گاومیشان پلی باستانی از مقاصد گردشگری غرب کشور است
به گزارش گلونی گاومیشان یک پل باستانی مربوط به دوره ساسانیان است.
این پل در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر پلدختر در مرز بین دو استان لرستان و ایلام و بر روی رودخانه سیمره واقع شده است.
این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۲۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این پل به نام لرستان و ایلام ثبت مشترک شده است.
بیش از ۹۰ درصد سازه این پل در استان لرستان قرار دارد.
خاص‌ترین ویژگی‌های این پل، عرض دهانه یکی از طاق‌های آن است که در معماری باستان، عریض‌ترین قلمداد می‌شود.
طول این پل که از بناهای دوره ساسانی است حدود ۱۷۵ متر و عرض گذر سطح پل نزدیک به ۸ متر و ۲۰ سانتیمتر است و در حال حاضر دارای ۶ چشمه طاق است
پهنای پاتاق‌ها، یا حدفاصل چشمه از ۵/۲ تا ۲۵ متر متغیر است.
پل گاومیشان
عرض چشمه اصلی این پل حدود ۳۳ متر و ۷۰ سانتیمتر، دهانه پل گاومیشان با بیش از ۵۰ متر عرض بزرگترین دهانه پل تاریخی کشور است.
یکی از این دهانه‌ها بعد از عقب‌نشینی سپاه ایران در جریان حمله اعراب به ایران تخریب شده است.
مصالح اصلی ساخت این پل را ملات، آجر و سنگ تشکیل می‌دهند.
معماری پاتاق‌ها به سبک معماری ساسانی است اما در چشمه طاق‌ها آثار مرمت دوره‌های صفوی و قاجار دیده می‌شود.
بر اساس نظریات مختلف وجه تسمیه نام این پل بر گرفته از «گومیشه» یعنی محل پرورش گاو است.
اما بعضی از مورخان تاریخ مانند «سراورل استین» نام این پل را «گاماسا» می‌دانند.
گاماساز دو کلمه گا یعنی گاو و ماس به معنی ماهی تشکیل شده است.
قوس‌های جناقی آجری و سایر تعمیرات سنگی و نمای فعلی پل بیانگر مرمت این پل در دوران بعد به خصوص دوران اتابک لر کوچک است.
پل تاریخی گاومیشان از پنج چشمه بزرگ تشکیل شده است که در حال حاضر فقط یکی از این چشمه‌ها سالم است و ارتباط چشمه‌ها با مسیر حرکت آب و طغیان آن محرز است.
اختلاف بر سر تملک پل گاومیشان میان استان ایلام و لرستان در سال ۱۳۸۴ عملیات مرمت و کاوش در این محوطه را متوقف گذاشت.
تخریب در این پل ساسانی به حدی بود که فقط یک مرمت اضطراری می‌توانست آن را نجات دهد.
در اواخر سال ۱۳۸۴ پنجاه میلیون تومان از محل اعتبارات ملی برای بازسازی و مرمت پل تاریخی «گاومیشان» در استان ایلام در اختیار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری این استان قرار گرفت.
نخستین فصل مرمت پل گاومیشان در سال ۱۳۸۷ به پایان رسید.
پایان پیام
نویسنده: آرزو قدوسی
