مار کوتوله زهر ندارد
به گزارش گلونی یکی از خطراتی که یک طبیعت‌نورد می‌تواند با آن مواجه شود، برخورد با حیوانات خطرآفرین، از جمله مارهاست.
مهمترین اقدام در هنگام مواجهه با یک مار در طبیعت تشخیص سمی یا غیر سمی بودن مار است.
اکثر گونه‌های مار سمی نیستند.
مارها عموما موجودات ترسویی هستند و اغلب دوست دارند از موجودات متجاوزی همچون انسان‌ها دوری کنند.
هنگامی که موجود مزاحمی می‌بینند، علائم هشداردهنده‌ای ایجاد می‌کنند و تا زمانی که این موجود مزاحم، آسیبی مانند کشتن یا خراب کردن آشیانه مار را به دنبال خود نداشته باشد، مارها سعی می‌کنند از او دوری کنند.
آنها به‌وسیله روش‌های مختلفی همچون تکان دادن سریع دم (مارهای زنگی)، بلند کردن و تکان دادن سر (مار کبرا) و ترشح ماده سمی به سمت متجاوز (همه مارهای سمی)، به او هشدار می‌دهند.
همین امر موجب می‌شود آنها زمان بیشتری برای فرار داشته باشند.
اغلب مارهای سمی دارای سر مثلثی شکل (Triangular Head) دارند که این مثلث در سمت دهان باریک‌تر می‌شود.
مارهای غیر سمی نیز معمولا سر هموار و منحنی شکلی دارند.
با این حال برخی از گونه‌های غیر سمی نیز برای هشدار دادن و ترساندن متجاوزان، ممکن است سر خود را باریک‌تر کنند در حالی که برخی دیگر از مارها ممکن است به‌صورت طبیعی سر باریک و تیزی داشته باشند.
پولک یا فلس (Scales) در شکم مارهای سمی تا دم آن، از یک صفحه مقعدی و در یک ردیف قرار می‌گیرد.
بدن مار از پولکهای مختلفی تشکیل شده که در قسمت‌های مختلف آن، نام مخصوصی دارد و برای تشخیص مار بسیار مهم است.
نوک دم مارهای سمی ممکن است دو ردیف پولک داشته باشد. مارهای غیرسمی، ۲ ردیف پولک از صفحه مقعدی تا انتهای دم دارند.
اگر بعد از نیش زدن، مار محکم قربانی را بگیرد و اجازه رفتن به او ندهد، معمولا نشانه یک مار غیر سمی است.
اینفوگرافیک درباره مار را دانلود کنید
تشخیص مار غیر سمی کوتوله
توضیحات محسن هاشم نژاد مدرس هواشناسی کوهستان درباره مار کوتوله:
نماشای گلونی را دنبال کنید
یک مارسمی معمولا دندان‌های نیش خود را بلافاصله بعد از نیش زدن به داخل فک خود باز می‌گرداند، زیرا این دندان‌ها در حکم سلاحی هستند که باید به خوبی از آنها مراقبت شود.
اگر ۲ علامت سوراخ مانند در نزدیکی همدیگر مشاهده شود، حتما مارسمی بوده و باید اقدامات سریعی برای محافظت از فرد و نجات جان او انجام گیرد.
اگر جای نیش مار به‌صورت ناهموار و ناصاف باشد، نشانه این است که دندان نیش وجود نداشته و در نتیجه مار نیز سمی نبوده است.
به یاد داشته باشید که مارگزیدگی چه سمی و چه غیرسمی باشد، نباید بدون درمان رها شود.
یک مار فقط زمانی که نگران شده باشد یا غافلگیر شود، نیش می‌زند؛ به عبارتی وقتی تا حدی ترسیده باشد که چاره‌ای جز نیش زدن برای دفاع از خود نبیند؛ البته بیشتر مارها ترجیح می‌دهند در صلح کامل از محیط دور شوند.
مار کوتوله پارسی (نام علمی: Eirenis persicus) یک گونه از سرده مار کوتوله و از جمله مارهایی است که در طبیعت ایران با مارهای سمی اشتباه گرفته می‌شود.
طول این مار حداکثر ۴۰ سانتی متر بوده و ۷ سانتی متر دم دارد.
تغذیه اصلی این مار از حشرات، عنکبوت‌ها و مارمولک‌هاست.
زیستگاه مار کوتوله پارسی معمولاً زیر سنگ‌ها و صخره‌هاست و فقط جهت یافتن غذا از لانه خود بیرون می‌آید.
فصل تخم گذاری مار کوتوله پارسی در تابستان بوده و معمولاً بین چهار تا هشت تخم می‌گذارد.
در این مار پهنای پولک رسترال کمی بیش از طول آن و از سمت بالا قابل رؤیت است.
مار کوتوله دارای یک پولک بینی است.
شیار پولکهای بین بینی برابر یا کمی کوتاهتر از شیار بین پولکهای جلو پیشانی ،طول پولک پیشانی بیش از فاصله پولک تا انتهای پوزه و کوتاهتر از پولک آهیانه است.
پولکهای چین خلفی کوتاهتر از پولکهای چین قدامی و معمولاً به وسیله یک ردیف پولک از هم مجزاست.
رنگ بدن مار کوتوله زیتونی روشن، خاکستری یا قهوه‌ای روشن، قسمت مرکزی هر پولک روشن، سر و گردن نوزادان دارای خال‌های سیاه و حاشیه زرد، در مار بالغ این خال‌ها نامشخص، سطح شکمی روشن و فاقد خال است.
پایان پیام
نویسنده: آرزو قدوسی
