روز ملی شهرکرد شهری زیبا در چهارمحال و بختیاری
روز ملی شهرکرد شهری زیبا در چهارمحال و بختیاری
به گزارش گلونی چهارمحال و بختیاری یکی از، مرتفع‌ترین و زیباترین استان‌های کشور است که در قلب رشته کوه زاگرس قرار دارد.
۳۱ اردیبهشت در تقویم رسمی روز ملی شهرکرد نام‌گذاری شده است.
شهرکرد به عنوان مرکز این استان است در بخش شمالی رشته کوه زاگرس و در حدود صد کیلومتری جنوب غرب اصفهان قرار گرفته است.
نام پیشین این شهر دهکُرد بوده و در شهریور ۱۳۱۴ به نام شهرکرد تغییر کرده است.
روز ملی شهرکرد
شهر هَفشِجان در نزدیکی مرکز استان است و از آن سفالینه‌ها و ابزارهای سنگی یافت شده است که قدمت ۹ هزار ساله دارد و احتمالا کشاورزی نیز از پنج تا هفت هزار سال پیش در این استان آغاز شده است. همچنین در این منطقه سکه‌هایی یافت شده که مربوط به دوران اشکانی و ساسانی است.
نظریات متفاوتی دربار‌ه نام این شهر وجود دارد از جمله در کتاب ایران باستان از یوزف ویسهوفر شاپور دوم با نامه‌نگاری خود با شهریار دژگُرد را دژی مستحکم در منطقه زاگرس می‌داند.
دژ به معنای قلعه و گُرد نیز به معنای پهلوان است. در کتاب تاریخ تمدن چهارمحال و بختیاری تالیف دکتر اسفندیاری نیز نوشته شده است که:
اول: در زمان حضرت علی(ع) عده‌ای از اعراب با مال و احشام خود به این منطقه کوچ کردند که اغلب آن‌ها (کرد) بوده‌اند.
دوم: در لشکرکشی اسکندر و تعقیب پادشاهان هخامنشی عده‌ای از آن‌ها کرد بوده‌اند و در این منطقه ساکن شده‌اند.
سوم: در دوران سلاجقه و خوارزمشاهیان کردهای لشکری و ایلات به این منطقه آمدند.
چهارم: طایفه‌ای از مادها و عشایر که کارشان گله‌چرانی بود در این منطقه ساکن شدند که احتمالا از کردان شامی بوده‌اند.
پنجم: جمع زیادی از افراد ساکن کردستان و لرستان در دوران حمله مغولان به این منطقه آمدند.
ششم: در دوران اتابکان فارس، لرها و کردان به این منطقه آمدند و در این منطقه به آبادانی و زراعت پرداختند.
هفتم: عده‌ای نیز می‌گویند به دلیل شجاعت افراد منطقه به این ده (ده‌گُردان) می‌گفتند که سپس به ده‌کردان و پس از آن به دهکرد تبدیل شد.
زبان و نژاد
مردم استان چهارمحال و بختیاری به دو قسمت چهارمحالی‌ها و بختیاری‌ها تقسیم می‌شوند؛ چهارمحالی‌ها به زبان فارسی و ترکی با لهجه‌ی خاص و بختیاری‌ها به گویش بختیاری که شاخه‌ای از زبان لری است صحبت می‌کنند.
اختلاف زبانی آن‌ها به علت اختلاف نژادی و گویشی است؛ به این معنی که اقوام مختلف ترک، لر و فارس به مرور زمان به این منطقه مهاجرت‌های اختیاری یا اجباری و اردوکشی‌های حکومتی داشته‌اند.
نژاد مردمان شهرکرد به دودسته تقسیم می‌شود: دسته اول طوایف گله‌دار دهکرد و دسته دوم فامیل‌های دهکردی.
تاریخچه شهرکرد
با استقرار تپه‌های باستانی در این منطقه که مربوط به هزاره پیش از میلاد مسیح است، می‌توان قدمتی در حد هزاره‌ها برای استقرار بشر و آغاز تمدن در این منطقه در نظر گرفت.
لیکن نام دهکرد برای نخستین بار در منابع زندیه دیده می‌شود و مکانی با نام چالشتر در ناحیه شهرکرد به عنوان مرکز حکومتی نام برده شده است.
مسجد اتابکان که امروزه با نام مسجد امام صادق شناخته می‌شود در دوره حکمرانی اتابکان فارس ساخته شده است.
از دیگر آثاری که در این دوره ساخته شده می توان به بقعه امامزادگان حلیمه خاتون و حکیمه خاتون شهرکرد (امامزادگان دو خاتون) دختران ابراهیم مجاب از فرزندان موسی بن جعفر اشاره کرد.
بافت شهرکرد
شهر یکی از بارزترین نمود تمایل بشر به زندگی اجتماعی است که از مجموعه روابط انسان با محیط پیرامون خود شکل گرفته و ادامه حیات آن به فراهم بودن امکانات نیازمند است.
از آغاز قرن سیزدهم با روی کار آمدن رضاخان و برقراری امنیت تدریجی حصار و دروازه‌های شهر فروریخت و اولین نوگرایی در بافت کهن شهر را حاصل کرد.
در جنوب شهرکرد برخی از مناطق در بخش ناکارآمد قرار گرفته‌‌اند که سبب مشکلات مردم این منطقه هستند.
امروزه معماری این استان تغییر کرده در صورتی که سبک معماری خاص هر استان براساس اقلیم، مصالح بومی، فرهنگ، سبک زندگی و محیط جغرافیایی آن منطقه طراحی شده است. شهرکرد کهن، از ساختار مذهبی همچون مسجد و امامزاده‌‌ها برخوردار است.
مردم این شهر به ساختن خانه و معماری توجه ویژه‌ای داشته و در قدیم این شهر را با خانه‌هایش می‌شناخته‌اند.
در فرهنگ گذشته شهرکرد (خانه) از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و با توجه به اقلیم شهرکرد که در نقطه مرتفعی از رشته کوه زاگرس قرار دارد و شهری سردسیری است، خانه‌ها به گونه‌ای ساخته شده که بیشترین بهره‌گیری را از آفتاب داشته باشند، معماری خانه‌های این شهر از دوران اتابکان گسترش یافته است.
قلعه دزک
دزک، قلعه‌ای در روستایی به نام دزک در استان چهارمحال و بختیاری است که این قلعه در جنوب شرقی روستای دزک قرار دارد.
این قلعه منزل مسکونی چند نسل ایلخانی بوده است که نویسندگان متعدد ایرانی و خارجی چون هنری رنه دالمانی، ویلسون و غیره از آن به تحسین یاد کرده‌اند؛ این قلعه توسط امیر منجم بختیاری پسر امامقلی خان حاجی ایلخانی از خوانین بزرگ هفت لنگ بنا شد.
این بنا در دو طبقه ساخته شده که در ابتدا به قصد ساخت یک قلعه با استحکامات نظامی بنا شد و سپس به دلیل طراحی داخلی انجام شده این بنا به کاخ تبدیل شده است و می‌توان این بنا را کاخ قلعه نامید.
تالار آئینه این بنا نمای سه بعدی دارد که نمونه مشابه آن در جهان کمیاب است. افراد مختلفی مثل وحید دستگردی، علی اکبر دهخدا، فرخی یزدی، دکتر مصدق و ملک شعرای بهار در این کاخ حضور یافته و در آثار خود نیز از این قلعه سخن گفته‌اند.
شیرسنگی
این جاذبه تاریخی در مسیر شهرکرد به خوزستان در محله ایلات بختیاری قرار گرفته است.
شیر سنگی که در گویش بختیاری به آن برد شیر نیز گفته می‌شود از نماد لرهای بختیاری است از این نماد برای پاس داشت جنگ‌آوران و دلاوران این منطقه استفاده می‌شود که بر مزار آن‌ها مجسمه‌هایی به شکل شیر و نقش‌های اسب و شمشیر قرار می‌دادند.
قلعه سورک
در جنوب شرق استان چهارمحال و بختیاری روستای سورک قرار دارد.
که در آن قلعه‌ای با نام قلعه نصیرخان بختیاری وجود داشته؛ سردار جنگ، نصیرخان در اواخر دوران قاجار دستور به ساخت این بنا داد، ساختمان این بنا شامل یک طبقه‌ی شاه‌نشین و یک زیرزمین است.
پایان پیام
نویسنده: زهرا مقیمی، دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی
کد خبر : 226887 ساعت خبر : 8:33 ب.ظ