داغداغان درخت مقدس است
به گزارش گلونی فرزانه حبیبی دکترای سیستماتیک گیاهی نوشت: درخت داغداغان یکی از انواع درختان بومی ایران با نام علمی Celtis australis است.
نام انگلیسی این درخت European hackberry و European nettle tree است و متعلق به خانواده Ulmaceae یا نارون که البته در رده بندی‌های اخیر به خانواده Cannabaceae یا شاهدانه منتقل شده است.
چگونه این درخت را بشناسیم؟
قطر تنه درخت داغداغان گاهی بیشتر از یک متر بوده و پوست تنه آن صاف و خاکستری رنگ است.
برگ‌های این درخت در انتها نامتقارن و در راس کشیده است. همچنین میوه آن شَفت (اصطلاحی در گیاهشناسی که به میوه یا هسته چوبی و گوشتی گفته می‌شود) است.
درخت داغداغان به صورت خودرو در کدام نواحی وجود دارد؟
این درخت بومی نواحی مدیترانه است و در جنگل‌های شمال ایران از ارسباران تا گلی داغ همراه با درختان بلوط دیده می‌شود.
گونه دیگری نیز در ایران پراکندگی دارد که نزدیک به گونه داغداغان است و در برخی مناطق کشور با نام داغداغان شناخته می‌شود.
البته از نظر گیاه شناسی نیز این دو گونه بسیار به یکدیگر شبیه هستند و برخی منابع اعتقاد به ادغام این دو گونه در یک گونه واحد دارند.
در منابع نام‌های درخت تا، تادار، ته دار، ته، تاین، تاغ، چوب نظر و … نیز ذکر شده است.
نام علمی آن Celtis caucasica و نام انگلیسی این نوع درخت Caucasian hackberry است.
درختِ تا، بومی نواحی استپی است و در نواحی خشک و استپی کوه‌های زاگرس و در ارتفاعات ۸۰۰ تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریا می‌روید.
چرا داغداغان بکاریم؟
– بومی ایران است و با شرایط آب و هوایی کشور سازگار است
– در برابر خشکی، کم آبی و سرما مقاوم است
– قابلیت تثبیت نیتروژن و افزایش مواد آلی در خاک را دارد
– زنبورها را به دلیل ارزش شهد و دانه گرده گل جذب می‌کند
با توجه به تحقیقات انجام شده، حاصلخیزی خاک جنگل در نواحی رشد داغداغان به دلیل فرایند تثبیت نیتروژن به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و آن را به گزینه مناسبی برای احیای جنگل تبدیل می‌کند.
زمین‌هایی که در گذشته جنگل بوده‌اند به شدت در معرض آبشویی و فرسایش خاک قرار دارند و با کاشت گونه‌های تثبیت کننده نیتروژن مانند داغداغان می‌توانند عناصر مورد نیاز سایر نهال‌های نورسته را فراهم کنند و در طول زمان جنگل احیا گردد.
اجداد ما در این سرزمین این درخت را مقدس دانسته‌اند و کردها و لرها بر قالی‌هایشان نقش زده‌اند (ترکمن‌ها)، چوب آن را همراه کودکان گماشته‌اند تا از چشم زخم به دور باشند (خراسان، کرمانشاه و عشایر) و برخی نام تهراه (ته ران) را ترکیبی از نام درخت ته و پسوند مناطق قدیمی تهران مانند شمیران، نیاوران و … می‌دانند.
گفتنی است درختان بومی بسیاری برای کاشت مناسبت‌تر از کاج و سایر گیاهان غیربومی هستند که داغداغان یکی از آنهاست.
با شناخت درختان بومی که همگی مقدس هستند از میراث طبیعی محافظت کرده و آن را برای کودکان خود پس انداز کنیم.
پایان پیام