آبخوان چیست

آبخوان چیست

به گزارش پایگاه خبری گلونی، اندیشکده تدبیر آب ایران کتابی با عنوان «چرخه آب» منتشر کرده است. در این کتاب پژوهشی آمده است:

آبخوان چیست و چه تعریفی دارد:

آبخوان (Aquifer) :آبخوان لایه زیرزمینی قابل نفوذ و متخلخل از سنگ‌های نفوذ پذیر و نرم نظیر شن، کنگلومرا، سنگ آهک شکسته شده و شن نرم است که از آب اشباع شده و به راحتی قابلیت انتقال آب را به چاه یا چشمه دارد.

اگر چه سنگ‌هایی نظیر گرانیت و شیست به طور عمومی آبخوان های ضعیفی هستند (به دلیل خلل و فرج کم)، در صورت شکستگی، آبخوان‌های خوبی برای برداشت محسوب می‌شوند.

آب از طریق حفر چاه در داخل آبخوان با استفاده از پمپاژ برداشت می‌شود و میزان آب برداشتی از طریق بارش به داخل فرج و فرج سنگ‌های آبخوان جبران می‌شود.

نرخ اضافه شدن آب در داخل آبخوان برای تمامی آبخوان ها یکسان نیست و این مسئله به هنگام برداشت آب بایستی مورد نظر قرار گیرد. درواقع پمپاژ سریع از چاه حتی منجر به خشک شدن چاه‌های مجاوری می‌شود که از یک آبخوان مشترک آب برداشت می‌کنند.

آبخوان چیست

در هر حوضه هر آبخوان متمایز از آبخوان دیگر است. اما قابل ذکر است که مرزهای یک آبخوان معمولا به سمت دیگر آبخوان‌ها کشیده می‌شود به گونه‌ای که یک آبخوان می‌تواند بخشی از سیستم آبخوان دیگر باشد.

آبخوان‌های چند تایی دارای یک آکی‌تارد در بالا هستند و هر آبخوان با دیگر آبخوان توسط یک آکی‌تارد از دیگری متمایز می‌شود آکی تارد (Aquitard) لایه‌ای است با نفوذپذیری کم که می‌تواند آب را در خود ذخیره کرده و آن را از یک آبخوان به آبخوان دیگر با سرعت کم انتقال دهد.

به آکی تارد لایه آبدار نشتی هم گفته می‌شود. آکی تاردها از نظر تغذیۀ آبخوانها در صورتی که در مجاورت آن واقع شده باشند دارای اهمیت هستند ولی اگر چاهی در آنها حفر شود، آبدهی نخواهد داشت.

آبخوان های سازند سخت (Hard Rock Aquifer)

آبهای ذخیره شده در درز و شکاف‌های سازندهای سخت در صورت وجود ارتباط بین آنها و به تبعیت از توپوگرافی زمین ضمن ایجاد یک نوع سفره آب زیرزمینی، جریان پیدا کرده و به صورت چشمه در سطح زمین ظاهر شده و یا به داخل جریان‌های سطحی یا دریاها تخلیه شود.

ضمناً با حفر چاه نیز می‌توان از آبخوان‌های سازندهای سخت بهره‌برداری نمود. مناسبترین آبخوان‌های سازند سخت در تشکیلاتی آهکی که در درز و شکاف‌ها به طور یکنواخت و کامل توسعه یافته‌اند، تشکیل می‌شود و با هم در ارتباط هستند. در این نوع سازندها، چشمه‌هایی با آبدهی خوب وجود دارد.

پایان پیام