پروانه برگ خوار سفید بلوط چه بلایی بر سر زاگرس می‌آورد؟

به گزارش گلونی دکتر مجید توکلی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان و محقق آفات و بیماری‌های جنگل و مرتع به گلونی گفت:

پروانه برگ خوار سفید بلوط یکی از آفات خطرناکی است که متاسفانه طی چند سال اخیر در منطقه زاگرس جنوبی شاهد طغیان این آفت بودیم.

این آفت یکی از آفاتی است که خسارت‌زایی بسیار بالایی دارد و در بعضی موارد تمام برگ درختان بلوط را از بین می‌برد. این پروانه، پروانه مهاجم و چند نسلی به نام leucoma wiltshire است.

سابقه وجود پروانه برگ‌خوار سفید بلوط مربوط به سال ۱۳۵۱ است و اولین بار از منطقه کرمانشاه گزارش شد.

بعد از آن کم‌کم دامنه فعالیت این آفت به سمت قسمت‌های جنوبی و استان فارس کشیده شد.

البته در آن زمان حالت طغیانی نداشت. در دشت ارژن فارس در دهه‌های شصت و حدود دهه هفتاد یکی دو مورد طغیان داشته است.

همچنین طغیان این آفت طی چند سال اخیر در قسمت جنگل‌های شمال استان خوزستان منطقه باغملک، ایذه و قسمت‌های شمالی دزفول، خصوصاً الوارگرمسیری، گزارش شده است.

دو سال پیش در استان ایلام در منطقه «دره شهر» یک کانون طغیان از این آفت وجود داشت.

همچنین تقریباً در سال‌های ۸۳-۱۳۸۲ طغیانی در استان لرستان در منطقه کرکی و منگره یافت شد.

این آفت آفتی است که بومی منطقه است و فقط در ایران، عراق و همینطور ترکیه گزارش شده و هیچ جای دنیا صحبتی از این آفت نشده است.

میزبان این آفت فقط بلوط است. گونه برانتی Quercus brantii انتخاب این آفت است و به سایر درختان حمله نمی‌کند.

شکل خسارت بسیار خطرناک و بسیار شدید است.

این آفت تقریباً از اواسط بهار خودش را نشان می‌دهد و تعداد سه نسل و در بعضی مکان‌ها دو و نیم نسل در سال دارد.

تمام چرخه زندگی‌اش از مرحله تخم‌ ریزی، مراحل مختلف سنین لاروی، شفیره و بالغ را روی درخت طی می‌کند و تقریباً تا آبان‌ حضور دارد.

صحبت‌های دکتر توکلی را بشنوید:

پروانه برگ خوار سفید بلوط

این گفت‌وگو را از طریق ویدیوی زیر نیز می‌توانید مشاهده کنید و بشنوید:

ویدیوهای بیشتر در نماشای گلونی

برای مقابله با این آفت باید برنامه کنترلی و مبارزه وجود داشته باشد که حداقل بشود آن را مهار کرد.

چون اگر دامنه فعالیت این آفت به مناطقی که آسیب دیده و مستعد پذیرش زوال هستند کشیده شود، آنجا پیامدهای بسیاری منفی خواهد داشت.

اکنون این آفت در استان کهگیلویه و بویراحمد در طی سال جاری خسارات شدیدی داشته و یکی دو کانون در استان فارس وجود دارد که در آنجا این آفت خسارت‌زایی خودش را نشان می‌دهد.

تجربه و راهکارهای مبارزاتی جهانی برای مبارزه با این آفت وجود ندارد و طغیان آن در عراق و ترکیه گزارش نشده است.

در قسمت‌های شمالی زاگرس، استان آذربایجان، استان کردستان و… موارد طغیانی از این آفت گزارش نشده است.

برای کنترل آن تنها راه کاری که وجود دارد، استفاده از ابزارها و روش‌های سازگار با محیط زیست است.

جنگلی اکوسیستم طبیعی است و باید اقداماتی شود که جمعیت آفت به حالت یک تعادل برسد و حالتی پیدا کند که آفت توسط عوامل و دشمنان طبیعی خودش کنترل شود.

این آفت در بعضی مناطق نوظهور بوده، بعضی مناطق سابقه فعالیت دارد و بعضی مناطق دیگر بازپدید است.

بر اساس تجربیات، این آفت سه الی چهار سال و بعضی مواقع تا پنج سال در عرصه خسارت می‌زند و با گذر زمان کم‌کم خودش در طبیعت کنترل می‌شود و به مرحله‌ای می‌رسد که از بین برود.

بر اساس اطلاعاتی که از مطالعه این آفت به دست آمده، چنین اتفاقی که به آن طغیان دوره‌ای می‌گویند، تقریباً بعد از ۱۳ سال، ۱۵ سال یا بعد از ۲۳ سال دوباره بروز پیدا می‌کند.