فخرالدین عراقی شاعری که تحت تاثیر مکتب خاصی نبود

فخرالدین عراقی شاعری که تحت تاثیر مکتب خاصی نبود

به گزارش گلونی شیخ فخرالدین ابراهیم بن بزرگ‌مهر عبدالغفار کمیجانی شاعر و صوفی شناخته‌شده ایرانی است که غالب ما با نام فخرالدین عراقی او را می‌شناسیم.

گویا این شاعر بزرگ ادبیات فارسی در حدود سال ۶۱۰ هجری در روستای کمیجان از نواحی همدان پا به عرصه وجود گذاشته و گاه‌گاهی در اشعارش نیز به کمیجان و اشتیاق برای رفتن به آن اشاره کرده است.

از ۱۷ سالگی به جمع قلندران پیوست، با آنان همراه شد و در مجالس سماع حضور یافت و چندی بعد همراه این گروه به مولتان هند رفته و مسیر سیر و سلوک را آغازید و چون در هند عرصه بر او تنگ شد به سوی عربستان و سفر حج و بعد آسیای صغیر رخت بر بست.

در قونیه با شیخ صدرالدین قونوی هم‌کلام و هم‌صحبت شد و در مجالس سماع مولانا شرکت پیدا کرد. اما قونیه هم مقصدی دائمی نبود و شیخ عزم مصر و شام کرد و در این سفر بود که به درجه شیخ‌الشیوخی رسید.

او از عرفای بزرگ زمان خود یا حتی پس از خود بود و در ادب نیز دستی بر آتش داشت.

آثار او به دو دسته منظوم و منثور تقسیم می‌شوند؛ دیوان اشعار مشتمل بر قصاید، ترکیبات، ترجیعات، غزلیات و رباعی‌ها، مثنوی معروف عشاق‌نامه در یازده فصل و بالغ بر ۲۰هزار بیت در شرح کیفیت عشق و حالات عشق همراه با ذکر حقایق معنوی و حکایاتی از مشایخ صوفیه مانند احمد غزالی و شبلی در ذیل آثار منظور او قرار گرفته و لمعات و سایر رساله‌های او شامل آثار منثورش می‌شوند.

لمعات با نثری فصیح و روان شاهکار نثر عرفانی فارسی است و در میان عرفا و اهل تصوف اهمیت ویژه‌ای دارد و شروح زیادی بر آن نوشته شده است.

از عراقی تعدادی رسائل خطی در کتاب‌خانه‌های گوناگون جهان موجود است. از جمله منشآت و مکاتیب در کتابخانه ملی تهران.

عقاید فخرالدین عراقی تحت تاثیر مکتبی خاص و عارفی یگانه نبوده است و او از عرفای مختلف با مکتب‌هایی متفاوت تاثیر پذیرفته است.

به عنوان مثال او از طرفی به مکتب سهرودی نظر داشت و از سوی دیگر شاگرد صدرالدین قونوی بود که مکتب او به محی‌الدین ابن عربی مکتب علمی صوفیه می‌رسیده است. علاوه بر این‌ها او به مکتب مولانا، تصوف عاشقانه، نیز گرایش داشته است.

سرانجام شیخ ادیب کمجانی در ۶۸۸ هجری در دمشق زمین خاکی را به سوی معشوق ابدی ترک گفت و در کنار مرقد شیخ اکبر محی‌الدین ابن عربی به خاک سپرده شد.

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری