افعی جعفری خطرناک ترین مار ایران است
به گزارش گلونی یکی از خطرناکترین مارهای موجود در کشور ایران «افعی جعفری» است.
افعی جعفری با وجود جثه کوچک خود اما سمی به شدت خطرناک دارد. زهر این مار هرچند بیشتر برای گرفتن جان موجودات کوچک در طبیعت استفاده می‌شود اما به محض ورود به بدن انسان می‌تواند لطمات جبران ناپذیری وارد کند یا باعث مرگ افراد شود.
مار جعفری در آفریقا و مناطقی از خاورمیانه زندگی می‌کند که کشور ما نیز یکی از زیستگاه‌های این خزنده خطرناک است.
افعی جعفری
آشنایی با مارها در ایران؛ چند نکته مهم که باید در مورد مارها بدانیم
نماشای گلونی را دنبال کنید
خسرو رجبی‌زاده در کتاب مارهای ایران نوشته است: در دشت‌های خشک، جلگه‌ها، تپه ماهورها و گاهی دامنه‌های خشک کوهستانی از ارتفاع حدود هم سطح دریا تا دشت‌های مرتفع در زاگرس در ارتفاع ۲۲۰۰ متری (پارک ملی خبر) زندگی می‌کند.
همچنین در حاشیه آبراهه‌های خشک داخل دشت‌ها زیاد دیده می‌شود. در ایران مرکزی غالبا در دشت‌هایی با پوشش گیاهی فقیر دیده می‌شود.
همچنین در دشت‌ها و تپه ماهورهای با پوشش گیاهان خشکی پسند شامل درمنه و گون، دشت‌های با پوشش غالب گیاه اشنان، یا دشت‌های دارای گیاهان شوری پسند مثل علف شور (جنوب غرب میناب) زندگی می‌کند. در جنوب شرق ایران وستای دماغ ریگ، جنوب میناب، استان هرمزگان در دشت‌هایی با پوشش گیاهی ترات یا اشورک نیز مشاهده شده است.
در تپه ماهورها و دامنه‌های مرطوب تر در مناطق دارای پوشش گیاهی گاو چاق کن، هزارخوار یا گیاهان یک ساله مشاهده شده البته در دامنه‌های کوهستانی مثل کوه گنو در شمال بندرعباس در مناطق با پوشش گیاهی گوین همراه با درختچه بادام گزارش شده است.
خاک زیستگاه آن در دشت‌ها و تپه ماهورها همراه با خردمسنگ است، اما در دامنه‌های کوهستانی گاهی در بستر گراولی یا سنگی و یا لابه لای تخته سنگ‌ها زیست می‌کند.
در پهنه‌های ماسه بادی به تعداد زیاد مشاهده شده است. تا بزرگترین نمونه مشاهده شده در ایران ۹۸ سانتی متر (طول دم ۱۰ سانتی متر). نمونه‌های بالغ با ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر هستند.
۸ تا ۱۲ درصد از مصدومان گزیدگی که به بیمارستان می‌رسند، بر اثر سم قوی مار این مار فوت می‌کنند. در اثر گزیدگی شدید این مار، در عرض ۱۰ دقیقه درد شدیدی در محل گزش و غدد لنفاوی مجاور آن بروز می کند. مصدوم باید حداکثر در ۴ ساعت به بیمارستان برسد و گرنه ممکن است سم باعث مرگ بیمار در اثر ایست قلبی شود. گاهی نیز سکته مغزی ممکن است مصدوم را از پای درآورد.
استفاده از آمپول مار گزیدگی پلی والان که در مؤسسه رازی تولید می‌شود، در درمان این مار گزیدگی بسیار مؤثر است. اما خطر مرگ حتی تا ۱۰ روز پس از درمان، مصدومان را تهدید می‌کند.
گزیدگی این مار در دام نادر نیست و خصوصأ در دشت‌های ایران مرکزی با پوشش گیاهی خوب اتفاق می‌افتد که محل چرای دام است. گزیدگی این مار در دام معمولا خطرناک است و حداقل در بز و گوسفند عوارض شدیدی مشاهده می‌شود که گاهی باعث تلفات می‌شود. نیش این مار سگ گله را هم به شدت مصدوم می کند و گاه می کشد.
به علامت صلیب مانند روی سر این کار دقت کنید و آن را در طبیعت بشناسید. در صورت مشاهده این مار از او دور بشوید و تحریکش نکنید.
زهرآگین بودن سم مارها به جثه آن‌ها نیست اما متاسفانه خیلی‌ها با دیدن یک مار کوچک خیلی نمی‌ترسند و فکر می‌کنند مارها هرچقدر بزرگتر باشند خطرناک‌تر هستند. همین امر موجب آسیب‌پذیر شدن افراد در برابر مار جعفری است. آن‌ها گول اندازه کوچک این افعی را می‌خورند و خیلی از او نمی‌ترسند. شاید یکی از دلایل آمار بالای تلفات افعی جعفری همین دست‌کم گرفتن آن باشد.
درنتیجه هنگام مواجهه با مارها جوانب احتیاط را رعایت کنید و تا حد ممکن از مارها فاصله بگیرید. قبل از سفر به دل طبیعت در مورد موجودات و گیاهان آن منطقه تحقیق کنید و موارد آسیب‌زا را شناسایی کنید.
پایان پیام
بسیار سپاس از مقاله بارزش تون در مورد این مار.که باعث آگاهی مردم از خطر بالقوه آن می شوند.من در دوازدهم مهرماه ۱۴۰۰توسط مار جعفری به طول ۵۰سانتی متر گزیده شدم.اطلاعات کمی در موردش داشتم.خیلی سریع به بیمارستان اعزام شدم و سه روز تحت درمان بودم.در ابتدا اگر مار را ندیده بودم متوجه گزش آن نمی شدم یعنی بعد از گزش اولیه دردی نداشت،اما بعد از ده دقیقه سردرد بسیار شدیدی که تا آن لحظه تجربه نکرده بودم به سراغم آمد. الحمدلله به لطف پزشکان الان کاملا سالم هستم.
ممنون که از این اتفاق نوشتید. سلامت باشید.
جالب بود. بارها و بارها دیدم افعی ها رو. ولی سعی نکردم بدونم چه نوعی از افعی هستش. کلا مار بزرگی نیست. ولی واقعا ترسناکه