تبدیل حفظ حقوق پدیدآورندگان به ارزشی ملی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: همان‌قدر که فرهنگ، نظم عمومی و حفظ هنجارهای اخلاقی و اجتماعی در کشور دغدغه است، حفظ حقوق پدیدآورندگانِ آثارفرهنگی و هنری نیز باید به دغدغه تبدیل شود.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، علی جنتی روز دوشنبه درششمین همایش ملی مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط افزود: نمی‌توان دغدغه فرهنگ داشت اما نسبت به تخصیص بودجه ناچیز به این بخش، بی‌توجه بود و فرهنگ‌ و به تبعِ آن فرهنگ‌سازان را قربانی توجه مضاعف به سایر بخش‌ها کرد.

حفظ حقوق پدیدآورندگان به ارزشی ملی تبدیل شود

وی گفت: باید تصمیمی گرفت که حفظ حقوق پدیدآورندگان برای مردم، روز به روز، ارزشمندتر و به هنجار و ارزشی ملی تبدیل شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه موضوع حمایت از آثار ادبی‌هنری در فضای مجازی برای این دوره از همایش، انتخاب دقیق و بخردانه‌ای است، اظهار داشت: امروز استفاده از اینترنت در کشورما و البته درهمه دنیا آنقدرهمه‌گیر شده که گاهی از یاد می‌بریم که بودن در این محیط و بهره‌بردن از آن نیز قوانینی دارد و باید آن را رعایت کنیم.

به گفته جنتی، نباید این گونه فکرکنیم که هر چه در این فضا بارگذاری می‌شود حق ماست و می‌توانیم آزادانه به آن دسترسی پیدا کنیم.

حضو در اینترنت از حیث حقوقی قاعده‌مند شود

وزیر فرهنگ و ارشاداسلامی ادامه داد: یکی از اهداف این همایش آن است که تا حد توان و از حیث حقوقی حضور در اینترنت را در محدوده وظایف و اختیارات این وزارتخانه، نه محدود بلکه قاعده‌مند کند.

جنتی ابرازامیدواری کرد که این هدف با کمک همگان و راهکارهای پیشنهادی اساتید داخلی و خارجی محقق شود.

وی خاطرنشان کرد: چند‌ دهه قبل که ایده دهکده جهانی مطرح شد حتی صاحب اصلی این ایده یعنی «مارشال مک لوهان» نیز فکرش را هم نمی‌کرد که این رویا روزی به واقعیت برسد! با ظهور اینترنت مشخص شد که دستیابی به رویاهای بزرگ کار دشواری نیست، فقط کافی است انسان اراده کند.

درباره راه‌های درست استفاده کردن از اینترنت هم‌اندیشی کنیم

جنتی با بیان اینکه امروزاینجا جمع نشده‌ایم که درباره منافع و مضار اینترنت صحبت کنیم و به دنبال یافتن راه‌هایی برای محدود کردن استفاده از آن باشیم، گفت: اینجا گرد هم آمده‌ایم تا با هم‌فکری و هم‌اندیشی، درباره فرهنگ استفاده درست از اینترنت و اطلاعاتی که با آن منتقل می‌شود، که بسیاری از آنها قالب‌های فرهنگی‌هنری چون فیلم، کتاب، مقاله، عکس و موسیقی هستند، گفت‌و‌گو کنیم.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی حمایت از پدیدآورندگانِ آثار فرهنگی و هنری

وی افزود: قالب‌هایی که به موجب قانون، وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی حمایت از پدیدآورندگانِ آنهاست. اینجا جمع شده‌ایم تا درباره راهکارهای بهره‌برداری از فضای مجازی، بدون آنکه حقی را ناحق کنیم و بی آنکه آتش به خرمن پدیدآورنده‌ای بزنیم، گفت‌و‌گو کنیم.

به گفته وی پدیدآورندگانی که روز و شب‌های زیادی را به امید خلق اثری شایسته مخاطبان سپری کرده‌اند. کسانی که تمام تلاشِ‌شان این است که با خلق آثاری با کیفیت ما را راضی و راضی‌تر سازند. آثاری متناسب با خواست و نیازهای فرهنگی ما خلق کنند تا در سبد محصولات خارجی به دنبال اثر مورد نیازمان نباشیم.

رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور تصریح کرد که پاسخ ما به این همه لطف، مشقت و شب‌بیداری و خون دل خوردن‌ها چیست؟ شاید تا به حال فرصت نکرده‌ایم به این نکته فکر کنیم که هنرمند محبوبی که حتی شنیدن اسمش برایمان دلنشین و آثار و اجراهای او بیدارباشِ صبحگاه‌ و هم‌نشینِ لحظات تلخ و شیرین‌مان است، تنها ممر درآمدش، فروش نسخه‌های اثری است که ما حتی زحمت خریدن آن را به خود نمی‌دهیم!

جنتی ادامه داد: درمیان سایت‌های مختلف به دنبال سایتی می‌گردیم که امکان بارگیریِ رایگان را فراهم آورده است. مطمئناً هرگز با خود فکر نکرده‌ایم که این کار چه بلایی بر سر هنرمند محبوبِ‌مان می‌آورد. نسخه‌هایی از اثر او در فروشگاه‌ها خاک می‌خورد اما من و شما حاضریم هزینه دانلود یا پرینت آن را، که در اکثر مواقع ریالی از آن به جیب هنرمند نمی‌رود، بپردازیم ولی به خود زحمت خرید نسخه آنرا ندهیم.

وی ادامه داد: هرگز به خود نهیب نمی‌زنیم که اگر ما نسخه‌ای از اثر او را که در بیشتر مواقع هزینه قابل توجهی هم ندارد، بخریم، انگیزه هنرمند برای خلق آثار بعدی بهتر و بیشتر می‌شود. با این همه بی‌انصافی که در حق او می‌کنیم نام خودمان را «هوادار» نیز می‌گذاریم. گاهی چنین اثری را با دوستانِ‌مان هم به اشتراک می‌گذاریم و آنها را نیز از خرید اصل اثر بی‌نیاز می‌کنیم و بدین‌ترتیب پدیدآورنده یا ناشر یا تهیه‌کننده را ناامید و بی‌انگیزه می‌کنیم.

عضو کابینه دولت یازدهم در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: ‌خیلی جالب است که همه ما خودمان را مسلمان و نقطه برجسته مسلمانی‌مان را حفظ حق‌الناس می‌دانیم ولی گاهی ناآگاهانه و شاید حتی آگاهانه حق کسانی را که دانشِ‌مان یا آرامشِ روح و روان‌مان مرهونِ آثار آنهاست به آسانی زیر پا می‌گذاریم.

پیوستن به کنوانسیون‌ها آثار متعدد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در پی دارد

جنتی خاطرنشان کرد: سال گذشته و در همایش پیشین عوارض نَپیوستن ایران به کنوانسیون‌های بین‌المللیِ حق مولف و حقوق مرتبط به پدیدآورندگان و اجراکنندگان را بررسی کردیم و درباره آن سخن گفتیم و از بهره‌برداریِ بدونِ مجوز از آثارِ پدیدآورندگانِ داخلی در بیرون از مرزها گلایه کردیم.

وی تصریح کرد که همچنان معتقدیم که حل این مشکل کار دشواری است. پیوستن به این کنوانسیون‌ها آثار متعدد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در پی دارد و تعهداتِ ویژه‌ای را برای کشور ایجاد خواهد کرد. از این رو هرگونه تصمیم‌گیری درباره موضوعِ الحاق به این کنواسیون‌ها نیازمند ایجاد بستر مناسب و تصمیمِ آگاهانه و هوشیارانه است تا مشکلی به مشکلات حاضر افزوده نشود.

استفاده از ظرفیت‌های شبکه و فضای مجازی در ایران نهادینه شده است

جنتی گفت: مشکلی که همایش امروز به آن می پردازد، بیشتر موضوعی از جنسِ فرهنگی است. چه‌بسا یک نهیب یا حتی یک نصیحتِ دلسوزانه می‌تواند از شدت آن در جامعه کم کند؛ چرا که معتقدیم هیچ ایرانیِ با وجدانی از ضایعِ کردن حقوق مردم، آن هم مردمی از جنس هنرمند و مولف، که خیلی بیش از آنچه که فکر کنیم به آنها مدیونیم، احساس رضایت‌مندی نمی‌کند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت:‌امروزخوشبختانه استفاده از ظرفیت‌های شبکه و فضای مجازی در ایران نهادینه شده است ولی متاسفانه همراه و موازی با آن فرهنگ استفاده از این فناوری را پرورش نداده و نهادینه نکرده‌ایم. این خود معضلی جدید در عرصه فرهنگ محسوب می‌شود.

بی‌قیمت کردن حیثیت و حقوق دیگران

جنتی گفت: باید همواره این موضوع را یادآوری کنیم که هرچیزی قیمتی دارد. نباید استفاده ازاینترنت و حضورِ پررنگ در شبکه‌های اجتماعی به قیمتِ بی‌قیمت کردن حیثیت و حقوق دیگران باشد. نباید حضور پررونق در دنیای مجازی به بهای کم‌رونق کردن و کسادی بازار محصولات و آثاری باشد که پدیدآورندگان برای خلق آنها خونِ دل‌ها خورده‌اند.

به گفته وی باید یادمان باشد که پدیدآورنده به فروش نسخه‌های اثرش برای خلق آثار بهتر و خلاقانه‌تر نیازمنداست. معمولاً ناشران و تهیه‌کنندگان از پدیدآورنده‌ای که اثرش در قفسه فروشگاه‌ها خاک می‌خورد اما در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی غوغایی به راه انداخته، حمایت نمی‌کنند.

در برابر فرهنگ‌سازان کشور مسئولیت داریم

جنتی ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که اصلی‌ترین دستگاه‌ اجرایی در حفظ و حراست از فرهنگ است برای حل این معضل اهتمام دارد. معتقدیم همان‌قدر که در مقابل فرهنگ کشورمان مسئولیم به همان اندازه و چه‌بسا بیشتر از آن در برابر فرهنگ‌سازان کشور نیز مسئولیت داریم.

به گفته وی، در اینکه گذشتگانِ‌مان فرهنگی غنی و گسترده را برای ما به یادگار گذاشته‌اند تردیدی نداریم. با این همه، فرهنگ پویاست و باید همراه با گذر زمان رشد کند و بارور شود و تحول یابد. باید بکوشیم ضمن حفظ مفاخر فرهنگی،آثار با ارزشی به این گنجینه بیفزاییم. اگر چنین نکنیم دیری نمی‌پاید که در برابر سایر فرهنگ‌ها چیزی شایسته نام ایران برای عرضه نداریم.

دغدغه نظم عمومی و حفظ هنجارها

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: لازم است به فکر کسانی باشیم که با فکر، هنر و دانشِ‌شان آثار ارزنده‌ای خلق و به گنجینه میراث فرهنگی اضافه می‌کنند تا ما حرفی برای گفتن داشته باشیم.

جنتی تصریح کرد: همان‌قدر که فرهنگ، نظم عمومی و حفظ هنجارهای اخلاقی و اجتماعی در کشور دغدغه است، حفظ حقوق پدیدآورندگانِ فرهنگ نیز باید به دغدغه تبدیل شود. نمی‌توان دغدغه فرهنگ داشت اما نسبت به تخصیص بودجه ناچیز به این بخش، بی‌توجه بود و فرهنگ‌ و به تبعِ آن فرهنگ‌سازان را قربانی توجه مضاعف به سایر بخش‌ها کرد. باید تصمیمی گرفت که حفظ حقوق پدیدآورندگان برای مردم، روز به روز، ارزشمندتر و به هنجار و ارزشی ملی تبدیل شود.

هدف احیای فرهنگ و احترام به حقوق افراد است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنان خود این همایش را فرصت مغتنمی برشمرد تا زوایای مختلف موضوع را واکاوی کنیم و راه حل مؤثرتری برای حفظ حقوق مالکیت ادبی‌هنری و حقوق مرتبط در فضای مجازی بیندیشیم. بی‌تردید حل این مشکل کار آسانی نیست و تنها با برنامه‌هایی که این وزارتخانه آنها را تدارک می‌بیند قابل درمان نیست. مثل هر مسئله و معضل فرهنگیِ دیگری به کمک سایر دستگاه‌های مرتبط با فرهنگ نیازمندیم.

وی ابراز امیدواری کرد که با همکاری دلسوزانه، سریع‌تر به هدفِ‌مان که احیای فرهنگِ احترام به حقوق افراد است، صرف نظر از نوع محیطی که در آن فعالیت می‌کنیم، اعم از واقعی یا مجازی، دست یابیم. این موضوع به‌ویژه در دوره پسابرجام و گسترش ارتباطاتِ فرهنگی و هنری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

قدردانی از حضار و دست‌اندرکاران همایش

وزیر فرهنگ و ارشاداسلامی در پایان از حضور تمامی شرکت‌کنندگان دراین همایش و همچنین از سازمان جهانی مالکیت فکری(وایپو) که با اعزام کارشناسان خویش به این همایش‌ها برای تحقق رسالتش که همانا گسترش و نهادینه کردن حقوق مالکیت فکری درتمام کشورها، و به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، است، قدردانی کرد.

همچنین به همکارانِ‌مان در دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی که با انتخاب موضوعات چالشی، همسو با دیگر بخش‌های وزارتخانه، برای رفع ریشه‌ای مشکلاتِ حقوقیِ پدیدآورندگان در تلاشند، صمیمانه خسته نباشید می‌گویم.

ششمین همایش ملی مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط امروز دوشنبه ۱۳ اردیبهشت با حضورعلی جنتی و مصطفی پورمحمدی وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، دادگستری، ابوالحسن فیروزآبادی دبیرشورای عالی فضای مجازی کشور  و جمعی از مهمانان داخلی و خارجی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در حال برگزار شد.

پایان پیام