شیر ایرانی را بشناسید؛ سلطان منقرض شده طبیعت
به گزارش گلونی در کتاب اطلس پستانداران ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره شیر آمده است:
ویژگی‌های ظاهری: طول سر و بدن، نرها ۱۲۰ تا ۲۲۰ سانتی‌متر، ماده‌ها ۱۴۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر؛ طول دم ۷۰ تا ۱۰۵ سانتی‌متر؛ وزن، نرها ۱۶۰ تا ۱۹۰ کیلوگرم، ماده‌ها ۱۱۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم در مجموع کوچک‌تر از شیر آفریقایی با دست و پای کوتاه‌تر و بدن تنومندتر.
شیر ایرانی را بشناسید
رنگ بدن کهربایی روشن، هرچند افرادی به رنگ قهوه‌ای مایل به سرخ، شنی یا خاکستری دارچینی و حتی سیاه نیز از ایران گزارش شده‌اند.
یال کم‌پشت‌تر است و تا روی پیشانی امتداد نمی‌یابد، گرچه سطح شکم و پهلوها را می‌پوشاند.
رنگ یال معمولا قهوه‌ای زنگاری با مخلوطی از موهای سیاه و سفید است.
موهای بدن پرپشت‌تر و منگوله انتهای دم بلندتر است.
چین پوستی آشکاری در تمام طول بدن از میان دست‌ها تا میان پاها وجود دارد که در ماده‌ها واضح‌تر است.
ویژگی‌های زیستی: دسته جمعی شکار می‌کنند طعمه اصلی آن در ایران گراز بود اما از جانوران اهلی همچون گاو، گاومیش و سگ نیز تغذیه می‌کرد.
در گذشته‌های دورتر احتمالا گور، گوزن زرد میان‌رودان، آهو و جبیر نیز شکار می‌کرد.
جانوری بسیار اجتماعی است اما گله‌های آن در آسیا معمولا کوچک‌تر از گله‌های آفریقایی است.
ماده‌ها پس از حدود ۱۰۹ روز آبستنی یک تا شش نوزاد به دنیا می‌آورند.
در طبیعت تا ۲۱ سال عمر می‌کند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی
در نیزارهای انبوه، بیشه‌های ساوانا مانند، جنگل‌های کنار رودخانه‌ای (در خوزستان) و دشت‌های ساحلی و همچنین جنگل‌های بلوط و پسته بادام رشته کوه زاگرس زندگی می کرد.
تا قرن هیجدهم بسیار فراوان بود.
در گذشته‌های بسیار دور پراکندگی گسترده‌ای در ایران داشت و در بخش وسیعی از کشور در سرتاسر نیمه غربی یافت می‌شد، در حالی که از شمال تا تهران و دامنه‌های جنوبی البرز و از جنوب شرقی تا ساحل مکران انتشار یافته بود.
اما در دو قرن گذشته شیر به استان‌های خوزستان، فارس و بوشهر در جنوب غربی کشور محدود شد.
وضعیت حفاظتی
شیر آسیایی در ایران منقرض شده (EX) و در ۷۰ سال گذشته هیچ گزارش معتبری از آن به دست نیامده است.
در فهرست سرخ گونه‌های تهدیدشده IUCN زیرگونه persica در خطر انقراض (EN) ارزیابی شده و در ضمیمه نخست پیمان CITES جای گرفته است.
در قوانین ملی شکار و صید نامی از شیر به میان نیامده است.
در دهه ۱۳۵۰ قرار بود به منظور ایجاد جمعیتی پایدار از شیر در پارک ملی ارژن واقع در ۶۵ کیلومتر غرب شیراز، یک برنامه معرفی مجدد با استفاده از شیرهای هندی انجام شود، اما در ادامه نیمه تمام رها شد مهم‌ترین عوامل انقراض شیر در ایران عبارت‌اند از نابودی زیستگاه، شکار و آزار.
پایان پیام
