اسطوره آفرینش مانی؛ آفرینش نخست
به گزارش گلونی یکی از مواردی که در تاریخ ساسانیان مهم است، به بررسی مانی، زندگی و آیین او اختصاص دارد.
با این که مانی در آیین خود آموزه‌های زرتشتی، بودایی و مسیحی را با هم ترکیب کرده است و از اصطلاحات خاص هریک از این ادیان بهره برده، نمی‌توانیم بگوییم که آیین او زرتشتی، بودایی یا مسیحی بوده است.
در این یادداشت قصد داریم تا درباره اسطوره نخست آفرینش در کیش مانی صحبت کنیم.
اسطوره آفرینش نزد مانویان شامل سه مرحله است. در مرحله نخست بعد از تازش اهریمن، پدر بزرگی تصمیم می‌گیرد تا با اهریمن مقابله کند.
از این جهت او ایزدی را با نام مادر زندگی می‌آفریند که خود آفریننده هرمزدبغ، نماد انسان انزلی و روح در بند است که نخستین جنگ‌جوی کیهان روشنی نیز محسوب می‌شود.
هرمزدبغ ۵ فرزند به نام امهرسپندان دارد که این فرزندان در جنگ با نیروهای تاریکی شکست می‌خورند. به همین دلیل هرمزدبغ آن‌ها را رها کرده و خودش بیهوش در دل دوزخ می‌رود.
در این حال، نیروهای شر که سراپا مست قدرت‌اند، از تازش دوباره غفلت می‌کنند.
این سرآغاز دوره‌ای به نام آمیزش است از این جهت به این دوره، دوره آمیزش می‌گویند که قسمتی از جهان روشنی در چنگال شر و تاریکی قرار گرفته است.
بعد از مدتی هرمزدبغ به هوش می‌آید و از مادر زندگی طلب کمک می‌کند. مادر زندگی زمانی که صدای هرمزدبغ را می‌شنود، از پدر بزرگی برای یاری رساندن به فرزند خود کمک می‌خواهد.
بنابر این خواهش مادر زندگی از پدر بزرگی، پدر دست به خلق گروه دوم این ایزدان می‌زند. ایزدان گروه دوم آفریده می‌شوند تا هرمزدبغ را از دل دوزخ نجات دهند.
در یادداشت‌های بعدی منتظر آفرینش‌های دوم و سوم در اسطوره کیش مانی باشید و توجه داشته باشید که در این اسطوره‌ها اسامی زیادی با دیانت زرتشتی مشترک‌اند اما این اسامی به ارتباطی ندارند و دین زرتشتی و آیین مانی دو مسئله جدای از هم دانسته می‌شوند.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
