زیباموش بزرگ ساکن کوه های البرز مرکزی
به گزارش گلونی در کتاب اطلس پستانداران ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره زیباموش بزرگ آمده است:
ویژگی‌های ظاهری: این گونه بزرگترین و تیره‌رنگ‌ترین زیباموش است.
پوزه بلند و باریک بوده و رنگ موها خاکستری است.
همچنین دم و پاهای عقب این گونه نسبت به سایر زیباموش‌ها بلندتر است.
ویژگی‌های زیستی: اطلاعاتی از ویژگی‌های زیستی و نیازمندی‌های بوم شناختی این گونه وجود ندارد.
البته این احتمال وجود دارد که جنگل‌های کوهستانی را ترجیح می‌دهد.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی: این گونه فقط از کوه‌های البرز مرکزی در شمال ایران گزارش شده است.
تاکنون در تپه‌های کوهستانی نزدیک فشم در ارتفاع ۲۷۰۰ متری، تپه ماهورها و کوه‌های جنوبی کوه دماوند در ارتفاع ۲۵۹۰ متری، دوآب البرز مرکزی و شیب‌های شمالی کوه‌های البرز در عباس آباد مازندران مشاهده شده است.
به نظر می‌رسد که بومی رشته کوه البرز باشد.
وضعیت حفاظتی: به دلیل نامشخص بودن وسعت پراکندگی، وضعیت زیستی و نیازمندی‌های بوم شناختی، در طبقه «کمبود اطلاعات» (DD) فهرست سرخ IUCN قرار دارد.
پژوهش‌هایی برای تعیین پراکندگی جغرافیایی، فراوانی، نیازمندی‌های زیستگاهی، تهدیدها و برنامه‌های حفاظتی مورد نیاز است.
جوندگان
واژه جونده (Rodent) از ریشه لاتین (Rodere) به معنی گاز گرفتن، کندن و فرسودن است.
به دلیل اینکه جوندگان برای کوتاه کردن دندان‌های پیشین خود که دائما در حال رشد است، به جویدن مشغول هستند، به این نام خوانده می‌شوند.
جوندگان با ۲۸ خانواده، ۴۴۳ جنس و بیش از ۲۰۰۰ گونه بزرگترین راسته پستانداران را تشکیل می‌دهند.
بطوریکه از ۴۶۲۹ گونه پستاندار، ۴۳ درصد گونه‌ها متعلق به راسته جوندگان است.
تنوع اشکال در جوندگان بسیار زیاد است و از موش کوتوله ۵ گرمی تا کاپ یبارای ۷۰ کیلوگرمی دیده می‌شود.
در ایران تاکنون ۸ خانواده و ۷۱ گونه جونده گزارش شده است که تشی بزرگترین و جربیل كوتوله کوچک‌ترین جونده ایران است.
