پیشنهادهای اخلاقی برای روزنامهنگاران در دوران کرونا
به گزارش گلونی «پيتر دروباك» و «ترودي لنگ» دو تن از استادان حوزه بهداشت عمومي در دانشگاه آکسفورد رابطه با اينكه چهطور روزنامهنگاران ميتوانند از گسترش بيشتر كرونا جلوگيري كنند پيشنهادهايي دارند.
آنچه در ادامه میخوانید تلخیص و برداشتی از پیشنهادهای این دو متخصص است.
دربارهی این بحران هنوز خیلی چیزها نمیدانیم
اين روزها پيدا كردن مطلبي كه به نوعي به كرونا مرتبط نباشد سخت است. اين ويروس روي همه موضوعها مینشیند و آن را آلوده كرده است.
به طبع اين امر روزنامهنگاران زيادي به سمت خويش ميكشاند. كساني كه ممكن است در اين زمينه تخصصي نداشته باشند.
گاهی برخی از ما روزنامهنگاران، برای جلب توجه بیشتر مخاطب به رسانه خویش هر آنچه که به عنوان یافتههای یک گروه متخصص به دستمان میرسد، منتشر میکنیم.
در حالی که باید حواسمان باشد كه کرونا، موضوعی بسيار جديد است و ما درباره آن اطلاعات كاملي نداريم.
تازه چندماه است كه نامش را شنيدهايم و هنوز نسبت به تاثيرش روي بهداشت عمومي، شكل و سرعت سرايت چندان مطمئن نيستيم.
بنابراين اين وضعيت «عدم اطمينان» درباره آن سبب ميشود كه زمينه براي نشر اطلاعات غلط فراهم باشد.
البته به طبع روزنامهنگاران و مخاطبان هميشه در پی اطلاعات شفاف و متقن هستند.
اما در اين شرايط نميتوان به اين مهم اميد داشت. چون خود متخصصان هم هنوز در حال آزمون و خطا هستند.
از طرف ديگر، در انتشار اين بيماري نقش رسانههاي اجتماعي را نميتوان ناديده گرفت.
اين ابزار سرعت انتشار را بالا بردهاند و در عين حال از شيوههاي قديمي بررسي دادهها هم استفاده نميكنند كه ميتواند باعث پخش اطلاعات نادرست و اخبار جعلي باشند.
نترسانیم ولی کمی نگرانی مفید است
اين همهگيري جديد، ترسناك است. چيزهاي ناشناخته اطراف آن بسيار زياد است كه ميتواند زمينه را براي نظريههاي توطئه فراهم كند.
اما گاهي خوب است مخاطب را آگاه كنيم و اتفاقاً به او بگوييم كه بهتر است بترسد. اين ترس (به معنی نگرانی) بد نيست. از انتقال اطلاعات واهمه نداشته باشيم، ولي بدانيم كه نبايد به هر اطلاعات نامربوطي دامن بزنيم.
كار سياستمداران اين است كه از مردم بخواهند آرامش خود را حفظ كنند تا بازارها به هم نريزد و از اين طريق گاهي خطر را دستكم ميگيرند ما بايد سناريوهاي ديگر را در نظر بگيريم و اتفاقاً دولتها را مجاب كنيم كه نبايد ميان جان و نان، تنها سويه نان را بچسبند.
پیشنهادهای اخلاقی برای روزنامهنگاران
حساس کردن ذهن آن ۸۰ درصد
براي پخش اين پيامها بايد حتما گوشه چشمي به مخاطب و بافتار اجتماعي انتشار پيام داشته باشيم.
معمولا جامعهشناسها و انسانشناسها معتقدند براي اثرگذاري يك پيام مرتبط با بهداشت عمومي بايد بتوانيد ۸۰ درصد مخاطبان را ترغيب كنيد كه به شما اعتماد كنند.
مثلاً اينكه دستها را بشويند يا فاصلهي اجتماعي را حفظ كنند. بنابراين ممكن است برخي پيامها براي خود خبرنگاران هم تكراري به نظر برسد، ولي تكرارش لازم است.
همانطور که پیشتر گفتیم، نگران کردن مخاطبان و البته افزایش درصد کسانی که به این موضوع اهمیت میدهند، گاهی بد نیست.
به جای بدگوییهای کلی، تبعات منفی تصمیمهای مسئولان را ترسیم کنیم
گاهی دیده میشود که شکل نقد ما به عنوان یک روزنامهنگار بیشتر سویهای مطلقگرایانه پیدا میکند. مثل اینکه مثلاً بگوییم «تا زمانی که دولت در دست چپها/راستهاست باید منتظر تصمیمهای بدی از این دست هم باشیم.» به جای این اظهارنظرهای کلی تبعات تصمیمهای اشتباه را ترسیم کنیم.
موضوع اين است كه هيچ دولتي در پي از بين بردن مردمش نيست. ممكن است تصميم اشتباهي بگيرد، ولي معمولاً اين تصميم اشتباه عمدي نيست.
ما به عنوان روزنامهنگار اگر با اين تصميم مخالفيم بايد در گفتوگو با متخصصان نقاط ضعف اين تصميم را مشخص كنيم.
ما بلندگوي دولت یا مسئولان مربوطه نيستيم. پس نشان دهيم اين تصميم چه تبعاتي براي جامعه پزشكي دارد؟
چه تبعاتي براي مردم عادي دارد؟ چه تبعاتي براي اقتصاد دارد؟
پیشنهادهای اخلاقی برای روزنامهنگاران در دوران کرونا
طفل گمشده به نام اعتماد عمومی
همه آنچه گفتیم بدون زمینهسازی مناسب برای اعتماد اجتماعی و همچنین ارتقای سرمایه اجتماعی شدنی نیست.
شفافیت، ارتباط خوب و اعتماد عمومی بسیار مهم است. در زمانهای که از همه مردم میخواهیم در خانه بمانند و سر کار نروند، در واقع از همه آنان فداکاری خواستهایم و این امر بدون اعتماد عمومی محقق نخواهد شد.
در این میان روزنامهنگارها باید تا آنجا که امکان دارد، اعتبار کار خویش را حفظ کنند. وضعیت عدم قطعیت موجود را درک کنند و ضمن اطلاعرسانی از دامن زدن به ترس و ناامیدی افراطی خودداری کنند.
پایان پیام
مترجم: علی شاکر