تهران رنگ چنارهایش را نخواهد دید

تهران رنگ چنارهایش را نخواهد دید

به گزارش پایگاه خبری گلونی، تهران از دیرباز به چنارهایش شهرت داشت بطوری‌که((پیترو دلوواله)) ایتالیایی در چهارصد سال پیش در مقابل شهرت استامبول به سروستان از تهران به‌عنوان چنارستان یاد می‌کند. بسیاری از محله‌های تهران نام خود را وامدار این درختان زیبا و استثنایی بوده، به‌طور مثال هفت چنار و پاچنار دو تا ازاین محله‌های کهن هستند. به عباری دقیق درخت چنار یکی از مشخصه‌های این شهر کوهپایه‌ای وعناصر هویتی انست. بیهوده نبود که زمان پهلوی اول برای تدارک خیابان استثنایی ولیعصر فعلی درختان چنار را بعنوان ملزومات زیستی و سبز این شاهراه شهری انتخاب کردند. در امامزاده صالح تجریش چنارعظیم‌الچثه‌ای بود که حیرت مادام ((دیولا فوای)) فرانسوی برانگیخته بود و براساس توصیف وی قطر این درخت در زمان (( فوای)) یعنی حدود ۱۴۰ سال پیش بالغ بر پانزده متر بوده است. این موجود هزار چندصدساله با گذشتن همه حوادث طبیعی و تاریخی پیش از طرح توسعه امامزاده صالح برپای خود ایستاده بود، نفس می‌کشید و نفس می‌ساخت.

حال سایر چنارهای تهران بهتر از پیر قطعه قطعه شده در امامزاده صالح نیست و آنها هم مرثیه‌ای کم گدازتر از همنوع دیرزی خود ندارند. هرچند شمیم بهار چون صور اسرافیل چنارهای تهران را از خواب زمستان بیدار می‌کند و جوانه‌ها در اوایل سال خودی نشان می‌دهند اما خیلی زود ورق برمی‌گردد و برگ‌ها فرم و رنگی غیر طبیعی پیدا می‌کنند. حقیقت این است که حدود سه دهه است که ساکنین این شهر دیگر خزان خوش رنگ و ملون درختان چنار را ندیده‌اند، دیگر خبری از آن پنجه‌های قرمز، نارنجی و زرد نیست. برگ درختان کمی پس از پیدایش دچار سوختگی شده و رنگ قهوه‌ای نیم خشک آنها خبر از حال بد درخت می‌دهد. برگ‌های جوانمرگ شده قبل از آنکه فرصت خودنمایی در قاب طبیعت پیدا کنند شهر را تبدیل به قبرستان ناکامان می‌کنند.

تهران رنگ چنارهایش را نخواهد دید

ابتدا درختان دچار خشکیدگی موضعی خصوصا در بخش‌های انتهایی شده و با توسعه این عارضه، مرگ ایستاده بر پای، عاقبت تلخ موجوداتی است که هنوز به میانه عمر طبیعی خود هم نرسیده بودند. کارشناسان دلایل متعددی را برای جوان مرگی چنارها برشمرده‌اند که منجمله می‌توان از الودگی هوا وخاک، افزایش درجه حرارت و تنش دمایی، افت سطح آب‌های زیرزمینی و هجوم آفات به‌دنبال ضعف درخت سخن گفت ولی بی‌انصافی است که از نقش پراز اشتباه و تباهی مدیریت شهری سخن نگفت .در شهری که بیشتر شبیه یک کارگاه ساختمانی مغشوش است و حجم غیر قابل بیان پروژه‌های ریز و درشت، قاعدتا مرگ درختان بی‌پناه حادثه‌ای دور از انتظار نیست. شهرداری تهران با مکش بی‌حساب از آب‌های زیرزمینی و تهی کردن این مخازن حیاتی جهت آبیاری فضای سبز تصنعی و سطحی خود عملا حکم عطش و مرگ درختان ریشه‌دار را صادر می‌کند. همین‌طور باید از آسفالته کردن افراطی در سطح شهر و جوی‌های سیمان‌زده آن سخن گفت که عملا تبدیل به پهنه‌ای عایق و غیر متخلل شده و زمین را از هر نوع نفوذ آب محروم کرده است. در بسیاری نقاط شاهدیم که اطراف درختان نگون‌بخت بطور کامل سیمان و آسفالت شده بطوری‌که برای بیننده تصوری جز یک بی‌خردی مطلق و یا خصومت بی حد برجای نمی‌گذارد.

ساخت‌وسازهای بخش خصوصی با قطع درختان دکل‌های بد هیبت خود را به‌جای سبزقامتان به شهر پیش کش می‌کنند و اگر درختی هم از قطع مستقیم و سطح تعیین شده ساخت گریخته باشد در فاز گودبرداری با قطع ریشه‌هایش به سرنوشتی یکسان دچار می‌شود. حتی درختان کنار خیابان نیز از آسیب‌های مراحل احداث و یا پیشروی ساختمان در خیابان تحت عنوان کنسول در امان نیستند و بدین‌سان مردم و مسئولین در نابودی میراث زمردین یک شهر به مشارکت می‌پردازند.

تهران رنگ چنارهایش را نخواهد دید

در چنین شهری که تعادل طبیعی آن برهم خورده با سیستمی مواجه می‌شویم که بروندادهای زیانبار عامل بازتولید خود شده و این چرخه نکبت همچنان  ادامه پیدا می‌کند. با از دست رفتن این چنارهای کهنسال و سایه‌سار خنک آنها عملا بر ظرفیت گرمایی شهر افزوده و شاهد بالارفتن آلودگی‌ها هستیم که خود عاملی برای نابودی باقی مانده گیاهان خواهد بود. شاید تصور شود با کاشت نهال‌های جوان بتوان این خسران را جبران نمود اما متاسفانه تجربه این چند دهه نشان داده که تهران این ویژگی را که بتواند چنارهای سالم و قطور را در بطن خود پرورش را دهد از دست داده است و ما عملا چنار قطر گرفته‌ای مربوط به سال‌های اخیر را سراغ نداریم.

پس بهتر است باور کنیم که این ساختمان‌های مرتفع و مال‌های تجاری سوت و کور که با خونبهای قطع درختان آنها را برافراشته‌ایم ناجی ما از مصیبت‌هایی چون آلودگی هوا، افزایش دما و عطش تشنگی نخواهند بود. بیاییم از این گناه پرعقوبت درخت‌کشی توبه کرده و دست از پی کردن این ناقه‌های صالح برداریم و هرآنچه از این گنجینه سبز برایمان مانده چون جان عزیز بداریم که نگهداشت درخت بسیار ثمربخش‌تر از کاشت درخت و نهال است.

پایان پیام