ژوستینین اول و به شکوه رساندن قسطنطنیه

در ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی سده‌ ۶ میلادی عصر ظهور امپراتورانی‌ است که تا هزاران سال پس از مرگ‌شان نیز یادی جاودان از خود در تاریخ و مردم بر جای گذاشتند.

از این میان ژوستینین فرمانروای روم شرقی را می‌توان نام برد. ژوستینین اول در سال ۴۸۳.م زاده شد و از همان کودکی نظر دیگران را به خود جلب کرد.

او برای نشستن بر تخت سلطنت زمان زیادی را به انتظار نشست تا آنکه در ۵۲۷.م بر آن تکیه زد و قدیس شهر قسطنطنیه شد.

همزمان با بر تخت‎‌نشینی ژوستینین اوضاع در اروپای غربی چنان بر آشفته بود که بیم آن می‎‌رفت، مرکز قلمرو کهن روم به دست اقوام شمالی سقوط کند و چنان نیز شد.

روم غربی با همه شکوه، جلال و شهرهای افسانه‌ای چون رم به دست اقوام وحشی شمال اروپا غارت شدند.

بعد از این ماجرا ژوستین تصمیم گرفت دو امپراطوری روم غربی و شرقی را دوباره پیوند دهد. لشکرکشی او به قلب اروپا آغاز شد و توانست مناطق جنوبی را تصرف و سرزمین ایتالیا و شهر رم را به قلمروی خود بیفزاید.

در آفریقا نیز موفق شد سرزمین‎‌های شمالی را تا سواحل اسپانیا و جنوب اسپانیا به تصرف در آورد و پس از صدها سال دوباره روم بر تمام دریای مدیترانه تسلط یافته بود. ژوستینین به شهر امپراتوری خود، قسطنطنیه بازگشت. بازگشت او به معنای اغاز یک دوره مسیحی‎‌گرایی افراطی بود.

او معتقد به آموزش مسیحی بود از این رو مکاتب و مدارس فلسفی دیگر را بست و آموزش و فراگیری فلسفه را در قلمرو خود ممنوع اعلام کرد.

در نتیجه فیلسوفان نوافلاطونی ساکن در بیزانس راهی جز فرار در مقابل خود نیافتند. اما به کجا؟ به نظر می‌رسد تنها جایی که آنان خطر ژوستینین را هیچ می‌پنداشتند، ایران بود.

همزمان با فرمانروایی ژوستینین، در ایران نیز یکی دیگر از آن فرمانروایان سده ۶ میلادی با قدرت و شکوهی غیر قابل وصف حکمرانی می‌کرد. خسرو انوشیروان دادگر، شاهنشاه ایران و انیران، که با اعمال خود تا سال‎‌ها شاه آرمانی جهان ایرانی به حساب می‌آمد.

فیلسوفان فراری به دربار خسرو پناه آورده و همراه خود کتب بسیاری نیز به جندی‌شاپور آوردند که بعدها کتابخانه این دانشگاه نقشی اساسی در رنسانس جهان ایرانی و دولت اسلامی ایفا کرد.

آن زمان که دو امپراطوری در اوج شکوه و عظمت بودند، دیری نگذشت که ارتش‌هایشان در مرزها رویاروی یکدیگر قرار گرفتند.

ارتش ایرانشهر شهر به شهر را تصرف می‎‌کرد و سپاه مدافع روم به فرماندهی بلیزاریوس نیز کاری از پیش نبرد و نتوانست در برابر انوشیروان مقاومت کند.

گسترش طاعون اما موجب شد، ارتش ایران برای مدتی از حرکت باز ایستد و پس از مدتی جنگ دوباره آغاز شد.

محاصره شهر ادسا به طول انجامید و خسرو موفق به فتح نشد. از این رو ژوستینین پیشنهاد صلحی را مطرح کرد که مناقشات مرزی را فرو می‌نشاند و چنین هم شد.

ژوستینین یکم سر انجام در سال ۵۶۵.م هنگامی که قسطنطنیه را به شکوهی باور‌نکردنی رسانده بود، درگذشت و فرامانروایی را به یوستین دوم واگذاشت.