مقایسه‌ای میان استقرارگاه های ثابت ایلخانان و امپراطوران مغول
به گزارش گلونی بر اساس واژگان عام به کار گرفته شده در متون فارسی عهد ایلخانی، استقرارگاه‌های ثابت خانان مغول و ایلخانان را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد.
دسته اول اقامتگاه‌های بزرگی بوده‌اند که در داخل شهرهای اصلی و یا در نقاط اصلی تجمع در مقاصد قشلاقی و ییلاقی احداث می‌شدند.
به این استقرارگاه‌های بزرگ با عنوان «سرای» اشاره شده است. استقرارگاه‌های فوق عمدتا متشکل از مجموعه ابنیه سلطنتی بوده‌اند که در محور مرکزی آن ساختمان کاخ اصلی خان قرار می‌گرفته است.
دسته دوم، اقامتگاه‌های کوچکی بوده‌اند که اغلب در حومه شهرها و در میان مسیرهای ییلاقی و قشلاقی قرار داشته‌اند.
اقامت در این نوع از استقرارگاه‌ها عمدتا کوتاه بوده و به همین دلیل، سازه‌های بنایی موجود در انها نسبت به دسته اول بسیار کم و عمدتا مبتنی بر یک بنای مرکزی بوده است.
در متون فارسی عهد ایلخانی به این فرم از استقرارگاه‌ها در سرزمین‌های تحت حکومت خانان مغول با عنوان قرشی یا کوشک و در سرزمین های تحت حکومت ایلخانی با عنوان کوشک اشاره شده است.
با این حال، عنوان قرشی را نمی‌توان به طور قطع معادل با واژه کوشک دانست، زیرا این عنوان به سایر مجموعه‌های سلطنتی امپراطوران مغول نیز داده شده و از این نظر تنها می‌توان فرض کرد که منظور از قرشی ساختمان اصلی محل اقامت خان بوده که به دلیل اهمیت آن، در متون عهد ایلخانی با واژه کوشک نیز همراه شده است.
این فایل حاوی برگردان فارسی مقاله: «مقایسه ای میان استقرارگاه های ثابت ایلخانان و امپراطوران مغول بر مبنای عنوان‌های به کار رفته در متون تاریخی» با مشخصات زیر است:
Garakani Dashteh S, Mortezaei M, Garakani Dashteh P. A Comparison between the Permanent Settlements of the Ilkhanid and Mongol Emperors Based on the Prefixes Used in Manuscripts. Iranian Journal of Archaeological Studies. 2022 Jan 1; 12(1).
نویسندگان: شاهین گرکانی دشته، محمد مرتضایی، پرنیا گرکانی دشته
با معماری ایرانی و ویژگی آن بیشتر آشنا شوید
پایان پیام
