در میان تمام توضیحات و توجیحات صاحب‌نظران که عدم اقبال عمومی به مطالعه و کتاب‌خوانی را نتیجه اوضاع فرهنگی و اجتماعی و دغدغه‌های مالی و شغلی و… می‌دانند، بحث توزیع کتاب و ویترین کتاب‌فروشی‌ها کاملا نادیده گرفته شده است.
پایگاه خبری گلونی؛ سمیه باقری حسن‌کیاده: طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتاب‌فروشان با هدف تقویت جریان توزیع و فروش کتاب، اکنون هشت دوره است که از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود.
عیدانه ۱۳۹۷ که توجه بیشتری به شهرستان‌ها داشت، آمار و اطلاعات دقیق و معتبری را از آمار فروش کتاب، مخاطب شناسی، گردش اقتصادی در حوزه نشر، سلیقه شناسی خوانندگان و توزیع و جریان شناسی نشر در کل کشور ارائه داد.
اولین و شاید آزار‌دهنده‌ترین نکته‌ای که در این طرح به شدت چشم‌ها را غم زده می‌کند و نگران، آمار تعداد کتاب‌فروشی‌های فعال مستقر در هر استان است.
به‌طور مثال استان هرمزگان را که می‌بینم، با جمعیتی بالغ بر ۴۱۵’۷۷۶’۱ نفر (طبق سرشماری سال ۹۵)، و دارا بودن ۱۳ شهرستان و ۱۴ جزیره که بیشتر آن‌ها مسکونی هستند، فقط و فقط دو کتابفروشی فعال دارد که از قضا آن دو هم در مرکز استان قرار دارند!
این در حالی است که در استان قم، با جمعیتی که حدود ۵۰۰ هزار نفر کمتر از استان هرمزگان است و تنها یک شهرستان دارد، ۸۶ کتابفروشی فعال و غیرفعال دارد که البته به احتمال زیاد همگی در حوزه نشر و فروش کتاب‌های حوزوی و دینی فعالیت دارند.
و البته همین تمرکز نشر و فروش کتاب‌های مذهبی در یک شهر نیز خود جای بررسی و کنکاش دارد.
که البته اگر این موضوع را به مذهبی بودن شهر قم هم نسبت دهیم باید بگویم که استان خراسان رضوی با جمعیتی تقریبا پنج برابر استان قم، با ۲۸ شهرستان و ۷۰ بخش و ۱۶۴ دهستان، با ۹۳ کتابفروشی فعال و غیرفعال در مقایسه با قم از نسبت کمتر ویترین برای نمایش کتاب برخوردار است.
جایی از قول نویسنده بزرگوار، آقای جمال میرصادقی، خواندم که نویسندگی مانند الا کلنگ است که یک طرف آن مخاطب و طرف دیگرش، نویسنده و کتابش قرار دارند و اگر مخاطب نباشد نویسنده بالا نمی‌رود و بالعکس.
و بسیاری دیگر عدم اقبال عمومی به مطالعه را نتیجه اوضاع فرهنگی و اجتماعی و دغدغه‌های مالی و شغلی و … می‌دانند.
اما در میان همه این توضیحات و توجیحات به نظر می‌رسد که بحث توزیع و در معرض دید گذاشتن کتاب جایی ندارد.
استان‌های بدون ویترین کتاب
استانی با فقط دو کتابفروشی فعال -که البته باید دید تعریف کتابفروشی فعال از نظر مسئولان ذی‌ربط در هر استان چیست- مگر چه‌قدر ویترین برای در معرض دید گذاشتن کتاب دارد؟
مگر چند نفر فرصت دیدن کتاب‌های رنگارنگ و متنوع را دارند که حداقل با دیدن نام و شکل ظاهری کتاب احساس نیازی هر چند اندک را جهت خرید و مطالعه آن یاران مهربان در خود درک کنند.
وقتی همچون هزاران کالای مصرفی و غیرمصرفی به کتاب نگاه نمی‌‌کنیم و تبلیغی حتی اندک به اندازه یک ویترین شیشه‌ای کوچک را هم از این زبان بسته‌های دانا دریغ می‌کنیم، نتیجه‌اش می‌شود همین نادیده گرفتن و نخواندن کتاب حتی در حد چند کلمه.
باور بفرمایید که حتی اگر به کتاب به چشم کالایی که با مُد در ارتباط است نگاه کنیم و فروشگاه‌های رنگارنگ با شیشه‌های بزرگ را برای فروش آن اختصاص دهیم، اقبال عمومی به کتاب بیشتر خواهد شد.
با کتاب‌ها مهربان‌تر باشیم.
پایان پیام
