اشغال ایران در جنگ جهانی دوم و خساراتی که وارد شد

اشغال ایران در جنگ جهانی دوم و خساراتی که وارد شد

به گزارش گلونی جنگ جهانی دوم جنگی جهان شمول بود که بیش از سی کشور در آن درگیر بودند و به مدت ۵ سال و ۸ ماه و ۷ روز از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ میلادی به طول انجامید.

در این جنگ ویرانگر بسیاری از کشورها و ملل به دو دسته پشتیبان جبهه متحدین و حامی گروه متفقین تقسیم شدند.

با این حال ایران از جمله دولی بود که سیاستی بی‌طرفانه در پیش گرفت به طوری که محمود جم، نخست وزیر ایران، درست یک روز پس از حمله آلمان نازی به لهستان و شروع دومین جنگ جهانی به تاریخ ۲ سپتامبر، ۱۲ شهریور، در اعلامیه‌ای ایران را رسما بی‌طرف اعلام کرد و شخص رضا شاه نیز در مراسم افتتاحیه دوازدهمین دوره مجلس شورای ملی خود را نسبت به مصون ماندن ایران امیدوار اعلام کرد.

ضمن اینکه مردم نیز به دلیل دور ایران از جبهه اصلی جنگ تا حدودی آسوده خاطر بودند اما چندی بیشتر طول نکشید تا این آسودگی و امیدواری با حمله جبهه متفق در تاریخ سوم شهریور سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به یکی از تیره‌ترین وضعیت‌های تاریخ معاصر ایران بدل شد.

بهانه حمله به خاک ایران نیز امتناع پهلوی اول از اخراج آلمانیان از کشور و سوظنی بود که این دول به ارتباط بین رضا شاه و هیتلر داشتند.

این در حالی است که اشغال ایران برای کمک‌رسانی به روسیه شوروی امری ضروری تلقی می‌شد و بهانه ارتباط ایران با آلمان شاید دورترین دلیل از مجموعه دلایل حمله به ایران بوده است.

ایران از نظر موقع مناسب جغرافیایی، داشتن نفت و راه آهنی سراسری که خلیج فارس را به دریای کاسپین متصل می‌کرد بهترین، مقرون به صرفه‌ترین و سریع‌ترین راه دسترسی به روسیه‌ای بود که به هر قیمتی باید از دست آلمان‌ها حفظ می‌شد.

جنگ دوم جهانی به عنوان یک جنگ گسترده صنعتی بیش از اینکه متکی بر تعدد نفرات حاضر در جنگ بوده باشد متکی بر قوای صنایع جنگی بوده است در نتیجه تلاش‌های ارتش و مردم کشور ما هیچ‌گاه نمی‌توانست جلودار قدرت‌های برتر نظامی_صنعتی آن روزگار شود و این مسئله بر رضا شاه نیز امری آشکار بود.

اشغال کشور اقتصاد ایران را در حوزه‌های کشاورزی، صنعتی و بازرگانی از کار انداخت و این وضعیت به همان اندازه که به ضرر مردم کشور تمام می‌شد به همان اندازه برای کشور‌های متجاوز سودرسان بود.

خشکسالی، آفت‌زدگی، انتقال تعداد زیادی مهاجر لهستانی به شرق ایران، انتقال مواد غذایی به روسیه، غارت مواد غذایی به دست ارتش روسیه، انگلستان و آمریکا جملگی دست در دست یکدیگر دادند و به فقر، قحطی و مرگ و میر مردم کشور دامن زدند.

جنگ نهایتا با پیروزی متفقین بر آلمان به اتمام رسید و ظفرمندان میدان به هر نحوی دوباره قوت خود را از نو بازیافتند درحالی که ایران تا سال‌های سال درگیر خساراتی بود که توسط این کشورها نصیبش شد.

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری