خرمآباد نمونه اعتدال در عزاداری عاشورا
پایگاه خبری گلونی: تاریخچه قمه‌زنی در خرمآباد نشان‌دهنده رویکرد اعتدالی مردم این شهر به عزاداری امام حسین(ع) است. در سال‌های گذشته و در مراسم خَرَ یا گِل‌مالی که نماد اصلی و کهن عزاداری خرم‌آبادی‌ها است، برخی از عزاداران جلوه‌هایی ناآگاهانه از عزاداری را به نمایش گذاشته بودند. این عکس‌ها گاهی با غرض در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود و مخاطبان با دیدن این عکس‌های خاص گمان می‌برند که عزاداری خرم‌آبادی‌ها و رسم گل‌مالی، رسمی افراطی و غیرمنطقی و غیردینی است، در حالی که عزاداری اصیل مردم خرمآباد به‌ویژه در گل‌مالی تناسبی با افراط ندارد.
بررسی رسم قمه‌زنی در خرمآباد نشان‌دهنده رویکرد اعتدال‌گرایانه مردم نسبت به عزاداری امام حسین(ع) است. آن چه که در تاریخ آمده و مورخان و پژوهش‌گران بر آن تأکید دارند، این است که مردم این شهر اهل قمه‌زنی نبوده‌اند و مهاجران قمه‌زنی را در خرمآباد باب کرده‌اند و اغلب کسانی که در خرمآباد قمه زده‌اند، مهاجران به شهر بوده‌اند. نکته بعدی و مهم‌تر این است که کسی اجازه قمه‌زدن در شهر خرمآباد نداشته است. قمه‌زنان صبح روز عاشورا به مناطقی در اطراف شهر می‌رفتند و در آن‌جا قمه می‌زدند.
خرمآباد نمونه اعتدال در عزاداری عاشورا
سید فرید قاسمی پژوهش‌گر خرم‌آبادی که تاریخ قمه‌زنی را مفصل روایت کرده است، در گفت‌وگو با گلونی می‌گوید: «مردم خرمآباد، مردمی اهل مدارا هستند و هرگز مانعقمه‌زنی مهاجران نشدند، اما در شهر هم این اجازه به آنها داده نمی‌شد؛ البته تعداد اندکی از مردم خرمآباد هم آنها را همراهی می‌کردند. آنها که قمه می‌زدند روز هفتم محرم یا تراش عباس خود را آماده می‌کردند و در صبح روز عاشورا و اغلب در نزدیکی شاهزاده عبدالله این کار را انجام می‌‌دادند. قمه‌زنی هم به‌صورت تکی و هم به‌صورت گروهی انجام می‌شد، به طوری که دست‌های خود را روی شانه‌های هم می‌گذاشتند و قمه می‌زدند و عده‌ای هم همیشه حضور داشتند و مانع خودزنی آنها می‌شدند. در دهه ۵۰ بهداری آمبولانسی را هم در مکان قمه‌زنی آنها مستقر می‌کرد تا به وضع‌شان رسیدگی شود.»
خانم ساکی درباره آن روزها خاطراتی دارد: «آن روزگار که منزل ما در محله درآقا بود، مهاجرانی که در خرمآباد شغل پارچه‌فروشی داشتند، می‌آمدند به درآقا و ما می‌دیدیم که لباس‌های سفید و خون‌آلود به تن دارند. آنها در درآقا عزاداری می‌کردند، اما هرگز ندیدم که در خود درآقا هم قمه بزنند. شاید نزدیک‌ترین جایی که در آن قمه زده شده است، منطقه باجگیرو بوده است که من هم از پدرم شنیدم.»
خرمآباد نمونه اعتدال در عزاداری عاشورا
اسحاق عیدی پژوهش‌گر خرم‌آبادی هم می‌گوید: «بعد از سال‌های ۱۳۳۳-۱۳۳۲ که علمای عظام علیه قمه‌زنی موضع گرفتند، این رسم هم رو به فراموشی نهاد چون در دهه ۴۰ کلا ممنوع شد. اما باز هم تا چند سال بعد از انقلاب کمابیش مشاهده می‌شد. آنها که قمه می‌زدند اغلب از مهاجرین بودند و در شاهزاده عبدالله و منطقه «تَق‌توق» قمه می‌زدند که گاهی تماشاگر اندکی هم داشتند.»
آن چه از تاریخ و خاطرات مردم خرمآباد برمی‌آید قمه‌زنی هیچگاه مورد تایید مردم این شهر نبوده است و آن را انحراف در عزای امام حسین (ع) می‌دانسته‌اند. سید فرید قاسمی می‌گوید: در مثل‌ها و زبان‌زدهای مردم خرمآباد هم در موارد متعدد هجو قمه‌زنی را داریم و نگاه مردم در ادب عامه هم نسبت به این عمل غیرشرعی، نگاهی همراه با هجو و بدبینی است.
اما در تمام این سال‌ها رسم اصلی و مهم مردم شهر خرمآباد، مراسم گل‌مالی است؛ مراسمی که به گفته سیدفرید قاسمی، حتی باعث به حاشیه‌رفتن تعزیه در خرمآباد شد. مراسمی که بسیاری از مردم او گوشه و کنار کشور برای دیدن آن به خرمآباد می‌آیند.
پایان پیام
خرم آباد به پایتخت معرفت حسینی شهرت دارد.
من از پدرم و بزرگان هم پرسیدم و گفتند که هیچ خرم آبادی که هیچ ، در دیگر شهرهای لرنشین هم اصلا قمه زنی نمی کردند. امیدوارم در موقع پوشش عزاداری این مردم حتما به معرفت حسینی اشاره شود .و سایت گلونی مراسم خرره عاشورای امسال هم با همین نام در آپارات بگذارید تا همه ایران شور و شعور لرستان بزرگ را ببینند.عزاداری هایتان قبول خرم آباد پایتخت معرفت حسینی