هنر لرستان در همه موزههای مهم جهان جایگاه ویژهای دارد. موزه ملی ایران هم یک بخش لرستان دارد. بخشی با ۸ ویترین و تقریبا ۲۱۰ شی از تاریخ لرستان باستان. شامل مفرغهای لرستان و آثار سفالی.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، در وبسایت موزه ملی ایران آمده است:
منطقهای که امروز به لرستان شهرت دارد در باختر ایران قرار گرفته، نزدیک به ۳۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که از شمال غربی به استان کرمانشاه، از غرب به منتهیالیه سیمره، از جنوب و جنوب غربی به استان خوزستان، از شرق به رود سزار یا دز که حد فاصل بختیاری و لرستان است و ازشمال شرقی به رشته کوههای مشرف به ملایر و بروجرد است. مهمترین سلسله کوههای لرستان رشته کوههای جنوبی معروف به کبیرکوهاست که از شمال باختری به جنوب خاوری کشیده شده و چون دیواری عظیم لرستان را به دو قسمت پیشکوه و پشتکوه تقسیم کرده است. مرکز استان پشتکوه ایلام و مرکز پیشکوه خرمآباد است.
لرستان؛ نام استانی است در بخش غربی ایران که به اسم ساکنانش، یعنی طوایف لر نامیده و به دو بخش پیشکوه (لرستان) و پشتکوه (ایلام) تقسیم میشود. این منطقه بنا برگواه یافتههای باستانشناسی یکی از قدیمیترین زیستگاههای بشری به شمار میرود. دستافزارهای پارینهسنگی و غارهای مسکونی و منقوش، عصر طلایی مفرغهای لرستان، گنجینه غار کَلماکَره و … به نوعی نشان از دیرینهگی استقرار در این خطه از ایران دارد.
بر طبق نظر برخی از پژوهشگران یکی از مهمترین اقوامی که در لرستان زندگی میکردند کاسیتها [کاسیها] بودند. کاسیها، قبایلی کوهستانی بوده که میان آشور و عیلام (در لرستان کنونی) میزیستند. آنها در ساختن مصنوعات مفرغی مهارت بسیار داشتند که نمونههای برجای مانده از آنها در موزه نمایانگر بخشی از این توانایی و قدرت خلاقشان است. کارشناسان دنیای هنر بر ظرافت هنرمندانه این دستآفریدههای بینظیر مکشوفه از لرستان و جایگاه استورهای سازندگان و چیرهدستی هنرمندان آن اتفاق نظر دارند. دوران مفرغ در ایران به سه دوره فرعی تقسیم میشود.
اشیای لرستان موجود در موزه ملی ایران از استانهای ایلام، کرمانشاه و لرستان به دست آمدهاند و بیانگر فرهنگ و هنر مردم این مناطق در طی هزاره سوم تا هزاره اول پیش از میلاد هستند. در میان اشیای لرستان، مفرغهای لرستان، از شهرت جهانی برخوردار است. در سالهای ۱۹۲۸ تا۱۹۳۰میلادی تعداد بیشماری اشیای مفرغی معروف به مفرغهای لرستان وارد بازار عتیقهی کشورهای گوناگون شد.
مجموعه موجود در بخش لرستان موزه ملی ایران به دلیل کثرت و تنوع این آثار یکی از کاملترین و ارزشمندترین مجموعههای دنیا محسوب میشود. بیشتر این اشیا از طریق حفاریهای غیرعلمی به دست آمدهاند و تعدادی نیز حاصل کاوشهای علمی از محوطههای باستانی چون ورکبود، میرولی در استان ایلام، سرخ دُم، کفترلان، چغاسبز، دم آویزه، طرحان، خاتونبان، چغابل، فندوق، هُلیلان، بَردبال، چنارباشی، چشمه ماهی در لرستان و مناطقی از استان کرمانشاهان به دست آمدهاند و تعدادی ازطریق خریداری یا اهدا به این بخش راه یافتهاند.
اشیای مفرغی موزه ایران شامل ابزار و ادوات جنگی مانند: خنجر، شمشیر، سرگرز، سرپیکان و سرنیزه؛ ادوات و سازوبرگ اسب مانند: انواع لگام، آویزها و دهنه؛ زیورآلات مانند: گوشواره، انگشتر، گردنبند دستبند و بازوبند؛ مجسمههای کوچک انسان و حیوان؛ انواع طلسمها یا بتها، سرعلمها و ظرفهای گوناگون مفرغی است. در بین این اشیا ظرفهای سفالی متنوعی نیز وجود دارد مانند دو ظرف سفالین به شکل انسانی و قوچ که به نظر گروهی از پژوهشگران نوعی آلت موسیقی است، از جمله اشیای مفرغی ارزشمند این بخش مجسمه مفرغی معروف به جنگجوی لرستان با کتیبهای میخی بابلی جدید از پشتکوه لرستان (۵۰۰-۹۰۰ پیش از میلاد)، پیاله کوچک مفرغی با نقش دژ و انسان بالدار از ورکبود ایلام ( ۱۰۰۰ پیش از میلاد) است.
عکس: ساز سفالین لرستان
عکس: جنگجوی لرستان با کتیبهای میخی بابلی جدید
پایان پیام