سیمای ایرانشهر ساسانی در تاریخ نگاری غرب

سیمای ایرانشهر ساسانی در تاریخ‌نگاری غرب سده های سوم و چهارم میلادی

گفت و گو بین فاطمه کاملی و دکتر بهرام روشن ضمیر

به گزارش گلونی اردشیر بابکان در سده سوم میلادی بر تخت نشست و دودمان ساسانی جانشین دودمان اشکانی می‌شود.

در این موقع یک سلسله اتفاقات در قلمرو هخامنشی رخ داد که به دید اکثر پژوهشگران به عنوان انقلاب ساسانی یاد می‌شود.

چون تغییرات رخ داده، تغییرات جدی و چشمگیری بوده است. به نوعی که نمی‌توان گفت فقط یک دودمان رفت و دودمان دیگر آمد و یک هیات حاکمه رفت و هیات حاکمه دیگر جایگزین آن شد و تغییرات محتوایی بوده و صرفا تغییرات شکلی منحصر نمی‌شود.

برآمدن ساسانیان فصل نوینی از کشاکش را آغاز می‌کند و رومی که در دوره اشکانیان امید خود را برای فتح یک سری از مناطق از قلمرو اشکانی مثل میان رودان، ارمنستان از دست نداده بود و امید داشت که این مناطق را زیر سلطه خود درآورد، با برآمدن ساسانیان اتفاقات به گونه‌ای دیگر رقم خورد.

تاریخ در این دوره عنوان دیگری می‌گیرد و ایران در دوره ساسانیان تغییرات جدی را پشت سر گذاشت و به مرور اشکانیان غیر متمرکز جای خود را به یک شهریاری نسبتا متمرکز و مقتدر داد.

سیمای ایرانشهر ساسانی

گفت و گو بین فاطمه کاملی و دکتر بهرام روشن ضمیر در صفحه کانون ایرانشهر را از طریق ویدیوی زیر ببینید:

نماشای گلونی را دنبال کنید

 درکی که در گذشته نسبت به ساسانیان وجود داشت به نوعی درک کریستین سن بود.

حدود ۱۰۰ سال دید ما از ساسانیان از دریچه نگاه کریستین سن بود بر آن پایه نظر بر این بود اردشیر بابکان سرمنشا همه اتفاقات است و قطار ساسانیان را روی ریلی قرار می‌دهد که این قطار روی این ریل تا ۴۰۰ سال حرکت می‌کند.

کریستین سن هم همه این اطلاعات را از منابعی که موجود بود به دست آورده بود، اما مسئله این است که تا چه حدی می‌توان به منابع اتکا کرد و منابعی که در آن برهه خوانده می‌شد منابع اسلامی-ایرانی بود و به نوعی همان منابع سنتی ماست و بر اساس آن عقیده ساسانیان و اردشیر بابکان را به شکلی که ما از آن شناخت داریم قرار داده است.

ایرانشهر در دوران ساسانیان به واحدی جغرافیایی، مفهومی و فرهنگی تبدیل می‌شود.

بر اساس متون و کتیبه‌های باقی‌مانده، در این سرزمین، با مرزهای مشخص، افرادِ مختلف از ادیانِ مختلف، فراتر از باورهای مذهبی و قومی، خود را شهروند ایرانشهر دانسته‌اند.

شاپور، در سنگ‌نبشته سه‌زبانه‌اش در کعبه زردشت، خویش را فرمانروای ایرانشهر شناساند.

پایان پیام

نویسنده: فاطمه نصیری راد

خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید