پایگاه خبری گلونی، معین بادپا: در قسمت اول این نوشتار، یادآور شدم که استندآپ کمدی نوپا در ایران، برای آنکه بتواند مسیر درست را سپری کند و راه‌های تکراری را خودش تجربه نکند، باید نگاهی نه سطحی، بلکه عمیق به استندآپ کمدی در دیگر کشورها داشته باشد. یک استنداپ کمدین، باید بخواند، ببیند، گوش دهد و هم‌زمان بنویسد و بنویسد.
با همین هدف، در این مجموعه تلاش کردم و می‌کنم تا بر اساس مطالعات خود در این زمینه، نکاتی که از دید نگارنده، مهم است را بازگو کنم. برای خواندن قسمت اول به یادداشت «پنج نکته که یک استندآپ کمدین باید بداند» مراجعه کنید.
درگیری و تعارض را جدی بگیرید
شش. یک شیوه مهم در متون استندآپ، به وجود آوردن تضاد در عناصر روایت است. این شیوه به قدری ارزشمند است که بسیاری از کمدین‌ها معتقدند تمام طنز از یک ناهماهنگی ساخته شده است. نویسنده پس از نگارش متن خود می‌تواند به دنبال تضادها در متن خود بگردد و آنها را بر روی یک کاغذ ردیف کند. این تضادها لزوما از یک جنس نیستند.
به عنوان مثال تضاد یک رفتار با ظاهر یک فرد یا موقعیت قرارگیری شخصیت روایت با آنچه او به دنبال آن آمده است، می‌تواند به متن کمدین غنای بیشتری ببخشد. هرچه کمدین تضادهای بیشتری در متن خود بگنجاند، به طوری که روایت داستان را دچار تزلزل نکند، مخاطب بیشتری جذب خواهد کرد. بسیاری از خاطرات روزمره که خنده‌دار به نظر می‌رسند، به دلیل همین تضاد عناصر آن است. در غیر این صورت متن استندآپ تبدیل به روایتی صاف و یکنواخت می‌شود.
نکته مهم دیگر آن است که باید درجه شناخت مخاطب از این میزان تضاد، مشخص شود. بنابراین تضادها نباید در لایه‌های بسیار درونی متن قرار گیرد تا مخاطب نتواند به آنها پی ببرد. قرارگیری این تضادها بسته به موضوعات و نکاتی که کمدین به دنبال طرح آن است، متفاوت است. موضوعات سیاسی، اجتماعی و… مختلف، می‌تواند در یک متن استندآپ کمدی، در لایه‌های مختلفی باشند.
هر روز بنویسید
هفت. یک اشتباه رایج در نویسندگی و به خصوص در زمان شروع به نوشتن، این است که فقط زمانی قلم به دست بگیرید که حوصله دارید. یک کمدین موفق باید بدون توجه به اینکه دغدغه فکری دارد یا نه، حوصله نوشتن دارد یا خیر، در روزهای نخست این کار، هر روز حداقل ده دقیقه بنویسد.
اینکه از آن متن در نهایت یک ایده بسیار عالی استخراج کنید یا متن‌تان تبدیل به کاغذ مچاله شده‌ای در سطل کاغذ شود، مهم نیست. تمامی این نوشته‌ها، ایده‌ها و فکرها به مرور در ذهن شما ثبت می‌شوند و پرورش می‌یابند. بعدها به راحتی می‌توانید ربط این ایده‌های متعدد را یاد بگیرید. علاوه بر این با انجام پیوسته این کار، قلم شما راحت‌تر بر روی کاغذ حرکت می‌کند. بنابراین روزهای بعد ایده‌ها، آسان‌تر و سریع‌تر به ذهن شما خطور خواهند کرد به طوری که خودتان شگفت زده می‌شوید.
شوخی خود را بسط بدهید
هشت. هیچ کمدین بزرگی، متن خود را در یک جلسه ننوشته است. این ذهنیت که یک متن عالی در یک جلسه از ابتدا تا انتها نوشته شده است را کنار بگذارید. برخی از استندآپ کمدین‌های دنیا بنا بر گفته خودشان، متن خود را بیست، سی و برخی تا پنجاه مرتبه ویرایش کرده‌اند تا به شکل نهایی برسد. که البته برای اجراهای بعدی حتما اصلاحات را مدنظر قرار می‌دهند.
بنابراین سعی کنید تا با یک ایده که به ذهن‌تان می‌رسد، به موضوعات مختلف سر بزنید و خود را مجبور کنید به شیوه‌ای حتا عجیب و غریب، نوشته خود را بسط دهید. با این کار می‌توانید در هر ویرایش، به نتیجه نهایی نزدیک‌تر شده تا بالاخره بهترین نتیجه را به دست آورید.
استراتژی خود را تغییر دهید
نه. زمانی که یک استندآپ در بازه زمانی مثلا ۴۵ دقیقه‌ای اجرا می‌شود یا اجرایی در چند مرحله در هنگام مسابقات به روی صحنه می‌رود، باید از غافلگیری استفاده کنید. بنابراین نباید به سادگی و به دفعات از فرمول «مرحله اول، دوم، سوم» پیروی کنید. استفاده از تکنیک‌های مختلف موجب می‌شود تا مخاطب نتواند مرحله بعدی را حدس بزند و در نتیجه به تماشای استندآپ کمدی شما راغب باشد.
دستبرد نزنید
ده. اگرچه این موضوع شاید واضح به نظر برسد، اما از همین ابتدا سعی کنید از دستبرد زدن به متون دیگران خودداری کنید. فراموش نکنید کمدین‌ها به شما نخواهند گفت که از استفاده متن‌شان راضی نیستند.
البته شاید این موضوع را در خفا و پیش دیگران مطرح کنند. اما شک نکنید که تصمیم می‌گیرند تا هرگز با شما همکاری نکنند و کسان دیگری هم که متوجه این موضوع می‌شوند، از شما دوری کنند. با این کار شما فقط پل‌های موفقیتتان را خراب می‌کنید. زیرا بعدها که به متن خودتان متکی باشید، کسی شما را باور نمی‌کند.
ادامه دارد…
پایان پیام
