چایخانه حاج میرزا در میدان نقش جهان است.
پایگاه خبری گلونی؛ سمیه باقری حسن‌کیاده: برای ما که در دمای ۴۰ درجه تابستان از چای داغ نمی‌گذریم و مدیریت بار و خاموشی کولر هم در اراده راسخ ما در خوردن چای تاثیری ندارد، چه جایی بهتر از یک چایخانه سنتی آن هم در اصفهان، برای تفریح؟!
چایخانه آزادگان یا چایخانه چاه حاج میرزا معروف به سرای حاج میرزا (توتی)، قدیمی‌ترین چایخانه سنتی اصفهان است که از دوره صفویه باقی مانده است و مردم نه برای در بازش، که برای روی گشاده صاحبش و گرمای چای‌اش مهمان حریم زیبایش می‌شوند.
تورج کیان راستی معتمد ۴۰ ساله صاحبان این چایخانه از شهرت چاه حج میرزا می‌گوید و اینکه داستان چاه نباید با چایخانه حاج میرزا اشتباه گرفته شود:
«حاج میرزا آقاسی صدراعظم محمدشاه قاجار است و به‌عنوان یک واقف، چاهی که این روزها ضرب‌المثل شده است را احداث می‌کند.
سیستم استخراج آب از این چاه‌ها به‌گونه‌ای طراحی‌شده که آب کشیدن از چاه بسیار سریع‌تر می‌شود.
در اصل چاه حاج میرزا، چاه آبی بوده که با گاو از آن آب می‌کشیدند و دو دَلو (سطل) داشته که وقتی یکی از دلوها در ته چاه پر از آب می‌شده دیگری بالای چاه خالی بوده است.
همین داستان هم باعث شهرت این چاه شده است. اما داستان چایخانه حاج میرزا چیز دیگری است ولی چون حاج میرزا حسین صاحب این محل بوده است و هر دو میرزا بوده‌اند، به این نام معروف شده است.
ضمن اینکه بین مردم این اسم باب شده است و همه به‌رسم عادت این چایخانه را چاه حج میرزا می‌خوانند.»
اما اینجا که یک چایخانه معمولی نیست. اینجا موزه تاریخ یک ملت است. اینجا که با یک چای چیزی از تاریخ یک ملت نمی‌بینید.
با یک چای فوق فوقش سر از کار گردانندگان فعلی چایخانه در بیاورید و بفهمید که حالا نه تنها حاج میرزا حسین از دنیا رفته است بلکه حاج محمد پسر میرزا حسین نیز فوت کرده و اکنون نسل سوم این خانواده به وصیت پدر هنوز دو دانگ از درآمد چایخانه را با امام حسین(ع) شریک هستند و به عشق پدر، چایخانه را می‌چرخانند.
روی در و دیوار این قهوه‌خانه پر است از لوازم عتیقه و با ارزشی که همگی یادگار روزگاری هستند که تعزیه‌خوانی، شاهنامه‌خوانی و نقالی در این مکان برگزار می‌شده است.
در آن زمان، خیلی از کسایی که خودشان را علاقه‌مند به ابزارآلات تاریخی و سنتی می‌دانستند، به مناسبت‌های مختلف مثل عزای امام حسین(ع)، وسایلی مثل نیزه، تخت بند (تخته های چوبی)، شمشیر، کلاه آهنی، سنگ‌های گران‌قیمت، تابلوهای نقاشی یادگاری از مینیاتوریست‌های قدیمی اصفهان، زره‌های آهنی و… به این قهوه‌خانه اهدا می‌کرده‌اند.
در میان این اشیائی که امروزه هر کدام‌شان در نوع خود بی‌نظیرند و از در و دیوار چایخانه چاه حاج میرزا آویزان هستند، همه چیز دیده می‌شود؛ از خنجر و نیزه و کاسه‌های کاهگلی گرفته تا آینه و شمعدان و چراغ‌های سه فتیله و کتاب‌های قدیمی که از رنگ و رویشان می‌شود فهمید که دوره قاجار و پادشاهی قبله عالم! را با پوست و جلدشان درک کرده‌اند.
اینجا عکس مردان تاریخ ساز این سرزمین را نیز خواهید دید؛ از بزرگ مردی چون محمد مصدق گرفته تا اسطوره پهلوانی تختی تا شریعتی و روحانیون مبارز انقلاب اسلامی.
راستی اینجا از کباب و برنج و غذاهای رستوران‌های مجلل خبری نیست. اینجا یا باید دیزی میل کنید و گوشفیل با یک لیوان بزرگ دوغ و بعدش هم چای. نوش جان!
از کجا به چایخانه حاج میرزا برویم؟
اصفهان که بروید و دور میدان نقش جهان که دوری بزنید و بازار لواف‌ها را هم که گز کنید، به کوچه چاه حاج میرزا می‌رسید.
این اثر زیبای تاریخی در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۱۰۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پایان پیام
