حفاظت و تعیین جایگاه حفاظتی در بوم سازگان دریایی
به گزارش گلونی نهمین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین‌المللی ماهی‌شناسی ایران در تاریخ ۴ و ۵ آبان ۱۴۰۰ به میزبانی آنلاین گلونی برگزار شد.
دکتر فریدون عوفی یکی از سخنرانان این همایش بود.
وقتی از حفاظت و تعیین جایگاه حفاظتی گونه‌ها در زیستگاه‌ها و بوم‌سازگان دریایی صحبت می‌شود بررسی روی محیط‌های دریایی مرتبط با مناطق اقیانوسی را نمی‌توان به صورت لوکال یا محلی انجام داد، در نتیجه ما یک حوزه وسیع دریایی را که در واقع شامل خلیج فارس، تنگه هرمز، خلیج عمان و بخشی از دریای عرب را در نشست‌ها و برنامه‌هایی که متخصصین IUCN برگزار می‌کنند برای تعیین وضعیت حفاظتی‌شان در نظر می‌گیریم.
منطقه ایران به عبارتی منطقه حوزه دریایی در ایران به دلیل ارتباطی که با سه حوزه اصلی پالارکتیک، اتیوپین، و اورینتال دارد و همچنین تاثیرپذیری از محیط صحرایی انتظار می‌رود که فون و فلور قوی‌ای داشته باشد.
در ایران چهار ناحیه جغرافیایی را نسبت به دوازده مورد جهانی در اختیار داریم و این تقابل اقلیمی و تقابل نواحی جغرافیایی باعث می‌شود که ما یک فون و فلور ارزشمندی را داشته باشیم.
در ابتدا سعی می‌کنیم نگاهی داشته باشیم به ویژگی‌های عمومی سه حوزه دریایی جنوب ایران شامل تنگه هرمز، خلیج فارس و خلیج عمان.
حفاظت و تعیین جایگاه حفاظتی در بوم سازگان دریایی
مجموعه مقالات ارائه شده در «نهمین همایش ملی و اولین همایش بین‌المللی ماهی‌شناسی ایران » در بیش از یکهزار و صد صفحه منتشر گردید (از این لینک دانلود کنید).
ویدئوهای این همایش را در این لینک می‌توانید ببینید.
ماکزیمم عمقی که برای خلیج فارس رکورد شده ۱۱۵ متر است. البته این اندازه فقط یک نقطه است و در واقع یک منطقه کمتر از نیم مایل مربع را در بر می‌گیرد.
در تنگه هرمز این عمق به ۱۸۵ متر می‌رسد و در بخش‌های خارجی تنگه هرمز در ابتدای دریای عمان که جزو دریای آزاد هست این عمق به ۳۶۰۰ متر می‌رسد.
نواحی ساحلی را که بر اساس چارت دیتوم برای سه حوزه جغرافیایی در نظر گرفته شد و محاسبه کردیم مجموعا ۵۳۰۰ کیلومتر با احتساب ۴۲ جزیره‌ای که ما در حوزه دریایی جنوب داریم.
این ۴۲ جزیره در واقع یک مورد جزیره در خلیج عمان هست و بقیه در خلیج فارس و تنگه هرمز هستند (بخش ایرانی).
نکته‌ای که وجود دارد بیوتو‌ها هستند که به زبان ساده یک تاکسون اکولوژیک محسوب می‌شوند.
همانطور که گونه به عنوان تاکسون استاندارد برای بررسی‌های آرایه‌شناسی محسوب می‌شود.
بایوتوپ‌ها زیستگاه‌های تخصص یافته‌ای هستند که این واژه اولین بار توسط cmecs (Coastal marine ecological classification standard) معرفی شد.
در واقع تمام این بیوتوپ‌ها نشان وجود و حضور چند گونه گیاهی و جانوری در یک منطقه هستند.
قبل از ورود به مطالب IUCN تغییراتی که در سیستم لیست سرخ از ۲۰۱۸ اعمال شده است را مرور خواهیم نمود.
همانطور که گونه‌ها لیست سرخ دارند، برای زیستگاه‌ها نیز همچنین وضعیتی وجود دارد که واقع در IUCN cmes هستند.
برای گونه‌ها تا قبل از ۲۰۱۸، ۹ طبقه در نظر گرفته می‌شد.
گونه‌ها بر اساس این ۹ طبقه ارزیابی می‌شدند و تعیین وضعیت می‌شدند.
اکنون دو گروه دیگر نیز اضافه شده است که عبارتند از انقراض در منطقه و عدم اطلاعات کافی به ۹ گروه قبل اضافه شده‌اند و در حال حاضر طبقه‌بندی‌ها یازده‌گانه‌ای هستند.
نکته دیگر اینکه وقتی صحبت از گونه‌های در معرض خطر می‌شود بعضا دیده‌ایم که در بسیاری از مطالب از بین واژه‌های مشابه در حال انقراض و در معرض انقراض استفاده می‌شود. اینجا توجه عزیزان را به نکته‌ای جلب می‌کنم و اینکه حتما بایستی واژه به جای خودش و بر اساس طبقه‌بندی که آن گونه صورت گرفته به کار برده شود.
حتی اگر اطلاعاتی نیست طبق پروتکل‌های IUCN می‌توانیم از سه واژه category Data Deficient استفاده کنیم یا Not Applicable یا ارزیابی نشده.
اما در مورد گونه‌هایی که در معرض خطر هستند صرفا سه طبقه مورد نظر است که عبارتند از keeps call in danger, vulnerable, and in danger. و در لایه بعدی در واقع در معرض خطر، با کمترین نگرانی از مواردی هستند که در گروه لیست سرخ قرار نمی گیرند.
پایان پیام
گزارشگر: مریم صائمی
خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید
