ضمن رعایت فاصله فیزیکی باید اجازه بدهیم شکل‌هایی از ارتباط گذشته بازآفرینی شوند
به گزارش گلونی از ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده در تیرماه ۱۳۹۹:
کرونا به‌لحاظ انضمامی این روزها در ایران بیش از هر زمان دیگری افسارگسیخته شده است.
طبق آمارهای رسمی متأسفانه رکورد مبتلایان شکسته شد و شمار مرگ‌و‌میرها نیز مدت‌هاست روندی صعودی دارد.
آنچه تغییر کرده است رویکرد ذهنی مردم به کروناست.
با وجود اوج گرفتن کرونا، هر روز بیش از روز قبل مردم از رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی دور می‌شوند و البته که هر روز بیمارستان‌ها شلوغ‌تر می‌شوند.
اگرچه این روزها کمتر کسی توانِ مالیِ در قرنطینه ماندن را دارد و بسیاری از آنانی هم که این توان را به‌لحاظ مالی دارند، تاب تنهایی ندارند.
چندی پیش دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روان‌پزشک و استاد و عباس کاظمی، جامعه‌شناس، در گفت‌وگویی اینستاگرامی به بحث دربارۀ ابعاد قرنطینه به‌لحاظ روانی و اجتماعی پرداخته‌اند که گزیده‌ای از آن را می‌خوانید.
ضمن رعایت فاصله فیزیکی
باید اجازه بدهیم شکل‌هایی از ارتباط گذشته بازآفرینی شوند
تنهایی در زبان فارسی و انگلیسی معانی متعددی دارد که یکی از آن معانی، جنبه منفی پیدا می‌کند.
معنی منفی تنهایی این است که حسی به سراغ‌مان بیاید و ما را منزوی کند.
در این شرایط، من از جمع می‌ترسم، مهارت‌های اجتماعی‌ام را فراموش می‌کنم، پرخاشگر می‌شوم، عصبی می‌شوم، گاهی افسرده می‌شوم و احساس بی‌معنایی و پوچی می‌کنم.
غالب جامعه‌شناسان معتقدند آن فاصله فیزیکی که به نام «فاصله اجتماعی» خوانده می‌شود نباید به‌معنای «عدم ارتباط آدم‌ها با هم» باشد؛ گرچه به‌لحاظ فیزیکی فاصله می‌گیرند می‌توانند با هم متصل باشند و ارتباط‌شان را حفظ کنند.
باید ضمن رعایت فاصله فیزیکی اجازه بدهیم شکل‌هایی از ارتباط گذشته بازآفرینی شوند و شکل‌های جدید ارتباط نیز با خلاقیت آدم‌ها در فضای قرنطینه خلق شوند.
از طریق زندگی آنلاین نیز می‌توان به سراغ روش‌هایی رفت که به فضای واقعی نزدیک‌تر باشند.
این روزها تأکید زیادی روی ارتباطات آنلاین می‌شود، ولی اگر قرار باشد این فاصله طول بکشد و ما از کارهای معمولی مثل لمس کردن یکدیگر، دست دادن و کنار هم بودن محروم شویم حتی می‌تواند روی شرایط زیست‌شناختی ما نیز تأثیر بگذارد.
به نظر می‌رسد تنهایی وجوه مثبتی نیز دارد اما نمی‌تواند نسخه‌ای برای آیندۀ انسان‌ها باشد؛ به‌جای قطع ارتباط باید به این بیندیشیم که چگونه می‌توان ارتباط را اصلاح کرد.
فاصله فیزیکی و گسستن ارتباط ها
فاصلۀ فیزیکی نباید راهکاری برای گسستن ارتباط ها شود.
وقتی از «ارتباط» صحبت می‌کنیم منظورمان صرفاً ارتباط من با همکارم یا اعضای خانواده‌ام نیست، بلکه ارتباط در مقیاسی وسیع در جامعه معنی دارد.
بنیان یکی از مفاهیم جامعه‌شناسی این است که «در ارتباط آدم‌ها در جامعه خیلی از مسائل شخصی حل می‌شود، مثلاً بسیاری از خودبینی‌ها، تکبرها و احساسات به تدقیق و تکمیل و تکامل می‌رسند.»
تحقیقات نشان می‌دهند که پیوندهای اجتماعی یکی از فاکتورهای درمان مسائل و بحران‌های بزرگ اجتماعی و زیست‌محیطی به شمار می‌روند و نباید حذف شوند.
به مرور گلخانه‌ای می‌شویم
همه به این می‌اندیشیم که چطور دست‌مان را بشوییم، ضدعفونی کنیم، الکل به کار ببریم و…!
این‌قدر که پزشکان به ما پروتکل می‌دهند، جامعه‌شناسان، روان‌شناسان و روان‌شناسان اجتماعی پروتکل نمی‌دهند.
فرضاً افسردگی پدیده‌ای نیست که مثل سردرد در یک لحظه رخ دهد، بلکه زمانمند است.
در زمان قرنطینه شاید از احساس تنهایی خیلی راضی باشید و قطع شدن پیوند اجتماعی را آزاردهنده ندانید، اما بعد از دورۀ قرنطینۀ کرونا کم‌کم عواقب آن را می‌بینید.
نکته‌ای که از منظر روان‌شناسی تحلیلی و روان‌پزشکی جای نگرانی دارد این است که وقتی تنش یا مسئله‌ای در زندگی پیش می‌آید که نمی‌توانیم آن را حل‌وفصل کنیم به انزوا رو می‌آوریم.
جامعه انسانی با تعامل پیش می‌رود
ما به بهانۀ قرنطینه به انزوا مشروعیت می‌بخشیم و از تعارض‌هایی که باید با آن‌ها رو‌به‌رو شویم تا به رشد و نشاط روانی برسیم می‌گریزیم.
ما به‌مرور تبدیل به موجوداتی گلخانه‌ای می‌شویم در حالی که محصول گلخانه‌ای را باید روزی به محیط اجتماعی برگرداند.
در آن زمان ممکن است ساقه‌اش با یک باد بشکند.
اما آرامشی که در دورۀ قرنطینه داریم، در کنار جنبه‌های مثبتی که دارد، نمی‌تواند تجویزی دائم باشد.
پایان پیام
