جشن نوروز در تخت جمشید برگزار می‌شده است؟
به گزارش گلونی یزدان صفایی دانشجوی دکتری مرکز ایرانشناسی مدرسه مطالعات عالی پاریس نوشته است:
باور به برگزاری مراسم نوروز در تخت‌جمشید در دوره هخامنشی در میان محققان قدیمی متاثر از تفسیر خاصی از نقوش برجسته و مشاهدات هم‌عصر این محققان بوده است. باور عمومی در ابتدای سده بیستم میلادی بر این بوده که تصویر اتباع هخامنشی آنچنان که در نگاره‌های تخت‌جمشید منقوش است به یک مراسم خاص شاهانه دلالت دارد، گویی که نمایندگان اتباع مختلف در یک لحظه خاص به دربار هخامنشی می‌آمدند و همگی خراج و هدایای خود را به شاه تقدیم می‌کردند. وجود رسمی مشابه در محضر حاکم محلی فارس در آن زمان در خلال نوروز پژوهشگرانی مانند ارنست هرتسفلد را بر آن داشت که در دوره هخامنشی هم اتباع شاه هخامنشی در نوروز با هدایای خود به پیشگاه شاه می‌شتافته‌اند.
اما به نظر می‌آید که این تفسیر صحیح‌تر باشد که نقوش تخت‌جمشید جنبه سمبلیک دارند و بار عام به صورتی که نقش شده در تخت‌جمشید صورت نمی‌گرفته است. استفاده از تقویم قمری-شمسی بابلی در دوره هخامنشی موجب می‌شد که مراسم سال نو که در بابلی اَکیتو نام دارد در سال‌های مختلف جابجا شود (بر حسب نظام کبیسه‌گیری بابلی). از طرفی به نظر می‌آید که مراسم سال نوی بابلی در دوره هخامنشی راه خود را به رسوم ایرانیان باز کرده باشد.
جشن نوروز در تخت جمشید
برخی منابع بابلی نشان می‌دهند که ترافیک رفت‌و‌آمد به شوش در حوالی سال نو (کمی قبل و کمی بعد از آن) بسیار بیشتر می‌شده است. در برخی از سال‌ها نیز به طور مشخص می‌دانیم که شاه در این زمان از سال در شوش اقامت داشته است. نکته جالب آن که الواح عیلامی از بایگانی باروی تخت‌جمشید نیز سفر برخی اشراف از جمله چند بانوی درباری پارسی را به شوش در نزدیکی همین مراسم سال نو مستند کرده‌اند. به نظر می‌آید که بزرگان و خاندان سلطنتی و سایرین در یک مقطع زمانی مشخص به دیدار شاه در شوش می‌رفته‌اند. این مدارک مربوط به زمان داریوش اول هخامنشی است.
نکته مهم این است که سندی در دست نیست که نشان دهد نوروز ایرانی به شکلی که اکنون در این زمان مشخص از سال برگزار می‌شود در تخت‌جمشید برگزار می‌شده، و حتی الگوی سفرهای شاه نشان می‌دهد که او این وقت از سال را نه در پارسه بلکه در شوش سپری می‌کرده است.
بحث خراج و هدایای اتباع نیز تابع یک نظام الگومند بوده و دیوان اداری هخامنشیان مسئول رسیدگی به دریافت خراج سالانه بوده است و اینطور نبوده که اتباع نمایندگانش را به این منظور در سال نو به مرکز بفرستند.
پایان پیام
استقبال چشمگیر از آثار هخامنشی و ساسانی در استان فارس
