آقام ابوالفضل زرویی نصرآباد
به گزارش گلونی دکتر اسماعیل امینی در مورد مرحوم زرویی نصرآباد نوشت: جذابیت طنز و اقبال عام به آثار طنز، موجب پدیداری گونه‌هایی از طنز شده است که راه را بر جدیت طنز می‌بندد.
یکی طنز تفریحی و سرگرم‌کننده و تصادفی که غالباً گریزگاه و تنفس‌گاهِ فرهنگی– زبانی از تسلط نهادهای قدرتمندی چون دین، اخلاق، عرف، قانون و سیاست است.
آقام ابوالفضل زرویی نصرآباد
دیگری طنزِ جهت دهنده و طراحی شده که ابزار دست مراکز قدرت است برای جهت‌دهی اندیشه، ذوق و نگاه مخاطبان پرشمار و دامن زدن به ذهنیت عوامانه، سطحی نگری، ساده اندیشی و ساده لوحی.
این گونه طنزها زمینه‌ساز ظهور و شهرت ناگهانی طنزنویسانی است که تکیه‌گاه اصلی‌شان پسند عوام و سفارش خواص است. آنان دستگاه فکری، بلاغی و زبانی مشخصی ندارند و قلم‌شان تابع پسند مشتریان‌شان است.
در سوی دیگر، تلاش طنزنویسان صاحب اندیشه و سبک بر این بوده است که طنز را به عنوان شاخه‌ای جدی از نویسندگی مطرح کنند و به جای نگاه تفریحی و تفننی و ترویج ذهنیت عوامانه و سهل پسندی، به ارتقاء ذائقه و پسند واندیشۀ مخاطبان و اصحاب رسانه و ناشران بپردازند.
این نوع نگاه به طنز، زمینه‌ساز روی آوردن نویسندگان و شاعران صاحب اندیشه و برخوردار از پشتوانۀ مطالعاتی و تجربی به طنزنویسی است.
ابوالفضل زرویی نصرآباد، چنین نگاهی به طنزنویسی داشت و از سلسلۀ بزرگانی چون علی اکبردهخدا، نسیم شمال، برادران توفیق، غلامرضا روحانی، ابوتراب جلی، منوچهر احترامی، جواد مجابی،عمران صلاحی و کیومرث صابری بود.
ابوالفضل زرویی نصرآباد، افزون بر آفرینش آثاری ارزشمند به نظم و نثر، کوشید جدیت طنز را در مجامع دانشگاهی مطرح کند و راه ورود طنز به کتاب‌ها و کلاس‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی هموار کند.
هم چنین با بنیان‌گذاری جلسات شعرخوانی طنز با عنوان حلقۀ رندان، هم طنز را از انزوا و انحصار خلوت خواص رها سازد و هم مخاطبان طنز را به دیدار حضوری طنزنویسان ببرد.
این جلسات به تدریج الگویی شد برای جلسات پرشمار طنز در شهرهای مختلف ایران و محیطی برای پرورش طبع طنزنویسان جوان از یک سو و آشنایی مردم با زبان و بیان طنز از سویی دیگر.
به ویژه آن که با کمرنگ شدن نقش مطبوعات در جامعه، ارتباط میان مولفان و مخاطبان طنز غالباً به فضای مجازی وابسته شده است و در فضای مجازی تعامل و تبادل چندانی میان طرفین صورت نمی‌گیرد.
در نگاه ابوالفضل زرویی نصرآباد، جدیت طنز از آن جهت است که طنز جدی وسیلۀ استهزاء و تحقیر و سلطه بر دیگران نیست. به همین دلیل طنز جدی، ستیزه‌جو نیست؛ زیرا ستیزه و خشم و خروش را نه شایستۀ انسان می‌داند و نه گره‌گشای کارِ فروبستۀ اجتماع.
اخلاق، مدارا، مهربانی، فرزانگی و نگاه فرازمند به رخدادها و انسان‌ها، ویژگی طنز جدی است. گونه‌ای از طنز که خادم فرهنگ و انسانیت است، نه خادم هوس‌های تفننی عوام و شهوت قدرت خواص.
در طنز تفننی، زبان و بلاغت و ساخت هنری، اصالت و موضوعیت ندارد و در طنز جهت دهندۀ خادم قدرت و سلطه‌گران، سوء استفاده از ذائقۀ عوام و باورها و نگاه‌های عوامانه، مقدمۀ جلب نظر مخاطبان پرشمار است و دمیدن در آتش جهل و سطحی نگری.
طنزآفرینی متکی بر زبان، فنون بلاغی و ژرف نگری، که از دل بستگی‌های ابوالفضل زرویی نصرآباد بود، روشی است خردمندانه و در عین حال نجیب و انسانی برای رویارویی با سلطۀ جهل و سهل پسندی.
ابوالفضل زوریی نصرآباد در گل آقا به «ملانصرالدین» مشهور بود و آقای صابری به او می‌گفت: ملّا
دوستانش او را ابوالفضل صدا می‌کردند و جوان‌ترها به او می‌گفتند: آقا اباالفضل و گاهی آقام اباالفضل.
و به اختصار «آقا» صدایش می‌کردند. دوست با معرفت ما براستی آقا بود و برازنده و مهربان و ادیب و مؤدب و آداب دان.
پایان پیام
