مفهوم عدالت در اسناد کهن بلخی

به گزارش گلونی نشست تخصصی با موضوع «ایران، افغانستان و زبان فارسی» توسط کانون ایرانشهر دانشگاه علامه طباطبایی تهران، گروه رشن و گلونی با همکاری مجله‌‌ بخارا، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و انجمن ایرانشناسی برگزار شد.

آقای سیدرضا حسینی دانشجوی دکترای دانشگاه لایدن هلند یکی از سخنرانان بودند که درباره‌‌ موضوع «مفهوم عدالت در اسناد کهن بلخی» به سخنرانی پرداختند.

اسناد کهن بلخی از جمله‌‌ مهم‌‌ترین متون به دست آمده از سرحدات شرقی ایران و محدوده‌‌ جغرافیایی- تاریخی ایران شرقی هستند که به زبان کهن بلخی نگاشته شده و حاوی اطلاعات بسیار مهم و منحصر به فرد زبان‌شناختی، تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از آن حدود هستند.

مفهوم عدالت در اسناد کهن

نماشای گلونی را دنبال کنید

پرداختن به مفهوم عدالت بدون شک نیازمند یک درک و شناخت نخستین از ابعاد متعددی است. برای مثال؛ برای درک عدالت می‌‌بایست به مفاهیمی چون حمایت، قضاوت و گذشته از اینها، شناختی مناسب و کافی از ساختار قضایی دریافت که بتوان به موجب آن، مفهوم عدالت را کاوید. چراکه عدالت در ایران باستان، مفهومی است بسیار پیچیده و در پیوند با عناصر و موضوعات مختلف.

اسناد و مکتوبات بلخی، پاره‌‌ای از نوشته‌‌های تاریخی کهن موجود به زبان بلخی هستند که عدالت قابل توجهی از ابعاد مختلف زندگی و جوامع ساکن در ایران شرقی به دست می‌‌دهند.

در این سخنرانی آقای حسینی به بررسی شماری از اسناد بلخی مربوط به دوران اواخر عهد باستان پرداختند که به وسیله‌‌ مندرجات آن‌‌ها می‌‌توان به تبیین مفاهیمی چون حمایت و قضاوت پرداخته و به شناختی از ساختار اجرایی و قضایی محدوه‌‌ای که اسناد از آن‌‌جا آمده‌‌اند دست یازید.

برای نمونه شماری از این اسناد درباره‌‌ شکایت مردمی هستند که نیاز به حمایت و اعاده حق خویش دارند و این رفت و آمد اسناد، آگاهی نسبی از سیستم اجرایی و قضایی می‌‌دهد و ما می‌‌توانیم با فرایند دادخواست‌دهی و روند پیگیری آن و مقاماتی که در این فرایند داخل بوده‌‌اند، آشنایی پیدا کنیم.

این سخنرانی از آن جهت که سخنران، خود یکی از معدود افراد فارسی‌‌زبان است که بر روی اسناد بلخی به صورت مستقیم کار می‌‌کند، مهم و دارای اهمیت است.