رساله ای درباره حکومت جان لاک افقی جدید در فلسفه سیاسی
به گزارش گلونی جان لاک (زاده ۲۹ اوت ۱۶۳۲- درگذشته ۲۸ اکتبر ۱۷۰۴م.) یکی از مهمترین فلاسفه سده هفدهم میلادی است به صورت سنتی، به عنوان پدر لیبرالیسم کلاسیک شناخته میشود.
جان لاک در «رسالهای درباره حکومت» به رد حق الهی پادشاهان پرداخته و معتقد است که تشکیل دولت در جوامع بر اساس توافق متقابل امکانپذیر است.
به بیانی دیگر، زمانیکه پادشاهی رضایت افراد تحت فرمان خویش را از دست میدهد، جامعه میتواند او را از مسند قدرت برکنار کند و این نظر را میتوانیم در اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا در سال ۱۷۷۶م. نیز بازیابیم.
درباره زمان نگارش این رساله بحثهای متعددی وجود دارد اما میدانیم که برای نخستین مرتبه در سال ۱۶۸۹ بدون نام نویسنده آن به چاپ رسیده و منتشر شده است.
«رسالهای درباره حکومت» در اصل از دو رساله تشکیل شده است و نام اصلی آن «دو رساله درباره حکومت» است که در رساله نخست اصول و مبانی اشتباه سر رابرت فیلمر و پیروانش، یافت و ابطال میشود. دومی انشایی است درباره سرچشمه، وسعت، و فرجام حکومت مدنی.
به عبارتی بهتر، رساله اول عقاید پدرسالارانه رابرت فیلمر را به روش خط بطلان کشیدن بر روی تک تک جملاتش به سختی به چالش میکشد و مورد نقد قرار میدهد و رساله دوم دورنمایی از نظریه جامعه سیاسی یا مدنی را بر اساس حقوق طبیعی و قراردهای اجتماعی ترسیم میکند.
در بخشی از بند ۱۳۵ این رساله میخوانیم:
«حداکثر مرزهای قدرت قانونگذاران محدود به خیر و صلاح همگانی جامعه است. هدف نهایی چنین قدرتی چیزی جز مراقبت نیست، و از این رو، هرگز نمیتواند حقی برای نابودی، به اسارت درآوردن و یا، از روی طرح و نقشه، فقیر و تهیدستکردن رعایا داشته باشد.
الزامات قانون طبیعت در جامعه متوقف نمیشود، بلکه تنها در بسیاری موارد به قوانین انسانی نزدیک و کیفرهای شناخته شده به آن اضافه میشود که مراقبت و نظارت بر آن قوانین را تقویت کند.
از این رو، قانون طبیعت قانونی ابدی برای همه انسانها، قانونگذاران و دیگران است. مقرراتی را که قانونگذاران برای اعمال و رفتار دیگران و خود وضع میکنند باید با قانون طبیعت، یعنی با خواست خداوند، هماهنگ باشد.
از آنجا که این قانون حکم یک بیانیه را دارد و بنیان و اساس قانون طبیعت حفظ و مراقبت از نوع بشر است، هر حکم انسانی که علیه آن باشد نمیتواند خوب یا ارزشمند به شمار آید.»
کتاب رساله ای درباره حکومت را از این لینک آنلاین مطالعه کنید
معرفی سایر کتابها را اینجا بخوانید
پایان پیام
نویسنده: علیرضا خزایی
خرید از سایتهای معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید