صنعت فرش ایران و شکل گیری آن در دوران صفویه

صنعت فرش ایران و شکل‌گیری آن در دوران صفویه

به گزارش گلونی فرش و قالی ایران از دیرباز در سرتاسر جهان مشهور بوده و هست. اما صنعت فرش‌بافی ایرانی این‌گونه که ما امروز با آن آشناییم، از چه زمانی آغاز شده است؟

قالی‌بافی با وجود قدمت بسیار زیادش در ایران در دوره صفوی و به لطف شاهان هنردوست این خاندان از صنعتی روستایی به فعالیتی گسترده در سطح کشور ارتقا یافت و به بخش مهمی از اقتصاد کشور بدل شد.

منشا صنعت فرش ایران از قالی‌های عشایری است که به دست زنان و کودکان قبایل نیمه‌چادر‌نشین و با استفاده از پشم گله‌هاشان و رنگ‌های طبیعی بافته می‌شده است.

قالی‌های عشایری طرح‌های منحصر به فردی دارند و اغلب اندازه‌های نامنظم و تغییرات رنگ در آنان دیده می‌شود.

شاه تهماسب صفوی علاقه زیادی به صنعت فرش داشت و آن را به مقام یک هنر ارتقا داد.

او دستور بافت فرش ممتازی را به هنرمندان ایرانی داد و آن را به مسجد سلیمانیه در استانبول هدیه کرد.

گفته شده است که طرح این فرش را شخص شاه تهماسب کشیده بود. گمان می‌رود اولین کارگاه قالی‌بافی در زمان شاه عباس کبیر (۱۵۸۸_۱۶۲۹) در اصفهان ساخته شده است.

کیفیت بسیار بالا و کمال رنگ و طرح در فرش‌های ایرانی سبب شهرت جهانی آن‌هاست. رنگ این فرش‌ها اغلب به رنگ‌های آبی (لاجوردی و نیلی)، قرمز (لاکی و حنایی) و زرد هستند و در آن‌ها کم‌تر از رنگ‌های قهوه‌ای و سبز استفاده می‌شود.

طرح‌ها هم بیشتر گلدار یا هندسی‌اند و گاهی در فرش‌هایی با نقش شکارگاهی شکل انسانی و حیوانی نیز یافت می‌شود. همه قالی‌های ایرانی حاشیه دارند؛ این حاشیه‌ها می‌تواند از تعدادی نوار موازی تشکیل شده باشد و اشکال به کار رفته در حاشیه بیشتر گل و شکوفه است.

از آنجایی که فرش بر خلاف صنایع فلزی و سفالی زوال‌پذیر است و در موزه‌های سرتاسر دنیا هیچ فرشی از قرن دهم باقی نمانده است.

قدیمی‌ترین فرش به جا مانده فرش شکارگاهی میلان است که به اواخر سلطنت شاه اسماعیل اول، پدر تهماسب بازمی‌گردد و دیگری، فرش معروف اردبیل در موزه ویکتوریا و آلبرت در لندن است که به ۱۲ سال پس از به سلطنت رسیدن شاه تهماسب مربوط می‌شود.

درباره شاه عباس صفوی و اقدامات او بیشتر بخوانید

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری

خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید