کشت پنبه در ایران
به گزارش گلونی کشت پنبه در ایران به دوره هخامنشیان بر می‌گردد.
قديمی‌ترين مناطق کشت پنبه ایران ساوه و شوشتر بوده‌اند و بذر آن احتمالا از مناطق استوائی آفريقا به ایران رسیده بوده است.
بذر پنبه به شکل امروزی در زمان صدارت امیرکبیر و بعدتر در زمان مشروطه وارد ايران شد و کشت آن رواج يافت.
اولین کارخانه پنبه پاک کنی ايران در مازندران تأسیس شد.
ایران از نظر شرایط اقلیمی يکی از مساعدترين مناطق برای کشت و تولید پنبه است.
ضمن آن‌که گیاه پنبه، قابلیت انطباق و سازگاری ویژه‌ای با شرايط اقلیمی و خاک کشور ما دارد.
اگر به کشت این گیاه به اندازه کافی توجه شود، پنبه می‌تواند بدون محدوديت در اغلب مناطق کشت شود.
پنبه عموماً به شوری خاک حساس نیست.
گرما‌دوست است و به دلیل داشتن ريشه عمیق و وجینی بودن زراعت آن، جايگاه ارزنده‌ای در تناوب زراعی دارد.
گیاه پنبه ضمن بهبود وضعیت خاک، عملکرد محصول بعدی را نیز افزايش می‌دهد.
حتی کشت آن موجب کاهش بیماری‌ها بويژه بیماری‌های گندم در استان‌های مرطوب (شمالی) میشود.
بنابراين وجود پنبه در برنامه تناوب، پايداری تولید گندم را به دنبال خواهد داشت.
گیاه پنبه از جنبه‌های مختلفی اهمیت دارد.
روغن با کیفیت آن، یک خوراک دام غنی حاوی ۴۳-۸۱ درصد پروتئین، به شمار می‌رود.
در صنايع نظامی و مهمات سازی کاربرد دارد.
و تولیدات ديگری از جمله صابون، ويتامین، گلیسیرين، کاغذ، انواع کف پوش، فیلم عکاسی، خمیر سلولزی ويسکوز، گلوکز، انواع مالچ و کود و …، نیز به پنبه وابسته‌اند.
کشت پنبه در ایران
وجود آب کافی و به موقع برای تولید اقتصادی محصول پنبه ضروری است است.
انتخاب زمین مناسب با حاصلخیزی خاك مطلوب برای زراعت موفق پنبه دارای اهمیت است.
استان‌های پرآب، مرطوب و گرمسیری، بهترین انتخاب برای ایجاد مزارع پنبه هستند.
با وجود پیشینه درخشان ایران در تولید گیاه پنبه و صنایع نساجی، زراعت این گیاه در سال‌های اخیر، از رونق کافی برخوردار نیست.
کرم قوزه پنبه (آفت مهم پنبه) بلای جان کشاورزان و مزارع ایرانی شده و در نهایت کشت این گیاه بسیار مهم در ایران به شدت کاهش یافته است.
در حدود ۳۰ الی ۷۰ سال گذشته، کارخانجات پنبه زنی و ریسندگی بسیاری در کشور فعال بود اما اکنون اغلب آن‌ها تعطیل و کشت و زرع این گیاه مهم محدود شده است.
این در حالی است که ایران پتانسیل تولید پنبه به وسعت یک میلیون هکتار زمین را دارد.
مشکل آفات مزارع نیز به لطف علم و فناوری ژنتیک، قابل کنترل شده است.
بذرهای تراریخته و اصلاح ژنتیکی پنبه، احتمال ایجاد آفات در مزارع را تا حد زیادی کاهش داده است.
به گفته متخصصان، موادی که از طریق تغییرات ژنی در درون گیاهان تراریخته برای مقابله با آفات تولید میشود هیچ‌گونه ضرری برای انسان و یا دام ندارد.
با توجه کافی به این محصول استراتژیک و تولید پنبه تراریخته می‌توان واردات نخ و پارچه را کاهش داد و مانع خروج ارز از کشور شد.
علاوه بر آن می‌توان رونقی به بخش اشتغال داد چراکه هر هکتار پنبه زمینه اشتغال حدود ۵۳ نفر را مهیا می‌کند.
کمتر زراعتی توان ایجاد این حجم از اشتغال را دارد.
به موازات این حجم، زراعت پنبه اشتغال قابل توجهی هم در صنایع وابسته ایجاد می‌کند. و این همان چیزی است که ما امروز در کشور به آن نیاز داریم!
پایان پیام
نویسنده: آرزو قدوسی
