نارنج درختی از تیره مرکبات در مناطق شمالی و جنوبی ایران با مصارف درمانی فراوان
به گزارش پایگاه خبری گلونی؛ نارنج درختی است از تیره مرکبات که در بیشتر نقاط دنیا کشت می‌شود و مناطق رویش یا کشت آن در ایران مناطق شمالی و جنوبی است.
نام: نارنج
نام علمی: Citrus bigardia
نام محلی: نارنج
خانواده: روتاسی
گونه: سیتروس
پراکنش: تزئین معابر
روش تکثیر: کاشت بذر
گیاه شناسی نارنج
نارنج، درختی است از تیره مرکبات که در بیشتر نقاط دنیا کشت می‌شود و مناطق رویش یا کشت آن در ایران مناطق شمالی و جنوبی است. تنه این درخت خاکستری رنگ، متعدد و دارای گره‌های چند است که پوست تقریباً صافی دارد که در بعضی از انواع آن ساقه‌ها دارای تیغ است.
برگ: برگ‌های نارنـج، سبز تیزه، چرمی و تخم مرغی شکل هستند که در انتها نوک تیز شده‌اند.
گل: گل‌های بهار نارنج ،به رنگ سفید است. پنج پر بوده و در انتها کمی خمیده هستند. بهار نارنج، همان شکوفه درخت نارنج است که در فصل بهار درخت را زینت داده، در پاییز و زمستان، جای خود را به میوه نارنج می‌‌دهد. این گل اگرچه در پخت مربا مورد استفاده قرار می‌‌گیرد، ولی کاربرد اصلی آن به همان صورت گل خشک و به خصوص عرق در طب گیاهی است. برای مصرف دارویی، شکوفه‌های بهارنارنج را صبح زود که به حالت غنچه نشکفته است، می‌چینند و سپس در محلی تاریک سریع خشک میکنند تا تغییر رنگ ندهند.
میوه: میوه درخت نارنج، به صورت گرد یا بیضی شکل و به رنگ نارنجی با پوستی نسبتاً ضخیم است که در انتها به صورت سرپستانکی است. مزه آن ترش و دارای آب فراوان است و اگر میوه کاملاً رسیده نارنج را در دست فشار دهیم فضایی خالی بین پوست و مغز میوه احساس می‌شود که به جز نارنگی در سایر مرکبات کمتر دیده می‌شود.
قسمت‌های دارویی
میوه، پوست میوه، گل، برگ.
مصارف دارویی
مهم‌ترین خاصیت دارویی نارنج، در شکوفه آن یعنی بهار نارنج است که تأثیر آن روی سیستم عصبی بدن است. بهارنارنج آرامش‌بخش و ضدهیجانات دستگاه عصبی است و سردردهای عصبی و میگرنی را کاهش می‌‌دهد.
بهارنارنج، در تقویت معده بسیار مؤثر است و تپش نامنظم قلب، تشویش و اضطراب را از بین می‌‌برد.
برای کنترل تشنج‌ها و حمله قلبی هم بهار نارنج را توصیه میکنند.
برای رفع مشکل کم‌خوابی یا بی‌خوابی پیش از خواب، مقداری عرق بهار نارنج، یا چای آن را می‌نوشند.
اشتهاآور و ضد سرفه است.
نارنج، میوه‌ای از خانواده‌ی مرکبات است.
آب نارنج، ترش مطبوع و سرشار از ویتامین ث است. اگر آب یک نارنج را گرفته معادل یک سوم حجمش به آن گلاب اضافه کرده و هر روز صورت خود را با آن شستشو دهند سوراخ‌های صورت را مسدود کرده و پوست چهره را تقویت می‌کند.
آب نارنج، مخلوط با شکر مسهل صفرا بوده و فشار خون را پایین می‌آورد.
خوردن میوه نارنج، با شکر در رفع یبوست موثر است.
مصرف این میوه هضم غذا را آسان می‌کند و مربای بهارنارنج تقویت‌کننده‌ی معده است.
عرق بهار نارنج، برای ضعف اعصاب و غم و افسردگی مفید و نشاط‌آور است.
برگ نارنج، آرام‌بخش ضد تشنج و هضم‌کننده است. بی‌خوابی و میگرن را معالجه می‌کند.
از آب نارنج، برای خوشبوکردن و بهبود طعم غذا استفاده می‌شود و در صنعت عطرسازی هم کاربرد دارد.
سلامت و لطافت پوست
برای جمع‌شدن منافذ پوست صورت و تأمین لطافت و نرمی آن در افرادی که پوست چرب دارند. باید ورقه‌های نازک نارنج را به صورت ماسک صورت بر روی آن به مدت نیم ساعت قرار داد و در این مدت بر روی تخت و یا جای مسطح، دراز کشید و در استراحت مطلق قرار گرفت.
مخلوط شیره نارنج و گلاب به نسبت ۳ و ۱ لوسیون قابض و خوبی برای بهداشت پوست دست و صورت است. گل‌های درخت نارنج بهار نارنج، نامیده می‌شود. بهار نارنج، در حالت تازه دارای عطر و بوی مطبوع و طعمی پسندیده است ولی پس از خشک‌شدن بوی آن ضعیف می‌گردد. در ضخامت بهار نارنج، حفره‌های ترشحی مملوء از اسانس و مواد مختلف وجود دارد. برای مصرف دارویی بهار نارنج را به حالت غنچه ناشکفته هنگام صبح پس از آن که ذرات شبنم خشک گردید از درخت می‌چینند و سپس به سرعت در تاریکی خشک میکنند.
از خواص آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: بهار نارنج تازه در تهیه آب مقطر بهار نارنج و اسانس نرولی به کار می‌رود. بهار نارنجِ خشک شده به صورت دم‌کرده و به عنوان ضد تشنج در بیماریهای عصبی مانند هیستری ضعف اعصاب و همچنین رفع سکسکه بکار می‌رود به علاوه دارای اثر خواب‌آور، اشتهآور و رفع تپش قلب است. مقوی جسم و روح است. درمان بی‌خوابی‌های عصبی است ولی بوئیدن زیاد آن بی‌خوابی می‌آورد.
آب مقطر بهار نارنج، اثر آرام‌کننده و ضدتشنج دارد. در رفع بی‌خوابی‌های عصبی مخصوصا در بیماریهای اطفال از آن استفاده به عمل می‌آید.
آب مقطر بهار نارنج را به علت فساد سریع آن نباید بیش از یک سال نگهداری شود.
به طور کلی مصرف عرق یا آب مقطر بهارنارنج، مفرح مقوی آرام‌کننده ضدتشنج و در بیماریهای عصبی ضعف اعصاب و بی‌خوابی مخصوصاً برای اطفال مفید است.
اشکال دارویی
دم‌کرده، پوست خشک شده، روغن پایه، عرق، شیره.
منبع: واحد آموزش و پژوهش صدا وسیمای مرکز کیش. گیاهان دارویی جزیره کیش، پژوهشگر: بصیره اسدنژاد
پایان پیام
کد خبر : 107972 ساعت خبر : 4:00 ب.ظ