فعالیت سوق دهد.

مطالعات دیگری در کشور چین نشان می‌هد تمایل و استعداد گون در جهت رسپانس سیستم ایمنی است بدون اینکه اثرات مهارکننده‌ای داشته باشد.

استفاده طولانی از این گیاه (به مدت ۳۵ روز) فعالیت سلول‌های طهال را تشدید کرده و به اوج می‌رساند؛ همچنین درمان با این گیاه اثرات جانبی منفی ناشی از استروئید درمانی را بر روی سیستم ایمنی کاهش می‌دهد.

ریشه گون علاوه بر توانایی مهار رشد تومور بصورت کمکی در درمان عوارض جانبی شیمی درمانی بکار می‌رود و مخصوصا هنگامی که بصورت ترکیب با عصاره‌ privet ligustrumlucidum  مصرف شود کارایی آن در مهار تومورها افزایش می‌یابد.

کتیرا

کتیرا محصول اصلی گیاه گون است. کتیرا عبارت است از ترشحات صمغی خشک شده حاصل از گیاه آستراگالوس گومی فرا که آن را تحت عنوان گوم تراگاکانت یا گون می شناسند. گیاه مولد کتیرا نبات کوچکی است به ارتفاع یک متر بومی آسیای صغیر، ایران، سوریه و یونان است و در اثر خراش دادن ساقه گیاه جدار سلول‌های اشعه مرکزی و سلول‌های پارانشیمی با جذب آب به تدریج بدل به صمغ می‌شود، فشار تولید شده سبب رانده‌شدن صمغ به طرف شکاف می‌شود. صمغ در مجاورت هوا در اثر تبخیر آب به تدریج سخت می‌گردد. شکل محصول خشک شده بستگی به نوع شکافی که بر روی ساقه ایجاد شده است دارد.

کتیرا در صنایع داروسازی به عنوان یک عامل امولسیون کننده، سوسپانسیون کننده و عامل افزاینده و ویسکوزیته و تهیه مسیلاژ مصرف دارد. در ساخت کرم‌ها، ژل‌ها و امولسیون‌ها با غلظت مختلف بسته به کاربرد فرمولاسیون و نوع صمغ مصرف می‌شود.

آرایشی بهداشتی

در فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی نیز به عنوان قوام دهنده، سوسپانسیون‌کننده و عامل تشکیل فیلم مصرف دارد. کتیرا در تهیه مواد آرایشی (محلول‌های نرم کننده دست) مصرف دارد.

اگر به مو مالیده شود از دو تا شدن مو جلوگیری می‌کند. در ساخت فیکساتیوهای مو چه به صورت محلول‌های آبی ساده، چه به صورت کرم‌های امولسیفیه مصرف دارد. در لوسیون‌های آراینده موی سر به کار رفته، در ساخت فرآورده‌های میک آپ به عنوان عامل سوسپانسیون‌کننده مصرف دارد و همچنین در خمیردندان‌ها، کرم‌های دست و مسیلاژها بکار می‌رود.

صمغ کتیرا یک عامل تحریک‌کننده نبوده و نباید عامل حساسیت‌زا تلقی شود. از نظر درماتولوژی بی‌ضرر بوده و یک نرم‌کننده است.

اشکال دارویی

ژل، سوسپانسیون.

منبع: واحد آموزش و پژوهش صدا وسیمای مرکز کیش. گیاهان دارویی جزیره کیش، پژوهشگر: بصیره اسدنژاد

پایان پیام