زادروز خیام نیشابوری و توجه او به مرگ و فنا

زادروز خیام نیشابوری و توجه او به مرگ و فنا

به گزارش گلونی حکیم عمرخیام نیشابوری احتمالا در ۲۸ اردیبهشت ۴۳۹ هجری در نیشابور متولد شد.

فیلسوف، ریاضیدان، ستاره شناس و شاعر رباعی سرای ایرانی و بزرگترین دانشمند قرن پنجم در دوره سلجوقی بود.

خیام در زادگاه خود علوم رایج آن دوران مانند فلسفه و ریاضیات را آموخت.

عده‌ای از مورخان او را شاگرد ابن سینا می‌دانند. اما از نظر زمانی تناقض‌های زیادی در این ادعا وجود دارد او از شاگردان امام موفق نیشابوری بود.

خیام در دوران جوانی به فراگیری علم و دانش پرداخت به طوری که در فلسفه، نجوم و ریاضی به مقامات بلندی رسید و در علم طب نیز مهارت داشت به طوری که گفته شده او سلطان سنجر را که در زمان کودکی به مرض آبله گرفتار شده بود معالجه کرده است.

او به دو زبان فارسی و عربی هم شعر می‌سرود و در علوم مختلف کتاب‌های با ارزشی نوشته است.

از آثار معروف فارسی منسوب به عمرخیام، رساله نوروزنامه است که با نثری ساده و شیوا، پیدایی نوروز و آداب برگزاری آن را در دربار ساسانیان بازگو کرده است.

زادروز خیام نیشابوری

یکی از برجسته‌ترین کارهای خیام را می توان سروسامان دادن گاه‌شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک، که در دوره پادشاهی ملک شاه سلجوقی بود، دانست وی به درخواست سلطان ملکشاه سلجوقی تصمیم به اصلاح تقویم گرفت که به تقویم جلالی معروف است.

قدیمی‌ترین کتابی که در آن از خیام شاعر یادی شده است، کتاب خریدة القصر از عمادالدین اصفهانی است.

این کتاب به زبان عربی و در سال ۵۷۲ یعنی نزدیک به ۵۰ سال پس از مرگ خیام نوشته شده است.

شعر خیام، در قالب رباعی، شعری کوتاه، ساده و بدون هنرنمایی های فضل فروشانه و در عین حال حاوی معانی عمیق فلسفی و حاصل اندیشه آگاهانه متفکری بزرگ در مقابل اسرار عظیم آفرینش است.

در حدود دوازده اثر از خیام در علم و فلسفه به جای مانده است، اما همین آثار کم، وی را در سراسر جهان به شهرت رسانده است.

از مهمترین آنها کتاب جبر اوست، که بهترین اثر در نوع خود در ریاضیات است.

مضمون عمده رباعیات خیام شک و حیرت، توجه به مرگ و فنا و تذکر در مورد مغتنم شمردن عمر آدمی است، سرانجام شاعر بزرگ در سال ۵۱۷ ﻫ . ق در شهر نیشابور دارفانی را وداع گفت.

آرامگاه خیام در حال حاضر در شهر نیشابور قرار دارد، در باغی که آرامگاه امامزاده محروق (ع) واقع شده است.

پایان پیام

نویسنده: فاطمه نصیری راد