ارزش خبری چیست؟ یونس شکرخواه به این سوال پاسخ می‌دهد

ارزش خبری ﭼﻴﺴﺖ؟

ﻣﻌﻴﺎر ﮔﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد.

به گزارش پایگاه خبری گلونی یونس شکرخواه از اساتید حوزه ارتباطات نوشت: اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر را در ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮاغ ﮔﺮﻓﺖ؟ در ﺷَﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻳـﺎ دردل روﻳﺪاد؟

ارزش خبری چیست؟

ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ اول درﺳﺖ و روﺷﻦ اﺳـﺖ، اﻣـﺎ ﭘﺎﺳـﺦ ﭘﺮﺳـﺶ دوم یعنی ﺣﺲ ﺷﺸﻢ، ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران آن را ﻣﻄﺮح می‌ﻛﻨﻨﺪ.

ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ درک روشنی ﺑﺮﺳﻴﻢ از اﻳـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﻛـﻪ ﻣﻌﻴـﺎر ﮔـﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد (ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ارزش ﺧﺒﺮی) در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻳـﺎ در درون روﻳﺪاد میﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: ارزشﻫﺎی ﺧﺒﺮی در دل روﻳﺪادﻫﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻧﻪ در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕـﺎر؛ وﻟـﻲ اﻳـﻦ ﺷـﻢ و درک ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ارزشﻫﺎ ﻛﻤﻚ میﻛﻨﺪ.

ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ، ﻫـﺮ روﻳـﺪاد ﻓـﻲﻧﻔـﺴﻪ ﺣـﺎوی ﻳـﻚ ارزش ﻳـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ارزشﻫﺎﺳـﺖ و ﻫﻤـﻴﻦ ارزشﻫﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻮاره رﮔﻪﻫﺎی اصلی ﺧﺒﺮ را ﺷﻜﻞ می‌دﻫﻨﺪ.

ﻃﺒﻌﺎ ﺗﻮان ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ارزشﻫﺎ (از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺟﻪ و اﻫﻤﻴﺖ) ﻣﻘﻮﻟﻪای ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﺳـﺖ.

ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺳﺘﻮنﻧﻮﻳﺴﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت، ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﺑﻬﺎﻧه ورود ﺑﻪ ﻃـﺮح ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬـﻢ، ﺟﺎﻟـﺐ و ﺗـﺎزه ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ. اﻳﻦ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﻣﻐـﺮب زﻣـﻴﻦ

ﺑﻪ ﺑﻬﺎنه خبری (News peg) ﺷﻬﺮت دارد و ﻣﺮاد از آن، ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻋﺎﻣـﻞِ ﻣﻬﻢ، ﺟﺎﻟﺐ و ﺗﺎزه‌ای اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه، ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻣﻄﺮح میﻛﻨﺪ.

ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻏﺎﻟﺒـﺎً اﻳـﻦ ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒـﺮی را ﺑـﺎ ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ ارزشﻫﺎی ﺧﺒﺮی ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺪون ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪوﻳﮋه ﻓﺮاﮔﻴﺮﺑﻮدن ﺳﻮژه، ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﻣﻘـﺎﻻت ﺟـﺬاب ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ.

اﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻫﻢ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜـﺎر اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪوﻳـﮋه در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻛﻬﻨﻪﻛﺎر و ﭘﺮﺗﺠﺮﺑﻪ.

روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺟﻮان ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑـﻪﻋﻠـﺖ ﻧﺎآﮔﺎﻫﻲ از ارزشﻫـﺎی ﺧﺒـﺮی ﺗـﺎ ﻣـﺪتﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻬﻴه ﺧﺒﺮﻫﺎیی روی می‌آورﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺟﺎیی ﺟﺰ ﺳﺒﺪ ﻛﺎﻏﺬهای ﺑﺎﻃﻠﻪ ﻧﻴﺴﺖ.

اﻣـﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻳه ﻧﻮﻣﻴﺪی ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﻣـﺴﻴﺮی آﺷﻨﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻛﺜـﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای ﻫﻢ آن را ﭘﻴﻤﻮده‌اﻧﺪ.

ﺷﻢ ﺣﺮﻓﻪای، ﺣﻜﻢ اﺑـﺰار اﺳـﺘﺨﺮاج ارزشﻫـﺎی ﺧﺒـﺮی را دارد و ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﻳﻞ روﻳﺪاد ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﺧـﻮد را آﺷـﻜﺎر میﺳـﺎزد.

تفاوت روﻳﺪاد و ﺧﺒﺮ

هر چه در دنیای واقعی رخ می‌دهد رویداد (Event)نامیده می‌شود: از افتادن برگ از درخت تا کودتا تا توفان و کشف نفت و قتل و جنگ و نشست و سمینار و نوشتن همین متن و خواندن شما.

اما اگر پای هر یک از این‌ رویدادهای فوق یا هر رویداد دیگری به هر دلیلی به یک رسانه باز شود و مثلا در روزنامه‌ای چاپ و یا در وب‌سایتی آپلود شود و یا به دیگر سخن با هر متر و معیاری از دنیای واقعی وارد دنیای رسانه‌ای شود دیگر نه رویداد، بلکه خبر (News) خوانده می‌شود.

حالا می‌پرسم رویدادها با چه معیارهایی برای خبر شدن انتخاب می‌شوند. معیارهایی که در انتخاب “رویدادها” و تبدیل‌ آن‌ها به “خبرها” موثر هستند، ارزش‌های خبری نامیده می‌شوند.

به یاد بسپارید و ﻓﺮاﻣﻮش نکنید ﻛﻪ ارزش ﺧﺒﺮی در درون روﻳﺪاد است، مثل رگه‌های فیروزه در دل یک سنگ که به آن سنگ ارزش می‌دهند. پس هر رویدادی الزاما ارزش خبری ندارد، هر گردی گردو نیست، هر چه می‌درخشد؛ طلا نیست و…. تکرا می‌کنم: افتادن برگ از درخت؛ رویداد است اما ارزش خبرشدن ندارد.

پس خیلی مهم است که بدانیم کدام رویداد دارای ارزش خبری است و کدامیک نیست.

باید رویدادهای دارای ارزش‌های خبری را ﺷﻨﺎﺧﺖ و آن‌ها را برای تبدیل کردن ﺑﻪ ﺧﺒﺮ انتخاب ﻛﺮد. ما داریم الان با بحث انتخاب یک رویداد با توجه به ارزش‌های خبری آن رویداد، از ﺧﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳه “ﺻﻨﻌﺖ ﺧﺒﺮ” حرف می‌زنیم.

شرط تبدیل شدن یک رویداد به یک خبر، دارا بودن یک یا چند ارزش‌ خبری است.

سنگ بی‌فیروزه به کارگاه نبرید، ارزش تراش خوردن هم ندارد چه برسد به فروش. چیزی که مثل ریگ ریخته که خریداری ندارد، دقت کنید جنس متفاوت و با ارزش از دنیای واقعی به دنیای رسانه‌ای بیاورید، نه زیره به کرمان ببرید و نه زغال سنگ به نیوکاسل.

پایان پیام