کتاب اقتصاد سیاسی توسعه نیافتگی در جنوب
به گزارش گلونی کتاب «اقتصاد سیاسی توسعه نیافتگی در جنوب جهانی: مجموعه دولت-سوداگری-رسانه» به قلم جاستین فن در مرو و نیکل داد، از محققان و مدیران ارشد دانشگاه استلنبوش آفریقای جنوبی، در سال ۲۰۱۹ میلادی از سوی انتشارات پلگریو مک میکلان در ۲۰۵ صفحه انتشار یافته است.
این اثر پژوهشی یکی از جدیدترین آثار علمی در حوزه توسعه نیافتگی به شمار می‌آید که با اتکا به داده‌ها و تحلیل کمی، اقدام به ارائه و تبیین چارچوبی نظری تحت عنوان «مجموعه دولت-سوداگری-رسانه» کرده است.
اين كتاب توسط دکتر محمدرضا سعیدآبادی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و محمود جوادی، کاندیدای دکترای مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران ترجمه شده و از سوی انتشارات علمی و فرهنگی مجد در بهار ۱۳۹۹ انتشار یافته و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
تمرکز جغرافیایی این اثر پژوهشی بر جنوب جهانی بر جذابیت و غنای محتوایی مجلد افزوده است، زیرا که مسئله توسعه و متعاقب آن، توسعه نیافتگی، اختصاص به کشورهایی دارد که در محور جنوب قرار دارند و جغرافیا و انواع سرمایه این کشورها در خدمت توسعه یافتگی محور شمال (شمال جهانی) بوده است.
استدلال اصلی نویسندگان کتاب که خود را مجزا از جنوب جهانی نمی‌دانند، این است که به رغم حضور قدرت‌های نوظهور و اشکال جدید «کمک‌های توسعه‌ای»، «تجارت» و «سرمایه‌گذاری»، رویه‌های اقتصادسیاسی کماکان از نظام‌های تثبیت یافته انباشت ثروت که به ضرر جنوب جهانی است، حمایت می‌کنند.
کتاب اقتصاد سیاسی توسعه نیافتگی در جنوب
در واقع، پیام این کتاب به کشورهای درحال توسعه این است که مجموعه‌ای از کنشگری‌های دولتی، کسب و کار سوداگری و قدرت رسانه‌ای می تواند منتج به توسعه انسانی گردد، اما این توسعه با محدودیت‌هایی نیز رو به رو است.
آنچه می‌توان خروجی و یافته اصلی تحلیل کمی و استدلال‌های این اثر دانست، ناظر بر این گزاره است که «کمک و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی باید با دیده تردید نگریسته شود و اینکه جنوب جهانی نباید این سرمایه‌گذاری‌ها را بصورت خودکار به عنوان پیشران‌های توسعه خود در نظر گیرد».
به دیگر سخن، یکی از یافته‌های کلیدی مجلد حاضر این است که هیچ مسیر میانبری به‌سوی توسعه وجود ندارد.
توسعه باید فرایندی فراگیر، افزایشی و توانمندساز باشد.
ورودی‌های اقتصادی شاید تسکین کوتاه مدتی به همراه داشته باشد، اما اگر «مجموعه دولت-سوداگری-رسانه» در سطح کشوری قابلیت‌های انسانی را بهبود نبخشد و درعین‌حال، بر محدودیت‌های ناشی از عناصر فضایی-زمانی تثبیتیافته غلبه نکند، این ورودی‌های اقتصادی که غالبا از سمت شمال جهانی و قدرت‌های نوظهور جاری می‌شود، بعید است به توسعه انسانی تبدیل گردد.
کتاب حاضر در ۱۰ فصل به تبیین آنچه به اختصار در سطور فوق اشاره شده، پرداخته است. این کتاب «مجموعه دولت-سوداگری-رسانه» را به‌منزله چارچوبی تحلیلی برای درک اقتصاد سیاسی توسعه‌نیافتگی در جنوب جهانی معرفی می‌نماید.
مباحث توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی برای دهه‌ها است که مورد توجه جوامع علمی و اجرایی در ایران قرار گرفته است و بر همین اساس، مجلدات بسیاری تالیف یا ترجمه شده است. با این حال، انگیزه اصلی درترجمه این اثر رویکرد و چارچوب بدیعی است که بن مایه این کتاب را تشکیل داده است.
امید است که ترجمه این اثر پژوهشی و به روز که دربرگیرنده چارچوب مفهومی و نظری جدیدی است، سرآغاز نگارش آثاری گردد که نه تنها به نقد و بررسی ایده این کتاب می‌پردازند، بلکه بتوانند به سمت تدوین الگویی بومی و ملی از توسعه یافتگی قدم بردارند.
پایان پیام
