حمله نادرشاه به هند و نگاه کلی به آن
به گزارش گلونی حمله نادرشاه افشار به هندوستان با افسانهها و قضاوتهای متعددی همراه شده و همین امر سببساز ابهام در زوایایی از این لشکرکشی شده است. در این یادداشت سعی داریم نگاهی کلی به حمله نادر شاه به هندوستان بیفکنیم.
از نخستین اقدامات نادر بعد از تصاحب تخت سلطنت میتوان به سرکوب افغانها و تسخیر قندهار به تاریخ ذیحجه ۱۱۵۰ هجری قمری اشاره کرد.
بنا بر روایات تاریخی عدهای از افغانان با شکستی که در جنگ زرقان از نادر متحمل شدند به سرزمین هند گریختند.
نادر نیز در راستای همین امر نامهای به محمد شاه گورکانی، حاکم وقت هندوستان، نوشت و او را از پناه دادن فراریان برحذر داشت و چون نامهنگاریها و سفیر فرستادنهای نادر به دربار گورکانی نتیجه مطلوب را در پی نداشت نادر پس از تسخیر قندهار برآن شد شهرهای غزنین، کابل و جمال آباد را یکی پس دیگری پیموده تا به هند برسد.
سرانجام در رمضان ۱۱۵۱ با عبور از تنگه خیبر لشکریان نادر وارد هند شدند.
البته سادهانگاری است اگر بپذیریم نادر تنها به دلیل مذکور لشکریان خود را تا شبه قاره هند هدایت کرده و هدف دیگری نداشته است چرا که ثروت بیکران آن دیار برای جهانگشایی چون نادر امری نبود که به راحتی مورد اغماض قرار گیرد.
حمله نادرشاه به هند
با ورود لشکریان نادر به هند جنگ میان نادر افشار و محمد گورکانی در محلی موسوم به کرنال آغاز شد.
در این جنگ سپاهیان نادر با وجود قلت در تعداد و تجهیزات چیزی حدود ۳۰ هزار نفر کشته بر دست محمد شاه گذاشتند درحالی که مرگ کمتر از ۲ هزار نفر را متحمل شدند.
در نتیجه فرماندهی پرقدرت نادر ارتش او در ۱۵ ذیقعده ۱۱۵۱ وارد دهلی شد.
حضور بیگانگان در شهر دهلی و غرامتی که مردم هند باید به شاه افشار میپرداختند باعث شد شورشی عمومی به وقوع بپیوندد و مردم با شنیدن شایعه کشته شدن نادر به جان سربازان ارتش او افتاده آنها را به قتل برسانند.
نادر در راستای انتقام از مردم دهلی قتل عامی با حدود ۲۰هزار جانباخته به راه انداخت و غرامتی سنگینتر و هنگفتتر به آنان تحمیل کرد.
بعد از این ماجرا نادر طی قراردادی با محمد شاه تمام جواهرات سلطنتی و به عبارتی تمام خزانه شاه هند به علاوه ایالات غربی رودخانههای سند و اترک را به چنگ آورد.
الماس دریای نور، تخت طاووس (تخت سلطنت پادشاهان هند)، چندین هزار جلد کتاب نفیس، ۹۳۰ صنعتگر و هنرمند، ۲۰۰ عراده توپ سنگین، یک هزار فیل، ۷ هزار اسب، ۱۲ هزار شتر نیز از جمله غنایمی هستند که نادر روانه ایران کرد.
اعمال نادر نه تنها رابطه و تعاملی که گورکانیان و صفویان ساخته بودند، از بین برد بلکه تاریخی را به تغییر وادار کرد.
شاید اگر حمله نادر به هندوستان اتفاق نمیافتاد یا به گونهای دیگر اتفاق میافتاد روند استعمارگری انگلستان در هند نیز به تعویق افتاده یا به گونهای دیگر رخ میداد.
پایان پیام
نوینسده: کیمیا قنبری