منابع غذایی گیاهی زمین را نجات می دهند
به گزارش گلونی امیر قربانخانی کارشناس ارشد تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، مقاله «جایگزین‌های غذایی مبتنی‌بر گیاه می‌توانند مسیر را به سمت پایداری جهانی راهبری کنند» را ترجمه و در نشریه طبیعت ایران به شرح زیر منتشر کرده است.
بر‌اساس نتایج جدیدترین پژوهش‌ها، با جایگزین کردن ۵۰درصد از محصولات گوشتی و فراورده‌های شیری با غذاهای گیاهی می‌توان تا سال ۲۰۵۰، انتشار گازهای گلخانه‌ای (Greenhouse gases) ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و تغییر کاربری زمین را تا ۳۱درصد کاهش داد، همچنین تخریب جنگل‌ها و زمین‌های طبیعی را متوقف کرد.
بر‌اساس مطالعاتی که به‌تازگی در نشریه Nature Communications منتشر شده است، تا سال ۲۰۵۰ مزایای آبوهوایی و تنوع زیستی حاصل از جنگل‌کاری در زمین‌هایی که از تولیدات دامی محفوظ هستند و در آنجا گوشت و فراورده‌های شیر با محصولات غذایی مبتنی بر گیاه جایگزین می‌شوند، به بیش از دو برابر خواهد رسید، همچنین، میزان نابودی یکپارچگی اکوسیستم‌ها نیز به نصف کاهش خواهد یافت.
این پژوهش، اولین مطالعه‌ای است که به امنیت غذایی جهان و اثرات محیط‌زیستی مصرف گوشت و شیر گیاهی در مقیاس بزرگ، که پیچیدگی سیستم‌های غذایی را نیز در نظر دارد، می‌پردازد.
مارتا کوزیک، نویسنده اصلی این مقاله و پژوهشگر در برنامه تنوع زیستی و منابع طبیعیIIASA ، خاطرنشان می‌کند: «درک تأثیرات تغییر در رژیم غذایی، گزینه‌های ما را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای گسترش می‌دهد. همچنین تغییر رژیم غذایی می‌تواند پیشرفت‌های بزرگی را برای تنوع زیستی به همراه داشته باشد».
نویسندگان دریافتند، این سناریوی جایگزین ۵۰ درصدی در مقایسه با سناریوی مرجع، تا سال ۲۰۵۰، تأثیرات فزاینده سیستم‌های غذایی را بر محیط‌های طبیعی کاهش می‌دهد.
این اثرات در مقایسه با سال ۲۰۲۰ عبارتند از:
۱- سطح فعالیت‌های کشاورزی، به جای افزایش، ۱۲ درصد کاهش می‌یابد.
۲- کاهش اراضی جنگلی و سایر زمین‌های طبیعی تقریباً به‌طور کامل متوقف می‌شود.
۳- ورودی‌های نیتروژن به زمین‌های زراعی تقریباً با نیمی از پیش‌بینی‌ها برابر می‌شود.
۴- مصرف آب ۱۰ درصد کاهش می‌یابد.
۵- بدون در نظر گرفتن هر گونه ترسیب کربن در زمین‌ها، انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان ۱/ ۲ گیگا تن دی‌اکسیدکربن در سال (معادل ۳۱ درصد) کاهش می‌یابد.
۶- سوءتغذیه در سطح جهان، در مقایسه با مقدار سناریوی مرجع (۸/ ۳درصد)، به میزان ۶/۳ درصد کاهش می‌یابد.
در ادامه این مقاله آمده است: «در حالی‌که نتایج به‌دست‌آمده، افزایش استفاده از جایگزین‌های غذاهای گیاهی را تأیید می‌کند، همچنان،دام به‌عنوان منبع با ارزش درآمدی و تغذیه‌ای برای خرده‌مالک‌ها در کشورهای با درآمد کم و متوسط، نقش‌های مهمی دارد. به‌طور همزمان، تغییرات آبوهوایی معیشت کشاورزان خرده‌پا را نیز تهدید می‌کند. بنابراین، سیاست‌گذاری و اقدام مدیریتی سریع برای جلوگیری از خطرات محیط‌زیستی و حمایت از کشاورزان و سایر بازیگران زنجیره ارزش دام برای انتقال یک سیستم غذایی، که در جنبه‌های اجتماعی عادلانه و پایدار باشد، بسیار مهم خواهد بود. این امر به‌ویژه با توجه به شکست‌های اخیر برای دستیابی به امنیت غذایی در سطح جهان بسیار مهم است.
منابع غذایی گیاهی زمین را نجات می دهند
دبیر تخصصی اخبار علمی تحلیلی در «نشریه طبیعت ایران» در پایان این مقاله افزده است: «دانشمندان از همه توان خود برای نجات زمین استفاده می‌کنند. زنگ خطرها به‌طور جدی برای آثار زیان‌بار گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی به صدا درآمده است. هر طرحی برای مقابله با این خطرات شایان توجه است اما نکته مهم اینکه هیچ‌کدام به‌طور کامل نمی‌توانند جهان‌شمول باشند. به‌ویژه سیاست‌هایی مانند خبر پیش‌رو، که قرار است با گذر از فرهنگ، معیشت و اقتصاد مردم به نتایجش دست یابد. به یقین در برخی کشورها با دشواری بزرگی روبرو خواهد شد. اما به هر حال باید همه آنها را استقبال کرد چرا که هر کدام‌شان، غنیمتی برای نجات خواهند بود ولو با محدودیت اجرا شوند.»
پایان پیام
بیشتر بخوانید: زنگ خطر تغییرات اقلیمی برای ایران
