مواد قرارداد ایران و بلژیک در دوران محمدشاه قاجار
به گزارش گلونی در سال ۱۲۵۷ قمری میرزا جعفرخان مهندس باشی (مشیرالدوله) سفیر ایران در دربار عثمانی با وزیر مختار بلژیک در استانبول ملاقات کرده و درباره عقد قرارداد تجاری با هم وارد گفت‌وگو شدند.
مذاکره این دو تن با موافقت شاه ایران، محمدشاه و پادشاه بلژیک، لئوپلد مواجه شد و این قرارداد در ۲۵ جمادی‌الاول سال ۱۲۵۷ قمری مصادف با ۱۴ ژوئن ۱۸۴۱ میلادی به امضای سفرای طرفین رسید.
طبق ماده اول دوستی میان دو دولت برگزار شد و طبق ماده دوم رفت‌وآمد اتباع دو کشور و اقامت آن‌ها به منظور تجارت آزاد دانسته شد. طبق قرارداد اگر یکی از این دو دولت با دولت ثالثی وارد جنگ می‌شد، مقررات این عهدنامه همچنان می‌بایست برجا می‌ماند.
بر اساس ماده سوم ایران متعهد می‌شد تا بر طبق تعرفه ثابت از کالاهای تجاری بلژیکی گمرک دریافت کند ولی نرخ تعرفه گمرکی کالاهای ایرانی و تعهدات بازرگانان ایرانی ساکن بلژیک را در این مورد تابع تعریف گمرکی بلژیک در قبال کشورهای فرانسه و انگلیس قرار داده و از تعیین نرخ ثابت در اینباره خودداری کرده است.
بر طبق ماده چهارم ایران متعهد بود تا اتباع بلژیک مقیم ایران را زیر حمایت مستقیم خود قرار دهد و احکام و دستورات را لازم را به ماموران ایرانی صادر کند.
بنابر ماده پنجم دولت بلژیک اجازه داشت که نمایندگی بازرگانی در تهران و تبریز تاسیس کرده و دولت ایران نیز متقابلاً می‌توانست در بروکسل، پایتخت بلژیک و شهر آنورس نماینده تجاری داشته باشد.
طبق ماده ششم نمایندگان تجاری ساکن در هر دو کشور اختیار داشتند تا به اختلافات بین اتباع کشور خود و کشوری که در آن مقیم‌اند، رسیدگی کرده و اختلافات را بر طبق اصول رفع کنند.
این قرارداد و گسترش ارتباط ایران با دولت‌های اروپایی را می‌توان تا حدی نتیجه رقابت روس و انگلیس بر سر ایران بدانیم. چراکه ایران در بازه‌هایی سعی داشته است تا با شکستن حلقه محاصره این دو دولت و گسترش دادن روابط با دیگر کشورها مواضع سیاسی و اقتصادی خود را تقویت کند.
روابط ایران و فرانسه؛ ایران به مثابه زمین بازی
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
