نسب ایل قاجار در طول زمان؛ قسمت دوم

نسب ایل قاجار در طول زمان؛ قسمت دوم

به گزارش گلونی در یادداشت قبل گفتیم که بعد از حمله چنگیزخان مغول ایل‌ها و قبایل متعدد ترک و تاتار وارد ایران شده و به تدریج سمت‌های گونه‌گونی در زمینه‌های سیاسی و نظامی پیدا کرده و حتی حکومت تشکیل دادند.

ایل قاجار نیز نسب خود را به یکی از دسته‌های ترکمان به نام قویونلو می‌رساند. این ایل در دوران صفویه در گرگان ساکن و آن تعداد از آن‌ها که در حوضه شمالی رود گرگان قرار گرفتند، یوخاری‌باش و آن عده که در جنوب رود مسکن گزیدند را اشاقه‌باش می‌گویند.

گفتنی است که سلاطین صفوی از دو دستگی میان ایل قاجار نهایت استفاده را می‌بردند و در این میان اشاقه‌ها بودند که بیش از سایرین خوش‌خدمتی دربار صفوی می‌کردند.

اشاقه‌باش‌ها از زمان سلطان سلیمان تقریبا مقام اول را نسبت به ایلات شمالی احراز کردند، از حمایت سلاطین صفوی برخوردار بودند و ثروتی به هم زدند.

همین امر کینه را بین آن‌ها و سایرین پررنگ‌تر کرده و به زد و خوردهای خونینی انجامید. کما اینکه می‌بینیم شخص موسس سلسله قاجار که خود از اشاقه‌باش‌ها بود، سیاست خونینی علیه یوخاری‌باش‌ها یا همان دولوها اتخاذ کرد.

بعد از شکست شاه سلطان حسین صفوی و سقوط پایتخت به دست افغان‌ها فرزند وی یعنی شاه طهماسب دوم به کمک عده‌ای از فراریان قزلباش و ایلات خمسه و افشار توانست به آذربایجان و قزوین و گیلان دست یابد و تلاش کرد تا ایل قاجار را نیز با خود همراه کند.

به همین سبب راهی گرگان شد و در دیداری با سران بزرگ اشاقه فتح‌علی‌خان مأمور فتح تهران شد و چون فتح‌علی‌خان به خوبی از پس این مهم برآمد، به مقام سپهسالاری اردوی شاه صفوی رسید.

یعنی بالاترین مقام نظامی در دستگاه صفوی که برای نخستین‌بار فردی از ایل قاجار بدان رسیده است.

در همین حین در خراسان ملک محمود سیستانی و افغان‌های ابدالی قدرت را به دست گرفته بودند و همزمان سه نیروی مختلف قصد تصرف مشهد را داشتند.

این سه نیرو عبارت بودند از افغان‌های ابدالی، قوای شاه طهماسب دوم و در نهایت قوای نادر افشار.

با گلونی همراه باشید تا در یادداشت بعدی ببینیم رویارویی نادر افشار و اشاقه‌ها که همراه طهماسب دوم صفوی بودند، چگونه رقم خورد و روابط نادر و ایل قاجار را با هم مرور کنیم.

نسب ایل قاجار در طول زمان- قسمت اول

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری