زندانیان قلعه فلک الافلاک چه کسانی بودند؟

زندانیان قلعه فلک الافلاک چه کسانی بودند؟

به گزارش پایگاه خبری گلونی خبرگزاری ایرنا از تامین آخرین قسط سپاه برای آزادسازی حریم قلعه فلک‌ الافلاک خبر داد.

پس از اعلام این خبر، رسانه‌ها از ایرنا تا بی بی سی درباره زندانیان قلعه فلک الافلاک خرم آباد اشتباه کردند.

نخست ایرنا در مرور تاریخچه این بنا به زندان بودن آن اشاره کرد و نام چند زندانی را آورد که اشتباه بود.

احمد شاملو، محمد مصدق و شاهرخ مسکوب هرگز در قلعه فلک الافلاک زندانی نبوده‌اند.

منبع: سیدفرید قاسمی
کتاب خاطرات زندانیان قلعه فلک الافلاک

پی‌نوشت: بهتر بود به جای مرغ سحر، از ترانه دایه دایه استفاده می‌شد که ابیاتی درباره قلعه دارد.@IRNA_1313 https://t.co/kgOU7lkJkm

— رضا ساکی (@rezasaki) November 10, 2019

بعد از ایرنا رسانه‌های دیگر نیز این اشتباه را تکرار کردند.

از ایرنا تا بی‌بی‌سی امروز هر کس را که دوست داشتند در زمره زندانیان قلعه فلک‌الافلاک معرفی کردند.
دریغ از ذره‌ای اطلاعات موثق درباره این بنا.
بی‌بی‌سی اخوان‌ثالث و سیاوش کسرایی را هم زندانی قلعه معرفی کرده است که غلط است. مصدق و شاملو و مسکوب نیز زندانی قلعه نبوده‌اند ای رسانه‌ها

— رضا ساکی (@rezasaki) November 10, 2019

زندانیان قلعه فلک الافلاک چه کسانی بودند؟

سید فرید قاسمی در کتاب خاطران زندانیان فلک الافلاک (پیغام ۱۳۷۵) نوشته است: به دنبال کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دولت دکتر محمد مصدق سقوط کرد.

ابتدا در تهران و سپس در شهرستان‌ها حکومت نظامی برقرار شد.

ماموران فرمانداری نظامی، رکن دوم و شهریاتی از بامداد ۲۹ مرداد براساس «ماده پنج فرمانداری نظامی» عده زیادی از همکاران دکتر مصدق، نمایندگان مستعفی مجلس، روزنامه نگاران، اعضای جبهه ملی، حزب توده و … را بازداشت کردند.

چند روز بعد «کمیسیون امنیت اجتماعی تهران» تشکیل جلسه داد و اعزام جمعی از بازداشت شدگان را به قلعه فلک الافلاک خرم آباد تصویب کرد بازداشت شدگانی که به فلک الافلاک فرستاده شدند، اینان بودند:

فریدون آذرنور، آل بویه، بابا کوهی، باغچه بان، محمدعلی بایار، مهرداد بهار، سرگرد بهزاد، پوریا، تاجبخش، حسن توفیق، اکبر حاجیلو (اکبر دانشجو)، یحیی خدابنده، حسین خطیبی، داوود درویش، مهندس محمود درویش، محمود ژندی، دکتر سادات عقیلی، عباس شباویز، شربیانی، جابر صحت، سیداحمد طاهری، مهندس احمد عاشورپور، حسن فائزی، فرزانه، مهندس قاسمی (برادر احمد)، محمدرضا قدوه، کریمی (داماد باغچه بان)، ناصر کلانتری، مرتضی کیوان، غلامحسین گل سرخی، مرزوان (مرزبان)، رمضان مشرفیان، خلیل ملکی، احمد ناظرزاده کرمانی، ایرج نبوی، دکتر نصیری، صادق وزیری، محمود هرمز، هنریار و…

مطبوعات آن دوره شمار زندانیان فلک الافلاک را تا پانصد تن ذکر کرده‌اند.

عمده این زندانیان از شهریور ۱۳۳۲ تا خرداد ۱۳۳۳ روزگار را در فلک الافلاک گذرانده‌اند، یکی کمتر و دیگری بیشتر.

توفیق شفاهی

در کتاب به نقل از مجله روشنگر آمده است: خوشمزگی‌های آقای محمدعلی توفیق است که باعث سرگرمی کلیه زندانیان شده و هفته‌ای دو سه شب مشارالیه لطیفه‌های خود را در جلسات عمومی مورد بحث قرار می‌دهد.
مثلا چون شب‌های چهارشنبه معمولا روزنامه توفیق منتشر می‌شد اکنون نیز آقای توفیق هر شب چهارشنبه مقداری از مطالب روزنامه خود را منتشر می‌کند. منتها نه به طور کتبی بلکه شفاهی! مشارالیه معتقد است که این کار هم از تعطیل روزنامه جلوگیری می‌نماید و هم ذوق روزنامه نویسی او در محیط دورافتاده قلعه فلک الافلاک از بین نخواهد رفت.

اولین تبعیدی

قاسمی نوشته است: اولین تبعیدی که به این قلعه اعزام شد آیت الله کاشانی بود.

ایشان بعد از سوء قصد به شاه در پانزدهم بهمن دستگیر شد و شبانه به این محل اعزام و یک نفر ستوان یکم مامور آیت الله کاشانی گردید.

آیت الله تا موقعی که از همین قلعه به بیروت اعزام گردیدند، کمتر خارج شده و با کسی ملاقات نکردند و چون کهولت به ایشان اجازه نمی‌داد که پیاده سربالایی و سرپایینی راه قلعه را بپیمایند از طرف لشکر یک وسیله خریداری شد و هنگام استحمام آیت الله با این وسیله رفت و آمد می‌نمودند.

پایان پیام