گسل چیست و چرا شهرها در کنار آن ساخته شده است؟
گسل‌ها نقش مهمی در انتخاب محل سکونت افراد دارد.
به گزارش گلونی معمولاً بعد از وقوع زلزله بحث گسل برسر زبان‌ها می‌افتد.
بحثی که فقط برای دانستن منشأ وقوع حادثه راه می‌افتد و تا زلزله بعدی فراموش می‌شود.
اما بهتر است به این موضوع هم از دید علمی نگاه کرد.
تا بدانیم که گسل در زندگی انسان‌ها چه تاثیری می‌گذارد و چرا شهرها در کنار آن ساخته شده است.
گسلهای ایران در محیط‌های گوناگون جغرافیایی نقش یکسانی ندارند.
برای مثال در شمال نقش نگهداری آب، در زاگرس نقش قراردادن و کوتاه کردن زمان حضور جریان‌های آبی و در ایران مرکزی نقش اصلی هدایت آب‌های زیرزمینی و بعضاً ایجاد سدهای طبیعی زیرزمینی را به عهده دارند.
گسل چیست و چرا شهرها در کنار آن ساخته شده است؟
گسل‌ها در بخشی از ایران مولفه اصلی در ایجاد کانون‌های جمعیتی( مدنیت روستایی و شهری) به‌شمار می‌آیند.
گسل‌ها بخش عمده‌ای از دانش فنی و جامعه مدنی ما را از دیرباز تعیین و فنون هنری و صنعتی را در این سرزمین ایجاد کرده‌اند.
رشته‌های طولانی قنات در شهرهای مختلف ایران نشان‌دهنده این موضوع است.
گسل‌ها در برخی موارد ایجادکننده الگوهای متعدد و گوناگون مساکن در این سرزمین بوده‌اند.
گسل‌ها در بسیاری از موارد، منابع تولید انرژی پاک بوده‌اند و کانون‌های جاذب تفریحی این سرزمین را به‌وجود آورده‌اند.
آسیاب‌های آبی و آبشار‌ها در مناطق مختلف از نمونه‌های کانون‌ها هستند.
گسل‌ها در زاگرس، معابر و خطوط اصلی حرکت دام و عشایر هستند و در ایران شبکه‌های اصلی مواصلات جاده‌ای را تعریف کرده‌اند.
تقریباً تمامی جاده‌های اصلی زمینی فعلی ایران و البته جاده‌هایی که در قدیم وجود داشتند، مانند جاده ابریشم، این شبکه‌ها را ایجاد می‌کنند.
گسل‌ها و فرم‌زایی آن‌ها باعث ایجاد بسیاری از کانون‌های حیاتی و نباتی شده‌اند.
و همواره کانون انتقال تحرکات پوسته‌ای خطرآفرین بوده‌اند.
ولی قرارگرفتن ۳۰۰ شهر در فاصله کمتر از یک کیلومتری آن‌ها حکایتی از جذابیت مدنی برای مردم ایران داشته است.
و همواره توانسته تغییرات فرهنگی در محیط‌های جغرافیایی به‌وجود آورد.
منبع: کتاب «ژئومورفولوژی تحلیلی ایران» محمدحسین رامشت و فرهاد باباجمالی.
پایان پیام
