غاز خاکستری و دلبستگی به زیستگاه
به گزارش گلونی در کتاب اطلس پرندگان ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره غاز خاکستری آمده است:
ویژگی‌های ظاهری: طول بدن ۷۵ تا ۹۰ سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها ۱۴۷ تا ۱۸۰ سانتی‌متر است.
بزرگ‌ترین غاز با بدنی به رنگ خاکستری قهوه‌ای، سر بزرگ، منقار قوی و گردن به نسبت کلفت است.
نر و ماده همشکل و فاقد تغییرات فصلی هستند.
پرنده بالغ سر و گردن نخودی مایل به خاکستری دارد که در تارک سر و پس گردن تیره‌تر به نظر می‌رسد.
روتنه و بال‌ها خاکستری مایل به قهوه‌ای با خطوطی مورب به رنگ سفید نخودی و جلوی بال‌ها خاکستری روشن دیده می‌شود.
دم سفید، مرکز آن تیره و پوشپرهای رو و زیر آن سفید است.
سینه نخودی مایل به خاکستری و پهلوها و شکم خاکستری با لکه‌های سیاه رنگ در ناحیه شکم همراه است.
منقار نیز نارنجی با سایه‌ای از رنگ صورتی است و پاها صورتی کمرنگ هستند.
پرنده نابالغ به واسطه حاشیه نخودی پرهای روتنه و بال‌ها ظاهری فلس مانند دارد و فاقد خطوط مورب در روتنه و لکه‌های سیاه در شکم است.
ویژگی‌های زیستی
در خلیج‌ها، دشت‌های سیلابی، نواحی باتلاقی و دریاچه‌ها دیده می‌شود.
تمایل زیادی به زمستان گذرانی در زیستگاه‌های با شرایط آب و هوایی معتدل دارد و اغلب در زیستگاه‌های تالابی مجاور علفزارها، کشتزارها یا اراضی مزروعی شخم خورده به سر می‌برد.
پرنده‌ای اجتماعی است و در دسته‌های چند صد تا چند هزارتایی دیده می‌شود.
نسبت به سایر غازها تمایل کمتری به جابه‌جایی دارد و معمولا دوره طولانی از سال را در همان زیستگاه جوجه‌آوری سپری می‌کند و در برخی مناطق همه سال را در همان زیستگاه باقی می‌ماند.
پروازی قوی، سریع و پر صدا همراه با بال زدن‌های منظم دارد.
نسبت به دیگر غازها آرام‌تر راه رفته و به سختی می‌دود و برای بلند شدن از سطح زمین مسافت بیشتری را طی می‌کند.
شناگر خوبی است و گاهی برای فرار از خطر ناگهانی به درون آب غوص می‌کند.
اغلب در چمنزارهای حاشیه آب به تغذیه مشغول است و یا با معلق زدن و فرو بردن نیمه جلویی بدن درون آب از گیاهان آبزی تغذیه می‌کند.
در تابستان بیشتر از برگ‌های سبز و در زمستان از اندام‌های زیر خاک گیاهان استفاده می‌کند.
جوجه‌آوری از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در آب‌های باز با پوشش متراکمی از گیاهان کنار آبزی نظیر نیزارهای انبوه مجاور چمنزارها و علفزارها آغاز می‌شود.
تک‌همسر است و آشیانه‌اش فرورفتگی کوچکی بر روی زمین همراه با اندکی مواد گیاهی است که آن را در نیزارها، زیر بوته‌ها همچنین در حاشیه رودخانه‌ها بنا می‌کند.
در مناطق مرطوب‌تر برای ساخت لانه، مواد گیاهی بیشتری را انباشته می‌کند.
معمولا چهار تا شش و به ندرت سه تا هشت تخم بیضی تا نیمه بیضی، سفید مایل به کرم و به ابعاد ۵۸×۸۵,۳ میلی‌متر می‌گذارد.
تفریخ تخم‌ها ۲۷ تا ۲۸ روز به طول می‌انجامد.
جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند.
پرورش جوجه‌ها ۵۰ تا ۶۰ روز طول می‌کشد.
پرندگان جوان اولین پاییز و زمستان را با والدین خود سپری می‌کنند و در ابتدای بهار همراه آنها زیستگاه زمستان گذرانی را ترک می‌کنند و هنگام رسیدن به سرزمین‌های جوجه‌آوری از آنها جدا می‌شوند.
پراکنش و فراوانی: به صورت نامنظم در تالاب‌های اطراف دریاچه ارومیه و دریاچه زریوار در استان کردستان جوجه‌آوری می‌کند.
همچنین گزارش‌هایی قدیمی از جوجه‌آوری این پرنده در استان‌های فارس و سیستان و بلوچستان در دست است.
به تعداد فراوان در تالاب‌های سواحل خلیج فارس، نواحی جنوبی دریای کاسپین، برخی تالاب‌های آذربایجان و استان فارس زمستان گذرانی می‌کند.
وضعیت حفاظت: در فهرست پرندگان حمایت شده جهانی و ملی قرار ندارد.
پایان پیام