بهمن نجفی در وبینار گلونی از یوزپلنگ آسیایی گفت
نکته: لطفا برای لود شدن ویدئو به پایین این برگه بروید و روی «خروج از نسخه موبایل» بزنید تا بتوانید ویدئوها را ببینید.
به گزارش گلونی یوزپلنگ آسیایی، یکی از ارزشمندترین گونههای خانواده گربهسانان که زیباییاش را با آن بدن کشیده، سینه فراخ و خالههای سیاه و توپر روی بدن به رخ میکشد.
البته که وجود «خط اشکی» روی صورت یوز بر این زیبایی افزوده است. دو نوار مشکی که از گوشه داخلی چشمها شروع میشود و تا گوشه لبها میرسد، علاوه بر اینکه سیمایی منحصربهفرد به این گونه میبخشد، باعث میشود با کاهش اثرات نور شدید خورشید، دیدِ حیوان نیز بهتر شود.
بهمن نجفی در وبینار گلونی
سایر ویدیوها در آپارات گلونی
یوز میدود و سرعت در ذاتِ اوست. چست و چابک با آن دست و پای بلند در میان دشتها و تپهماهورها میدود تا قوچ و میش، کل و بز، آهو یا خرگوشی را شکار کند و از کمین تا به چنگ آوردن طعمهاش یک دقیقه هم طول نمیکشد.
همین خاصیت است که جنگل را با درختان و شاخههایش برایش دست و پا گیر میکند و نمیتوان در جنگل سراغی از این گونه گرفت…
یوز؛ حیوانی که آفتاب را دوست دارد. درست زمانی که حس سیریِ بعد از یک شکار موفق را تجربه میکند، زیر نور آفتاب لم میدهد، بدنش را به سطح زمین میمالد و گهگاه با دم خود حشرات را از طراف دور میکند تا چیزی مزاحم استراحتش نشود.
یوزپلنگ آسیایی، که حالا به خاطر اینکه بجز ایران در تمام زیستگاههای سابقش از شمال آفریقا، تا عربستان، هندوستان و ترکمنستان، منقرض شده است، به یوز ایرانی معروف شده است، در ایران نیز در معرض خطر انقراض است.
این در حالی است که یوز به راحتی جفتگیری ندارد. همچنین، یوز ماده به خاطر اینکه تا یک سال از تولههایش مراقبت میکند و نحوه دفاع از خود و شکار را به آنها آموزش میدهد، در بهترین حالت یک سال در میان باردار میشود.
بهمن نجفی در وبینار گلونی
آرشیو وبینارهای گلونی را ببینید
سایر ویدیوها در آپارات گلونی
یوز که به شدت از دیده شدن گریزان است، کار شمارش جمعیتش توسط متخصصان را دشوار میکند. بخصوص یوزهای ماده که میل خیلی کمتری به عبور از کنار دوربینهایی دارند که برای سرشماری آنها در زیستگاهشان کاشته میشود.
طبق آخرین منابع جهانی درباره آمار یوزها که یک مقاله جهانی منتشر شده در سال ۲۰۱۷ و یک کتاب اکولوژی یوزها است، گزاش شده که حدود ۴۰ تا ۵۰ فرد یوز در ایران وجود دارد که احتمالاً تا کنون کمتر از ۴۰ فرد یوز باقیمانده باشد.
در طی سالهای اخیر علاوه بر تخریب و تکه تکه شدن زیستگاه (Fragmentation) توسط بشر که منجر به وارد شدن یوز به جادهها و مرگ و میر آنها به دلیل تصادفات جادهای میشود، افزایش تعداد گرگها نیز سبب شده است که تعداد بیشتری از یوزپلنگها نسبت به سالهای گذشته توسط آنها کشته شوند.
رشد جمعیت گرگها، خود به دلیل افزایش منابع غذاییشان یعنی دامهای اهلی، در مناطق زیستگاهی آنهاست.
در کنار عوامل فوق، کم شدن کل و بز و قوچ و میش به عنوان طعمه یوز نیز در سالهای اخیر دلیلی دیگر برای کاهش جمعیت این گونه محسوب میشود.
این امر نشان میدهد که شکار بیرویه کل و بز و قوچ و میش میتواند به طورغیر مستقیم بر جمعیت یوزپلنگ تاثیر منفی بگذارد.
ذخیرهگاه زیست کره توران در استان سمنان، میزبان سه یوز ایرانی به نامهای کوشکی، دلبر و ایران است که در حالت پرورش در اسارت زیر نظر متخصصان نگهداری میشوند.
این سه فرد، تقریبا سی درصد از کل جمعیت یوز را تشکیل میدهند. طی سالهای گذشته، دامپزشکان و متخصصان، بارها تلاش کردهاند تا از طریق فراهم کردن شرایط لقاح طبیعی و لقاح مصنوعی بین کوشکی و دلبر، بتوانند به بقاء جمعیت آنها کمک کنند، اما هنوز موفق به انجام این امر نشدهاند.
هدف از نگهداری این سه فرد در اسارت، تولید مثل و رهاسازی افراد متولد شده به زیستگاه طبیعی آنهاست.
کوشکی، یوز نری که حالا سیزده ساله است و پیر محسوب میشود و دلبر، یوز ماده ۹ سالهای که شانس تولیدمثلش به تدریج در حال کاهش است، در کنار ایران سه ساله همچنان چراغ امید حفظ جمعیت یوزپلنگ ایرانی را روشن نگه داشتهاند.
پایان پیام
نویسنده: لیلا دباغ
