رویکرد مطالعه محور در مبارزه با پروانه برگ خوار سفید بلوط

به گزارش گلونی امیرحسین هرندی، پروانه شناس در یادداشتی نوشت:

این روزها در مجموع شاهد سه نوع رویکرد اصلی در برابر این وقایع متسلسل هستیم.

۱- رویکرد ملامتگر: طبق معمول متعاقب یک همچنین وقایعی صرفاً به دنبال ضعف‌های حقیقی و یا متوهمانه از ادوار مدیریتی پیشین بودن و در پایان بدون هیچ گونه استنتاج عادلانه‌ای حکم صادر کردن. در این مورد بنده نظر خاصی ندارم، چنانچه در آینده نیز این روند همچنان ادامه خواهد داشت و کفّاره‌ای هم در پی نخواهد داشت.

۲- رویکرد درمان محور: در این نوع نگاه هر چند این نسخه‌ها مصلحانه و دلسوزانه می‌نماید، لیکن باید اذعان داشت که پتانسیل خطر آفرینی آن به مراتب از رویکرد سابق الذکر بالاتر است و فلذا قابلیت پیگرد بیشتری را باید برای ان لحاظ نمود.

نسخه‌هایی که حاصل یک کار پایان نامه و یا حتی تز دکتراست، هر چند استانداردهای حداقلی را داراست، لیکن اعمال آن برای فیلدی به گستره حیات وحش ایران جایز نیست.

چنانچه در دیگر ممالک در حال توسعه و یا پیشرفته، این دست از راهکارها صرفآ در ابتدا مجوز اجرای پایلوت و اکثریت آنها موفق به کسب جواز نهایی نمی‌شوند و جهت مطالعات بیشتر مشروط به تشکیل کارگروه توسط نظریه پرداز عودت داده می‌شوند.

این روزها به کرّات شاهد راهکارهایی نظیر معرفی پارازیت‌ها و پرداتور‌ها و یا دیگر روش‌های کنترل بیولوژیکی به فیلدهای درگیر هستیم که از این دوستان باید پرسید چرا فکر می‌کنند خطر این تاکسون‌ها برای حیات وحش کمتر از دیگر گونه‌های آفت است؟

امروزه شاهد طغیان و هجوم گیاهان مهاجمی در کشور هستیم که روزگاری با نیّات خیر و طلب آمرزش و مغفرت توسط نسل‌های گذشته به اقلیم‌های متعدد از جنوب تا شمال کشور وقف گردیده و در ابتدا با استقبال چشمگیری مواجه گردیده‌اند و امروزه جز معضل و تخریب برای آن وقوفات خاصیت دیگری نمی‌شناسیم.

حشرات کنترل گر، باسیل‌ها، میکروب‌ها، پارازیت‌ها طی میلیونها سال تطوّر و فرگشت به کرّات در یک همپوشانی، همدیگر را حذف و اضافه کرده‌اند تا یک طبیعت و زیستگاه را به این کره خاکی معرفی کنند.

عواملی نظیر انتخاب‌های طبیعی، تشعشعات کیهانی، تلورانس‌های محوری زمین، طوفان‌های کیهانی و تغییرات جمعیتی زیستی، مواردی نیستند که انسان خردمند امروزی صرفآ بتواند به تنهایی و طی یک مطالعات محدود، قادر به درک و یا ارائه راهکار قائم به شخصی در مورد آنها باشد.

لذا اگر در بدبینانه‌ترین حالت نخواهیم رای به عدم دخالت در جهت اصلاح خودکرده‌هایی که امروز شاهد عواقب آن توسط این گونه خردمند هستیم، بدهیم، با یک درجه ارفاق باید از آنها عاجزانه بخواهیم لطفآ در هر مرحله از طی این مسیر اصلاحی که هستید، لختی بیاسایید تا نفس تازه کنید و در این هیاهو کمی آرام بگیرید.

آنگاه پس از اینکه مطمئن شدید که اقدامات و پیشنهادهایتان، نه از سر نمایش و تبلیغ، نه از سر ترس و استیصال و نه از سر کسب قدرت و ارتقاء درجه است بدون هیچ گونه شتابزدگی از جا برخیزید، خودتان را بتکانید و بگردید تا یکدیگر را پیدا کنید و یک تیم همراه را بسازید و سپس هم راُی با تیم خود به پیش بروید که به قول ابن سینا، هیچکس هیچ نداند و همه چیز را همگان دانند.

رویکرد مطالعه محور در مبارزه با پروانه برگ خوار سفید بلوط

۳- رویکرد مطالعه محور: در این رویکرد که نه تنها ایمن بلکه به ضرس قاطع کارامدتر از دو رویکرد قبلی می‌نماید.

ابتدایی‌ترین اصل، ورود به حوزه مطالعات مقتضی، همگام با پیشروی این دست از بحران‌هاست، درست شبیه ورود سربازان آموزش دیده، از مبدآ پادگان‌ها به میدان جنگ.

دامنه این مطالعات،اعم از میزان کمّی و کیفی زیستگاه‌های درگیر در دیگر کشورها، بررسی دقیق تنوع زیستی در نقاط درگیر، تهیه آمارهای آب و هوایی و مقایسه شدت و میزان بارش‌ها به همراه اکستریم‌های دمایی در مناطق درگیر، تعیین هویت گونه‌های کنترل کننده بومی در زیستگاه‌های مزبور، بررسی مسیل‌ها و مسیرهای آب رو اعم از انهار و رودها و بسیاری از دیگر اطلاعات و داده‌ها می‌تواند تنها گام نخست این مسیر پرفراز و نشیب باشد.

و البته حضور فیزیکی در نقاط عملیاتی و گزارش‌های لحظه به لحظه از میزان پیشروی این آفات، از جمله نکات بایسته در این مبارزه فراگیر است.

امید آنکه اگر در این مبارزه، به دستاوردهای قابل توجهی در مهار این آفات نائل نشدیم، در یک فضای دوستانه و با یک تیم حداکثری به لحاظ رفاقت و همراهی، در حملات محتمل آتی، به اندازه کافی مجهز به سلاح علم و عمل باشیم.

از آفات بیاموزیم که وقتی متحد باشیم، خواسته‌هایمان گسترده تر به پیش می‌رود و دیگر موجودات نیز اینگونه تاثیر بیشتری از ما خواهند گرفت.