به گزارش گلونی، عصر روز دهم دی ۱۴۰۳ نشست یازدهم از سلسله نشست‌های تخصصی گروه ارتباطات محیط زیست انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات؛ با همکاری پایگاه خبری گلونی و انجمن علمی دانشجویی ارتباطات دانشگاه تهران در تالار شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
موضوع این نشست «نقد و بررسی کتاب ارتباطات محیط زیست و حوزه عمومی» بود. کتاب را سی فدرا پزولا و رابرت کاکس نوشته‌اند و سیروان عبدی ترجمه کرده است. (انتشارات جهاد دانشگاهی چاپ اول ۱۴۰۳)
دکتر هادی خانیکی عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و فرزاد غلامی، عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران مهمانان این نشست بودند و مهراوه تقی‌زاده دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه تهران، دبیر نشست بود.
دکتر «هادی خانیکی» در نشست «نقد و بررسی کتاب ارتباطات محیط زیست و حوزه عمومی»، با تأکید بر اهمیت ارتباطات محیط‌زیست در پژوهش‌ها و سیاست‌گذاری‌ها به بیان ضرورت توجه به این حوزه پرداخت. او همچنین تجربه‌های شخصی خود در زمینه بحران‌های محیط زیستی و نقش ارتباطات در مدیریت آن‌ها را با حاضران به اشتراک گذاشت.
بشنوید:
ضرورت ارتباطات محیط‌زیست در ایران
دکتر خانیکی در ابتدای سخنان خود گفت: «مسائل محیط‌زیست یکی از جدی‌ترین چالش‌های امروز ایران است و ما باید به اهمیت آن در قلمرو عمومی بپردازیم. کتاب «ارتباطات محیط‌زیست و حوزه عمومی» نمونه‌ای از آثاری است که تلاش کرده به این موضوع بپردازد، اما همچنان خلأهایی وجود دارد که نیازمند پژوهش‌های بومی و میان‌رشته‌ای است.»
وی با اشاره به ویژگی‌های کتاب گفت: «این اثر به‌روز است، به مسائل جهانی پرداخته و می‌تواند به‌عنوان یک متن آموزشی در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. مفاهیمی مانند عدالت محیط زیستی، برابری‌های اقلیمی و نقش رسانه‌ها در مسائل محیط‌زیستی از جمله مباحث برجسته این کتاب است.»
بحران‌ها و نقش ارتباطات
دکتر خانیکی با ذکر مثال‌هایی از تجربیات خود در مدیریت بحران‌های زیست‌محیطی، از نقش مؤثر ارتباطات سخن گفت. او افزود: «وقتی بحران‌هایی مانند سیل یا فرو ریختن ساختمان «پلاسکو» رخ می‌دهد، ارتباطات نقش کلیدی در مدیریت آن دارد. اما متأسفانه، معمولاً این حوزه زمانی جدی گرفته می‌شود که بحران به اوج خود رسیده باشد.»
او تأکید کرد: «ارتباطات محیط‌زیست باید به‌صورت پیشگیرانه و آینده‌نگرانه عمل کند، نه اینکه تنها در زمان بحران به آن توجه شود. این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری در آموزش، پژوهش و ترویج فرهنگ محیط‌زیستی است.»
قلمرو عمومی و فهم مشترک
دکتر خانیکی با اشاره به نقش نهادهای مدنی و علمی در ایجاد فهم مشترک در حوزه محیط‌زیست گفت: «قلمرو عمومی جایی است که مسائل محیط‌زیستی باید مطرح شود و ارتباطات می‌تواند این فهم مشترک را تقویت کند. اما متأسفانه ضعف در این حوزه باعث شده بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها به دور از نگاه جامع و میان‌رشته‌ای باشد.»
روایت‌سازی در ارتباطات محیط زیست
وی بر اهمیت روایت‌سازی در حوزه محیط‌زیست تأکید کرد و گفت: «روایت محیط‌زیست نباید تنها بر تهدیدها و چالش‌ها متمرکز باشد. باید از فرصت‌ها نیز سخن گفت و آن‌ها را به‌شکلی ملموس و قابل‌فهم برای جامعه بیان کرد. روایت‌سازی درست می‌تواند از طریق ترجمه، تألیف و تحقیق تقویت شود.»
ضرورت پژوهش‌های بومی
خانیکی در پایان به نیاز به پژوهش‌های بومی در حوزه محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: «مسائل محیط‌زیستی در ایران، مانند بحران آب، باید با نگاه بومی و مبتنی بر شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور مورد بررسی قرار گیرد. این وظیفه نهادهای علمی و مدنی است که با سیاست‌گذاران وارد گفت‌وگو شوند و راهکارهایی عملی ارائه دهند.»
این نشست، فرصتی برای تأکید بر نقش ارتباطات در مدیریت مسائل محیط‌زیستی بود و بار دیگر نشان داد که تعامل میان نهادهای علمی، مدنی و سیاست‌گذاری، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
پایان پیام
کتاب ارتباطات محیط زیست و مشارکت همه جانبه
