شیر و گاو و صحنه گاوکشی در تخت جمشید نماد چیست؟

شیر و گاو و صحنه گاوکشی در تخت جمشید نماد چیست؟

به گزارش گلونی در وصف نمادها و نشانه‌های موجود در تخت جمشید سخن‌ها گفته شده و مقاله‌ها نوشته شده است.

فرض‌ها و نظریه‌های زیادی در حوزه تاریخی و اسطوره‌ای پیرامون تخت جمشید ایجاد شده‌اند.

این فرض‌ها گاهی هم‌سو با یکدیگر و گاه ناقض هم هستند و همین امر پیدا کردن واقعیت را برای مخاطب به کاری دشوار بدل کرده است.

در این یادداشت گریزی به دست‌نوشته‌های پراکنده زنده‌یاد دکتر مهرداد بهار می‌زنیم و نماد‌های تخت جمشید را از منظر ایشان به صورت اجمالی بررسی می‌کنیم.

بنای تخت جمشید و نماد‌های آیینی آن عموما با مفهوم برکت گره خورده است.

نقش‌های نمادین درختان و گیاهان، حضور درختان سرو و نقش‌های تزئینی درخت نخل که هردو در فرهنگ ما از درختان مقدس به‌ شمار می‌آیند.

نشان دادن نیلوفر آبی از کنار و رو‌به‌رو همه و همه از نماد‌هایی هستند که ارتباط عمیقی با امر برکت دارند اما نمایش مفهوم برکت در نماد‌ها به موارد گفته شده خلاصه نمی‌شود وجود ستون‌های فراوان در تخت جمشید نیز درخور توجه است.

چراکه در فرهنگ آسیای غربی ستون مظهر درخت و درخت مظهر برکت الهی بوده است پس نتیجتا وجود ستون‌های زیاد یا همان بهشت‌های زمینی نمادی ا‌ست از باغ‌های مقدس در اعتقادات ادیان ابتدایی آسیای غربی اعتقاداتی که با آمدن آریایی‌ها تغییر شکل داده و منجر به ایجاد باغ‌های ایرانی شد.

صحنه نبرد شیر و گاو یکی از معروف‌ترین نقش‌برجسته‌های پلکان‌های آپادانا نیز حاوی داستان اسطوره‌ای نبرد ایزد مهر با گاو و برکت‌آوری است.

براساس اسطوره‌ها گاو منقش شده بر نقش‌برجسته نخستین جانوری است که هرمزد آفرید.

مهر پس از نبرد با گاو به دستور خداوند آن را می‌کشد تا از تن او حیات گیاهی و جانوری آغاز شود.

در آیین میترائیسم/ مهرپرستی شیر همان مظهر زمینی خورشید یا مهر بوده و در دین زرتشت و بعد در بین مانویان شیر به مظهر شر و اهریمن بدل شده است.

درهردوصورت نقش‌برجسته حاکی از امر برکت‌بخشی در بنا به شمار می‌رود.

وجود نمادهایی که همگی به امر برکت، نوزایی و طبیعت اشاره دارند فرض متخصصان مبنی بر بناشدن تخت جمشید به هدف برگزاری جشن نوروز را قوت می‌بخشد. فرضی که وحی منزل و سخن آخر نبوده و تردید همواره می‌تواند در آن جاری باشد.

پابان پیام