آش قلیه گیلان همان آشی است که عاشقش می‌شوید

آش قلیه گیلان همان آشی است که عاشقش می‌شوید

به گزارش گلونی از قدیم الایام در ایران، پختن «آش» تنها به تهیه یک وعده غذایی محدود نمی‌شده است. در ایران پختن آش با فرهنگ و سنت ایرانی آمیخته است.

برای ایرانیان همواره پختن آش معانی متفاوتی داشته است. گاهی به معنی رسیدن به آرزویی است که مادری برای دخترانش دارد و گاهی آش پشت‌پایی است که معنی به سلامت رفتن و بازگشتن پسری به سربازی را می‌دهد.

گاهی نیز چشم به راهی آشی می‌پزد و نذری می‌دهد به این معنی که امیدوار است به رجعت یار سفر کرده‌اش.

پختن آش به هر نیتی و قصدی و در هر مناسبتی، چه دعا برای بارش برف و باران باشد، چه در چهارشنبه آخر سال و در انتظار تحویل سال جدید باشد و یا هر مناسبت مذهبی دیگری همچون عاشورا و اربعین، تا امروز که در دست ما قرار گرفته است به عنوان بخشی از فرهنگ و ریشه ایرانی قلمداد می‌شود.

گلونی نیز به منظور پاسداشت فرهنگ دیرینه و کهن «پخت آش» قصد کرده است در مجموعه نوشتارهایی دستور پخت آش‌های ملی ایرانی را به خوانندگان محترمش ارائه دهد.

آش قلیه گیلان

این آش سنتی در هر شهرستان از گیلان زیبا و سرسبز به یک نام پخته می‌شود.

دربعضی شهرستان‌ها با نام آش لبو در شب سال نو تهیه می‌گردد و در بعضی دیگر با نام آش قلیه در شب چله. بعضی مناطق نیز به آن آش سبزیجات می‌گویند زیرا هیچ گوشت و لبنیاتی مانند کشک در آن استفاده نمی‌شود.

در زبان عامیانه و محلی مردم به دلیل طعم ملسی که دارد «آش شیرین» گفته می‌شود.

از آنجا که بیشتر مخلفات آن از موادی با طبع گرم است، پختن آن در شب‌های سرد و زمستانی گیلان واقعاً دلچسب است و همانند دارو برای هر نوع بیماری زمستانی از جمله سرماخوردگی، گلودرد و سینه‌درد مناسب است.

حبوبات آش قلیه شامل نخود و لوبیا سفید است که از شب قبل خیسانده می‌شوند. یکی از عوامل شیرین کننده آش استفاده از لبو و هویج است که آنها را در قطعاتی به اندازه یک حبه قند برش می‌دهند و همراه با حبوبات خیس شده می‌پزند.

معیار پخته شدن آش و انجام سایر مراحل، پختن نخود است. بعد از پخت کامل نخود، پیازهای ریز و کوچولویی که به اندازه یک گردو هستند، پوست گرفته شده به آش اضافه می‌شود.

سبزی مورد استفاده در این آش نیز انواع مختلف سبزی است مانند تره، جعفری، چغندر، اسفناج و هر سبزی دیگری که لعاب بدهد.

در واقع اصرار خاصی روی سبزی‌ها نیست اما فقط باید توجه شود که در این آش اصلاً شنبلیله و شوید استفاده نمی‌شود.

سبزی‌ها باید ساطوری بوده و زیاد ریز و خرد نشده نباشند. سبزی بعد از افزوزده شدن پیازها و کمی سبک شدن آنها افزوده می‌شود.

سایر شیرینی‌جات اضافه شده به آش، شامل قیصی و برگه زردآلو است که آنها نیز از قبل خیس شده‌اند و می‌بایست بعد از پخت سبزی افزوده شوند. همچنین شکر، شیره خرمالو جنگلی(دوشاب اَربا) نیز عوامل شیرین‌کننده آش هستند.

برای لعاب آش، یک پیمانه آرد برنج محلی با آبغوره مخلوط شده به آش اضافه می‌کنند.

افزودن آبغوره از شیرین شدن آش می‌کاهد و سبب مزه ملس آن می‌گردد. در بعضی مناطق ممکن است با رب آلوچه ترش این کار انجام شود که بستگی به ذائقه آن منطقه دارد.

از این مرحله به بعد باید آش مرتباً هم زده شود که ته نگیرد.

در مرحله آخر نیز پونه خشک(بینه) و نعناع خشک که در زبان محلی خالواش نام دارد را کمی درآب خیس می‌کنند سپس در روغن تفت داده می‌شود و همراه زردچوبه، فلفل،نمک به آش اضافه می‌شود.

آش قلیه گیلان یا آش شیرین از جمله آ‌ش‌هایی است که یا شما عاشق آن هستید و یا به دلیل کمی شیرین بودن دوستش ندارید.

اما به هر حال آش سنتی ایرانی است و گیلانی‌های عزیز با همین غذاهای متنوع توانسته‌اند گوی سبقت را در ثبت غذاهایشان در یونسکو بربایند.

پایان پیام

نویسنده: بهاره حاصلیان